Een relatieverslaving is een complexe gedragsverslaving. Anders dan met middelenverslaving ben je niet afhankelijk van een middel maar veelal van een situatie. Regelmatig wordt er gedacht dat de verslaving gaat over een persoon maar de het draait om het gedrag. Ook wel lastig want wij mensen zijn nu eenmaal groepsdieren. We zijn grotendeels afhankelijk van relaties die we opbouwen in ons leven. Wanneer je verslaafd bent aan het hebben van een relatie gaat dat vaak gepaard met emotionele chantage, misbruik en persoonsafhankelijkheid. Hoe werkt dat eigenlijk, een relatieverslaving? In dit artikel bespreken we het.
Wat is een relatieverslaving?
Je zal in je leven verschillende relaties onderhouden. Zowel familiair als in de liefde. Nooit zal dit 100% vlekkeloos verlopen maar zolang je in gesprek blijft is er altijd een weg te vinden. Wanneer je je bewust bent dat een bepaalde liefdesrelatie ongezond voor je is maar je je hier wel aan vast blijft houden, kan het zijn dat je een relatieverslaving hebt. De relatie is ongelijkwaardig, en dat zie je zelf ook in, maar je blijft geloven in een illusie die er niet is. Het heeft te maken met een minderwaardigheidscomplex en het gevoel dat je niet goed genoeg je best doen. Goedpraten van gedrag is ook een groot onderdeel van een relatieverslaving. Zo kan iemand misbruik van je maken terwijl jij iedere keer weer weerlegt dat het aan jou ligt of dat de ander het niet zo bedoelt.
De oorzaak van een relatieverslaving
Een deel van deze vorm van gedragsverslaving kan weerlegd worden vanuit de jeugd. Veel personen die lijden onder een relatieverslaving hebben emotioneel trauma opgelopen in de jeugd. Dit kan zijn door een slechte hechting met de ouders of het missen van emotionele steun. Je ziet het soms ook bij personen die geadopteerd zijn of in een pleegezin hebben gewoond. Het is natuurlijk geen feit dat dit een specifieke reden moet zijn voor een dergelijke verslaving. Gepest zijn op school, het hebben van een ziekte in de jeugd of een liefdesrelatie waarvan de partner iemand volledig emotioneel heeft afgebroken zijn ook factoren die een relatieverslaving kunnen aanwakkeren. Vooral in de laatste situatie zie je dat iemand zich de volgende relatie vast kan klampen aan iemand uit angst verlaten te worden.
Verschil tussen relatieverslaving en codependentie
De twee liggen dicht bij elkaar en het één vult het ander aan. Toch heb je niet direct een relatieverslaving als je codependent bent maar andersom is dit wel het geval. Codependent zijn is vooral je eigen behoeften en gevoelens negeren in het belang van de relatie. Je blijft bijvoorbeeld samen met iemand voor de kinderen. Dit hebben jullie zo afgesproken totdat de kinderen oud genoeg zijn voor henzelf te zorgen of te begrijpen dat het niet aan hen ligt. Of je blijft bij elkaar totdat de gezamenlijke schulden zijn afgelost of blijft bij iemand omdat hij of zij veel geld heeft. Dit werkt alleen als je goed met elkaar door één deur kan. In sommige situaties kan dit werken maar uiteindelijk heeft het niets met een liefdesrelatie te maken.
Wanneer je een relatieverslaving hebt ben je ook direct codependent. Je hebt jezelf ervan overtuigd dat je niet kunt functioneren zonder de ander. Het heeft ook niet veel te maken met spullen of geld. Des te meer heeft het verband met het krijgen van liefde. Ook al is die liefde niet oprecht vanuit de ander. Je vindt wel een manier dat goed te praten. Wanneer je je afgewezen wordt of je je afgewezen voelt zal je er alles aan doen contact te krijgen met die ander. Je hebt bevestiging nodig dat diegene nog van je houdt of om je geeft. In het begin van de relatie wordt dit gezien als verliefdheid. Zodra de relatie vordert zie je vaak dat iemand je af begint te stoten door je claimende gedrag.
Kenmerken
Vergeleken met andere verslavingen zie je hier andere kenmerken dan anders. Iemand die verslaafd is aan cannabis of alcohol probeert vaak recht te praten wat krom is. Dat zie je met een relatieverslaving ook maar op een totaal verschillende manier. Twijfel je of je een relatieverslaving hebt? Misschien herken je jezelf in onderstaande kenmerken.
- Je bent geobsedeerd in de relatie. De relatie komt op 1 en je partner hoeft maar in z’n vingers te knippen en jij staat klaar. Wanneer je partner aangeeft dat je iets rustiger aan mag doen in de relatie zie je dat als afwijzing.
- Je bagatelliseert emotioneel of fysiek misbruik. In jouw opvatting ligt het vooral aan jou. Je bent vatbaar voor narcistische personen. Juist deze personen willen iemand die hen adoreert en jij bent daar de aangewezen persoon voor.
- De angst verlaten te worden is zo groot dat je iedere vorm van eigenwaarde voorbij gaat. Je doet dingen voor de ander die je normaliter niet zou doen, zolang je maar niet verlaten of verstoten wordt.
- Meerdere personen uit je omgeving hebben aangegeven dat deze relatie niet gezond voor je is en ze uiten daar terecht hun zorgen over. Jij wil het niet horen. Het is hier niet de liefde die blind maakt maar je afhankelijkheid van die situatie.
- Je bent claimerig en jaloers. Wanneer je partner niet bereikbaar is, bestaat de rest van de wereld niet meer. Je verliest je zelfbeheersing en het is niet vreemd dat je iemand 20 keer in een minuut probeert te bellen. Dit gedrag zal je alleen maar verder vervreemden van je partner en kan uiteindelijk leiden tot een relatiebreuk.
Zoeken naar balans
Net als bij andere gedragsverslavingen is het, in het belang van je eigenwaarde, balans te zoeken in wat gezond en ongezond gedrag is. Samen met een professionele coach ga je op zoek naar je bottom-line, oftewel grenzen leren stellen. Een relatieverslaving is niet alleen ongezond voor je zelfrespect, het is een enorme stressvolle situatie die kan leiden tot een burn-out of depressie. Het is belangrijk de signalen serieus te nemen. Wanneer je een behandelplan opstelt met je coach ga je eerst onderzoeken wat je beweegt je hopeloos vast te houden in een liefdesrelatie. Houd een emotiedagboek bij en bespreek dit met je coach tijdens de wandelcoaching. Kom tot zelfinzicht en terug naar de basis van zelfliefde. Wanneer je van jezelf houdt, kun je pas van een ander houden.
