Veel meer mensen hebben last van psychosomatische klachten dan zij zich realiseren. Maar wat zijn deze klachten precies? Ik leg het uit in dit blog. Voor wie de term nog niet kent, kan dit blog best wel eens een eye opener zijn. Helemaal wanneer je last hebt van stress.
Wat zijn psychosomatische klachten?
Wat zijn psychosomatische klachten? De definitie is treffend. De term “psychosomatisch” is een samentrekking van twee woorden die “geest” (psyche) en “lichaam” (soma) betekenen. Dit geeft je wellicht direct een idee van wat deze klachten in kunnen houden. Psychosomatische klachten zijn fysieke klachten met (zo lijkt het) een mentale oorzaak. Wanneer mensen zeggen dat er een duidelijke link bestaat tussen lichaam en geest, vormen deze klachten hiervan een bewijs. Geestelijke spanning kan zich fysiek uiten. Denk maar eens aan wat er kan gebeuren met je maag en darmen wanneer je een spannende presentatie moet geven.
Dit hoeft overigens niet altijd bewust te gebeuren. Veel mensen die last hebben van psychosomatische klachten weten van zichzelf niet dat dit speelt. Geestelijke druk ervaar je namelijk niet altijd bewust. Het is goed mogelijk dat mentale spanning zich grotendeels fysiek uit. Je ervaart bijvoorbeeld duidelijke lichamelijke klachten, maar geen mentale druk of problemen. Het gevolg is dat je de fysieke klachten als een op zichzelf staand iets gaat zien. Hierdoor ga je de oorzaak op verkeerde plekken zoeken. Stress kan bijvoorbeeld de oorzaak zijn, maar als je dit niet weet (omdat je niet bewust een vorm van mentale stress ervaart), kun je jouw klachten misschien niet verhelpen.
Psychosomatische klachten bij stress
Psychosomatische klachten bij stress komen zeer vaak voor. Eigenlijk iedereen is hiermee bekend. Denk maar eens aan iets als spanningshoofdpijn. Bij spanningshoofdpijn ervaar je hoofdpijn op het moment dat je stress hebt, of hierna. Zelfs een duidelijk en veel voorkomend symptoom als spanningshoofdpijn toont aan dat het herkennen van psychosomatische klachten bij stress, maar ook in het algemeen, best lastig is. Wanneer je die hoofdpijn krijgt op het moment dat je stress ervaart, zal het niet moeilijk zijn om een link te leggen. Maar bij veel mensen komt de hoofdpijn op ná het ervaren van stress. Zit hier veel tijd tussen, dan leg je de link tussen stress en de klachten misschien niet meer. En soms is er wél sprake van een fysieke oorzaak.
Psychosomatische klachten bij stress worden dikwijls dus niet goed geïnterpreteerd. En daardoor ook niet goed bestreden. Om nogmaals het voorbeeld van spanningshoofdpijn te gebruiken: vaak zie je dat mensen bij psychosomatische klachten aan symptoombestrijding doen, in plaats van het probleem aan te pakken. Weet je niet dat je hoofdpijn door stress wordt veroorzaakt, dan neem je misschien een pijnstiller en ben je in de veronderstelling dat dit het probleem verhelpt. De pijnstillers remmen de neurotransmitters weliswaar af en verlichten de pijn, maar het probleem wordt hiermee niet opgelost. De volgende keer dat je stress ervaart, kun je wederom last krijgen van die vervelende hoofdpijn.
De meest voorkomende psychosomatische klachten
Symptomen van psychosomatische klachten zijn er in zeer veel verschillende vormen. Sommige komen vaak voor, andere zijn bijzonder heftig of behoorlijk zeldzaam. De onderstaande lijst is dan ook zeker niet allesomvattend. Deze kan je echter wel helpen bij het beter herkennen van deze klachten.
- Een verminderde weerstand is een perfect voorbeeld van een veelvoorkomende psychosomatische klacht die lang niet altijd herkend wordt. Mentale stress pleegt een grote aanslag op je lichaam. Een logisch gevolg is dat je vatbaarder wordt voor andere invloeden. Probeer eens een link te vinden tussen momenten waarop jij stress ervaart en momenten van verminderde weerstand (die zich vaak uiten in griep, koorts of oververmoeidheid).
- Spierpijn kan door mentale problemen veroorzaakt worden. Stress zorgt onder andere voor de afgifte van hormonen in je lichaam. Bij ongezonde stress (chronische stress) worden deze hormonen wel aangemaakt maar niet of onvoldoende verbruikt of afgebroken. Het resultaat kan zijn dat dit zijn weerslag heeft op je spieren, die ongebruikelijk lang aangespannen blijven; denk aan nek- en schouderklachten door stress.
- Ook buikpijn is een zeer bekend symptoom van psychosomatische klachten. Je maag en vooral je darmen zijn zeer vatbaar voor stress. Bij veel mensen is de darmstreek een van de eerste delen van het lichaam die ontregeld raakt wanneer er sprake is van te veel spanning. Een lichaam dan gespannen is, heeft namelijk geen tijd voor vertering.
- Er zijn ook symptomen van psychosomatische klachten die bijna wél altijd herkend worden. Een bloedneus is hiervan een goed voorbeeld. Onder invloed van stress stijgen je hartslag en bloeddruk. Dit kan ertoe leiden dat de dunne bloedvaatjes in je neus knappen.
- Huiduitslag is ook iets waar veel mensen last van hebben. Dit is vaker een symptoom van psychosomatische klachten dan mensen zich realiseren. Stress verandert je hormoonspiegel en je huid kan hier gevoelig voor zijn.
- Tics zijn een van de duidelijkere symptomen van psychosomatische klachten. Waarom mensen soms tics ontwikkelen, en waarom de één hier wel vatbaar voor is en de ander niet, is niet helemaal duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat het een gevolg kan zijn van een overbelasting van je systeem. Het is spanning die op een andere manier tot uiting komt, doordat de reguliere manieren om spanning te uiten de hoeveelheid niet aankunnen. Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.
€159.00Online cursusStap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.
Psychosomatische klachten & SOLK
Wie zich verdiept in psychosomatische klachten komt vaak nog een andere term tegen: SOLK. SOLK staat voor “Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten”. Soms zijn psychosomatische klachten heel duidelijk en ook goed te duiden. Maar er zijn verschillende gradaties.
Je kunt psychosomatische klachten op verschillende manieren benaderen. Soms worden deze klachten, met name die in de SOLK-categorie afgedaan als “iets dat in je hoofd zit”. Dat kan best zo zijn, maar dat maakt natuurlijk niet dat de klachten er niet zijn. Psychosomatische klachten worden soms als somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten geclassificeerd. Ook kunnen psychosomatische klachten raakvlakken hebben met hypochondrie.
Psychosomatische klachten zijn intrigerend. Vooral wanneer ze geen logische of aanwijsbare oorzaak lijken te hebben. Bij mensen die hypochonder zijn is er soms sprake van een bijzondere vorm van klachten. Hypochonders denken (hebben de angst) dat er iets mis is. Die overtuiging kan soms zó sterk zijn dat zij ook daadwerkelijk fysieke klachten krijgen.
Omgaan met psychosomatische klachten
Omgaan met psychosomatische klachten is in sommige gevallen eenvoudiger dan in andere. Het hangt af van de ernst van de klachten en in hoeverre deze je beïnvloeden of beperken. Voor een buitenstaander is het nooit goed in te schatten hoeveel last je hebt van je klachten. Luister daarom goed naar je eigen lichaam. Ik zeg bewust dat je omgang met psychosomatische klachten ook afhankelijk is van hoe deze van invloed zijn op je gevoel en je functioneren. Iets als buikpijn lijkt voor een buitenstaander misschien niet zo ernstig; maar wat als dit zorgt voor diarree? Een tic lijkt hooguit lastig, maar het kan zorgen voor gevoelens van schaamte omdat iedereen het kan zien.
Kortom: ervaar jij moeite met omgaan met psychosomatische klachten, dan is dit helemaal niets om je voor te schamen. Het feit dat je herkent en erkent dat je ze hebt, brengt je een stap dichter bij een oplossing. Hierbij is het vooral goed om te onthouden dat je de focus mag verleggen van de fysieke klachten naar het mentale aspect. Welke vormen van mentale stress of druk dragen bij aan jouw klachten? Welke emoties krijgen nu niet volledig de ruimte? Door je aandacht te verleggen naar de werkelijke oorzaak, richt je direct ook je energie op de werkelijke oplossing.
Schakel de hulp in van een coach
Je staat er niet alleen voor. Onze stress en burn-out coaches staan voor je klaar. Neem contact met ons op voor het plannen van een vrijblijvend kennismakingsgesprek, waarin aandacht is voor de stressfactoren die bijdragen aan jouw psychosomatische klachten. Een coach bij jou in de buurt kan je meer vertellen over hoe hij/zij je kan helpen. Samen gaan jullie op zoek naar de achterliggende oorzaak van je fysieke klachten en pakken jullie de problemen bij de bron aan. En het mooie is: dit gebeurt in de natuur vlakbij jou. Wandelcoaching blijkt namelijk zeer effectief bij deze stressklachten.
