Procrastinatie: waarom uitstel niet altijd afstel is

Iedereen is er wel mee bekend: je hebt een taak of opdracht die gedaan moet worden, maar in plaats van te beginnen stel je het eindeloos uit. Eerst nog even koffie zetten, nog een wasje aanzetten, de afwas ook maar meteen (terwijl je een vaatwasser hebt) en dan kan je net zo goed de hele keuken doen. En voor je het weet is de dag voorbij. Dit gedrag heet procrastinatie, ook wel uitstelgedrag genoemd. Laten we beginnen met zeggen dat dit niet over luiheid gaat. Vaak gaat het om het ontwijken van ongemakkelijke gevoelens. Als je ergens niet aan begint, hoef je ook niet om te gaan met een eventuele teleurstelling, kritiek of spanningen. Op korte termijn voelt dit veilig, maar op de lange termijn geeft het stress.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

In dit blog bespreken we wat procrastinatie is en wat je er tegen kan doen.

De emotionele laag onder procrastinatie

Wat voel je als je een taak voor je uitschuift? Voel je angst, schaamte of onrust? Procrastinatie is vaak een manier om vervelende emoties uit de weg te gaan. Het is niet de taak die je vermijdt, het zijn de emoties die erbij komen kijken. Perfectionisme en onzekerheid zijn daar voorbeelden van. Soms is het simpelweg omdat je niet weet hoe en waar je moet beginnen. Door het uit te stellen, koop je feitelijk wat rust. Je hoeft namelijk nog niet onder ogen te zien of je eventueel tekortschiet. Maar laten we eerlijk zijn, deze manier van leven werkt slechts kort. Hoe langer je wacht, hoe groter de druk wordt die op je schouders rust.

Faalangst en perfectionisme

Een van de belangrijkste factoren achter procrastinatie is de angst om niet te voldoen aan je veel te hoge standaarden. Het moet óf perfect óf niet. Hierdoor wordt de stap om te beginnen met de minuut groter. Een deel van je brein is ervan overtuigd dat je alleen iets kan opleveren als het perfect is. En het is juist die perfectionisme die je verlamt. Je deelt een taak niet op in kleine stappen, maar je blijft hangen in het idee van hoe het eindresultaat moet zijn. De angst die je voelt dat je het ideaalplaatje niet haalt, maakt de taak uitvoeren bij voorbaat al een onmogelijke opgave.

Toch is het belangrijk te beseffen dat perfectie een illusie is. Als je niet start, ontdek je ook niet waartoe je in staat bent. Misschien levert de eerste poging niet meteen het droom resultaat op, maar wel een waardevolle ervaring. Door langzaam te leren dat goed, soms goed genoeg is, kun je de drempel om te beginnen verlagen.

Stress en procrastinatie: een vicieuze cirkel

Procrastinatie en stress dansen een nare tango. Uitstelgedrag geeft op korte termijn verlichting, maar het werk blijft daarnaast ook liggen. De tijd verstrijkt en je stressniveau vergroot. Je weet dat je moet gaan beginnen, maar omdat je dit niet doet, wordt het probleem in je hoofd alleen maar groter. Met toenemende stress wordt het steeds moeilijker om ook echt in actie te komen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: niet beginnen leidt tot stress, stress leidt tot nog meer uitstel, en ga zo maar door.

Om uit deze cirkel te stappen, is het nodig om te erkennen dat je in dit patroon vastzit. In plaats van te wachten op het perfecte moment, kun je zoeken naar een eerste, kleine actie die je spanning verlaagt. Dit hoeft niet de hele klus te zijn, maar een subtiel en klein begin. Elke kleine stap doorbreekt een stukje van de cirkel. En een kleine stap is ook een stap.

Beginnen met kleine stappen

Een van de meest effectieve manieren om procrastinatie aan te pakken, is door de taak op te delen in kleine, behapbare stappen. In plaats van te denken: “Ik moet het hele project vandaag afmaken,” kun je beginnen met: “Ik open het document en schrijf één alinea.” Klinkt misschien suf, maar zo’n kleine stap verlaagt de mentale drempel. Je bewijst aan jezelf dat er geen ramp gebeurt als je begint en het misschien niet meteen afmaakt. Zodra je eenmaal bezig bent, merk je vaak dat het gemakkelijker wordt om door te pakken.

Het gaat hierbij niet om discipline opbouwen door jezelf te dwingen. Het gaat juist om het verlagen van de emotionele spanning rondom de taak. Door je taken op te delen in mini-stapjes, krijg je sneller een gevoel van vooruitgang. Die vooruitgang is motiverend en helpt je de angst in je hoofd te relativeren. Het project is niet zo gigantisch als dat het leek.

Wat vertellen je gedachten?

Probeer bewust te worden van de redenen die je jezelf geeft om niet te beginnen. Misschien vertel je jezelf dat je eerst meer inspiratie nodig hebt, of dat je moet wachten op een beter moment. Zijn die redenen echt waar, of zijn het smoesjes om de confrontatie met de taak uit te stellen? Onthoud, en dit geldt eigenlijk voor alles wat we doen in het leven: er is altijd een reden om iets niet te doen. Het regent. Je vinger doet zeer. De nacht was kort. Je haar zit niet goed. Het is niet jouw dag of week. Door redenen te vinden iets wel te doen, en eraan te beginnen, ga je je beter voelen over jezelf.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

Wees niet te streng voor jezelf wanneer je deze belemmerende gedachten ontdekt. Het is menselijk om jezelf te willen beschermen tegen ongemak. Maar hoe vaker je ziet dat die excuses niet nodig zijn, hoe makkelijker het wordt om ze los te laten.

Mild voor jezelf zijn bij procrastinatie

Een bekend misverstand is dat je bij procrastinatie harder moet zijn voor jezelf. Je zou jezelf streng moeten toespreken en jezelf flink moeten aanpakken. Maar die harde aanpak vergroot juist de angst om te falen. Als je jezelf geen ruimte gunt om fouten te maken, wordt de drempel alleen maar hoger. Zelfcompassie helpt je daarentegen om wat druk van de ketel te halen. Het betekent niet dat je geen actie onderneemt, maar wel dat je erkent dat het lastig kan zijn om te beginnen. Je bent menselijk en menselijkheid mag er zijn.

Hulp inschakelen bij procrastinatie

Soms kun je er zelf moeilijk uitkomen. Als uitstelgedrag je dagelijks leven beïnvloedt, je stressklachten geeft of je zelfvertrouwen aantast, kan een professionele coach een uitkomst zijn. Jouw coach helpt jou zicht te krijg op de redenen waarom je doet aan procrastinatie en zo manieren bedenken dit te beperken. Ben jij er klaar voor om te beginnen met je taken? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.