Het is altijd fijn wanneer je iets voor iemand kunt doen of iets goeds voor iemand kan betekenen. Het geeft jou meestal ook een goed gevoel wanneer iemand geholpen is. Maar wat als dat helpen van jou niet vanuit je hart komt maar vanuit je hoofd? Soms kan een overdreven helpende hand voortkomen uit pleasegedrag. Gedrag wat gevoed wordt door angsten.
Wat is pleasegedrag?
We zijn allemaal sociale dieren. Vanuit de oertijd hebben we geleerd dat we bij een groep moeten horen om te overleven. Soms is het dan ook nodig wat voor een ander te doen of iemand te helpen. Ook als het ongevraagd is. De goedkeuring die daaruit voortkomt is iets waar bijna iedereen van groeit. Wanneer je veel pleasegedrag vertoont ben je alsmaar op zoek naar die bevestiging. In dusdanige mate dat je behulpzame karakter niet oprecht is maar jouw eigen behoefte aan het voeden is. In dit geval de behoefte niet bang te zijn dat iemand je niet aardig vindt of om je niet afgewezen te voelen. Indien je een pleaser bent werkt dit door op je geestelijke gesteldheid en ervaar je veel stress.
Hoe herken je pleasegedrag?
Misschien heb je het zelf niet eens door dat je pleasegedrag vertoont. Dit kan heel vervelend uitpakken want niet iedereen gaat hier even goed mee om. Zo val je makkelijk ten prooi aan mensen die daar misbruik van willen maken. Je raakt steeds meer vervreemd van jezelf want je bent alleen nog maar voor anderen bezig. Ze vragen steeds meer van je en jij vindt het steeds moeilijker om nee te zeggen. Heb je iemand in je omgeving die pleasegedrag vertoont? Door dit te benoemen maak je het bespreekbaar. Misschien heb je iemand in jouw omgeving die overal ja op zegt.
Wanneer ben je gevoeliger om pleasegedrag te hebben?
- Je hebt een negatief zelfbeeld. Door de erkenning en goedkeuring van anderen voel jij je even goed over jezelf. Maar dat gevoel verdwijnt net zo snel als dat het kwam.
- Nee zeggen kun je niet. Dit is hetgeen waar snel misbruik van wordt gemaakt. Voor je het weet draait je hele leven om een ander terwijl dat van jou een grote rommel is. Een burn-out ligt hier op de loer.
- Je vindt het moeilijk om grenzen aan te geven. Dat betekent niet dat je geen grenzen hebt maar om anderen te behagen ga je hier vaak overheen.
- Die eeuwige glimlach. Jij bent altijd aardig. In je hoofd zeg je het soms anders, waarschijnlijk een stuk minder aardig, maar hardop uitspreken wat je denkt doe je niet. Alles zodat ze jou aardig vinden en niet afwijzen.
- Jij staat altijd en overal voor iedereen klaar. Iemand moet verhuizen? Jij staat vooraan om te helpen. Iemand heeft een lift nodig? Jij hebt je autosleutels al in de hand. Er moet bij iemand geschilderd worden? De kwasten liggen klaar. Dit terwijl je eigenlijk zelf nog veel te doen hebt, echter zal jij zelf niet snel om dezelfde hulp vragen. Zo ben je niemand tot last.
Gedragsverslaving
Iedereen vertoont op enig moment in z’n leven pleasegedrag. Je wil iets voor elkaar krijgen en moet daarvoor aardig doen tegen die ene persoon die je niet zo ligt. Het kan ook voorkomen dat je een ruzie probeert te voorkomen en daarom je woorden maar inslikt. Maar wanneer je alsmaar op eierschalen loopt omdat je bang bent om afgewezen of verlaten te worden ligt dit iets anders. Het idee dat iemand je afwijst ervaar jij al veel spanning. Je ziet dit veel bij personen die een relatieverslaving hebben. Een vorm van gedragsverslaving waar je iedere keer weer je grenzen verlegt om maar bij iemand te kunnen blijven. Dit hoeft niet specifiek in een romantische relatie te zijn. Je kunt bijvoorbeeld narcistische ouders hebben waar je je lastig van losmaakt.
Het gedrag komt ergens vandaan
Dit pleasegedrag is niet uit de lucht komen vallen. Er is iets gebeurd in je leven waardoor je deze angsten hebt. Zoals hierboven beschreven kunnen narcistische ouders de oorzaak zijn van dit problematische gedrag. De belangrijkste personen in jouw leven hebben jou nooit de erkenning gegeven die jij verdient waardoor je dit bij anderen gaat zoeken. Soms ga je zo ver in het gedrag dat er misbruik van wordt gemaakt. In een uiterst geval kan dit zelfs gevaarlijk voor jou zijn. Denk bijvoorbeeld aan jonge meiden die ten prooi vallen aan loverboys. Het kan ook zo zijn dat je in je schooltijd gepest werd. Als compensatie wil je in je volwassen leven iedereen behagen om aardig gevonden te worden.
Jouw behoeftes zijn ook belangrijk
Zeer belangrijk zelfs. Het is niet vreemd dat je veel stress en spanning ervaart wanneer je niet bezig bent met jouw behoeftes. Ook jij hebt ontspanning nodig en mensen die jou af en toe helpen of ondersteunen. Met pleasegedrag is het bekend dat je hulp niet graag aanneemt. Je wil niemand tot last zijn maar een relatie, in welke vorm dan ook, komt van twee kanten. Als je het gevoel krijgt dat een ander wel heel veel van je vraagt, omdat jij nooit nee zegt, is het misschien tijd de teugels wat aan te trekken. Wanneer je zo verloren bent in het pleasen van een ander is een burn-out onvermijdelijk. In het ergste geval kun je zelfs in een depressie terecht komen.
Bevrijd jezelf van pleasegedrag
Je kunt een ander niet helpen als je zelf niet geholpen bent. Op je tenen lopen kun je maar voor een bepaalde periode voordat je een geestelijke inzinking krijgt. Het begint met bewustwording dat je pleasegedrag vertoont. Een coach ondersteunt jou meer zelfrespect te krijgen maar vooral je zelfbeeld te vergroten. Door meer uit je levenskracht te halen leer je er ook voor jezelf te zijn. Minstens zo belangrijk dan die ander. In dit geval is ACT een verdiepende behandeling die jou tot de kern van jezelf en het leven brengt. Je angsten confronteren klinkt een beetje eng maar het brengt je verder in contact met jezelf. Combineer dit met wandelcoaching en binnen de kortste tijd sta jij veel meer in je kracht.
