Een lastig onderwerp omdat veel ouders een uitgesproken mening hebben over hoe andere ouders het doen. Helaas komt het veel vaker voor dan dat de meeste ouders die dit meemaken, toe willen geven: Parentale burn-out. Oftewel, een burn-out hebben in of door je rol als ouder. Honderd jaar terug kwam het nauwelijks voor maar de wereld is veranderd. Evenals de manier van opvoeden en de druk die daar tegenwoordig bij komt kijken. Indien je niet (meer) samen bent met de andere ouder is het nog iets lastiger balans te houden tussen werk, privé, aandacht voor je kinderen en rustmomenten voor jezelf. Iets waar veel ouders mee te maken hebben, maar vaak veel te laat signaleren. Hoe herken je een parentale burn-out? Je leest het in dit blog.
Wat is een parentale burn-out?
Oorzaak van een parentale burn-out
Signalen en verschillende fases
Vergeet jezelf niet
Wanneer zoek je hulp?
Wat is een parentale burn-out?
Een parentale burn-out krijgen. Krijgen is misschien niet het juiste woord want een parentale burn-out sluipt er langzaam in zonder dat je het doorhebt. Een parentale burn-out overkomt je, net als dat we in een burn-out terecht kunnen komen door werk. Het enige grote verschil is dat je je ziek kunt melden bij je werkgever indien de stress niet meer te hanteren is. Als ouder van een kind of kinderen is afmelden van je opvoedtaken niet mogelijk. Een opvoeder ben je 24 uur per dag, 7 dagen per week.
Uit internationaal onderzoek is gebleken dat 1 op de 12 ouders last heeft van een parentale burn-out. Hiervan is 2/3 vrouw. Dit komt voort uit het feit dat vrouwen in Nederland nog grotendeels de zorgtaken op zich nemen, naast hun werk of andere verplichtingen. Wanneer je merkt dat de opvoedtaken je teveel energie kosten, het geen willen maar moeten wordt en geen plezier meer hebt in het samen zijn met je kinderen, kan het goed zijn dat jij in een parentale burn-out beland bent. Het zegt niets over dat jij de opvoeding niet aankunt.
Oorzaak van een parentale burn-out
Anders dan wanneer je in een burn-out terecht komt door werk, wordt een parentale burn-out veroorzaakt door aspecten die te maken hebben met het opvoeden van je kinderen. En dan spreken we niet over de manier hoe je je kinderen opvoedt, dat staat hier volledig los van. Een parentale burn-out komt ook niet doordat je kinderen druk zijn of ze niet naar je willen luisteren. Vaak heeft deze burn-out niets met de kinderen zelf te maken maar met jou als opvoeder. Al kan het natuurlijk altijd voorkomen dat je een kind heb met gedragsproblemen die een groot aandeel hebben in de burn-out. Hieronder noemen we een aantal veelgenoemde oorzaken van een parentale burn-out.
- Je legt de verwachtingen naar jezelf, als ouder, te hoog
- Je voelt sociale druk hoe jij je kinderen zou moeten opvoeden
- Je hebt een kind die extra zorg nodig heeft, zoals met ADHD, autisme of bijvoorbeeld een lichamelijke beperking
- Je bent een perfectionist en wil dit ook zijn in de opvoeding
- Je neemt geen tijd voor jezelf. Je bent vergeten dat je naast ouder ook nog jezelf bent met wensen en behoeftes
- Indien je een partner hebt: Je hebt relatieproblemen
- Je hebt een huilbaby
Signalen en verschillende fases
De symptomen van een parentale burn-out komen in grote lijnen overeen met andere vormen van een burn-out. Denk hierbij aan:
- Hoofdpijn
- Oververmoeidheid
- Slaapproblemen
- Geen energie hebben
- Piekeren
- Concentratieproblemen
- Hoge bloeddruk
De signalen in de aanloop naar parentale burn-out verloopt veelal in fases. De eerste fase wordt het meest genegeerd: Uitgeput zijn. Regelmatig wordt deze fase gebagatelliseerd met de gedachte dat iedere ouder weleens moe is of een tijdje minder energie heeft om voor de kinderen te zorgen. Echter is dit het belangrijkste signaal dat je moeite hebt stress, omtrent het opvoeden, te reguleren. Je bent moe, hebt moeite je emoties onder controle te houden en vindt het lastig om helder na te denken. De volgende fase is het geen plezier meer hebben iets te doen met je kinderen. Iets samen ondernemen voelt als een last en daarnaast vind je het lastig je kinderen de aandacht te geven die ze nodig hebben.
Wanneer je de laatste fase bereikt, zit je feitelijk al in een parentale burn-out. Je gaat steeds verder van je kinderen af staan, er ontstaat vervreemding. In deze fase raak je ervan overtuigd dat je geen goede ouder bent en je kinderen niet kan geven wat ze nodig hebben. Soms kan die overtuiging zo sterk voelen dat je denkt dat ze beter af zijn zonder jou. Het is van belang dat je deze overtuiging bespreekbaar maakt met bijvoorbeeld je partner, een vriendin of een professional.
Vergeet jezelf niet
Zoals hierboven al even kort beschreven worden klachten rondom een parentale burn-out al snel gebagatelliseerd. Het hoort nu eenmaal bij het opvoeden van kinderen. Niets is minder waar. Je kan alleen een goede ouder zijn voor je kinderen als je ook goed voor jezelf zorgt. Het is belangrijk een balans te houden tussen jouw rol als ouder of opvoeder en het leven wat je hebt buiten deze rol. Laat je vooral niet beïnvloeden wat anderen denken wat wel of niet bij het opvoeden van kinderen zou horen. Jouw grenzen, en dan vooral met betrekking tot stress- en prikkelverwerking, zijn minstens zo belangrijk als het leveren van goede zorg aan je kinderen.
Kinderen hebben perfect afgestelde voelsprieten als het gaat over hoe een ouder zich voelt. Een parentale burn-out treft niet alleen jou als ouder maar heeft ook impact op je kind.
Wanneer zoek je hulp?
We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken dat een parentale burn-out op geen enkele manier gekleineerd mag worden. Indien bovenstaande informatie je persoonlijk raakt, en je wil hier iets mee doen, dan is nu het moment om hulp in te schakelen. Een parentale burn-out is goed te behandelen samen met een professionele coach. Deze behandeling zal zich voornamelijk richten op hoe jij je voelt, hoe je in het leven staat en hoe jij de kaders van je grenzen kunt verstevigen. Ouders zijn in een wereld waar prestaties een maatstaaf van leven lijkt, opgezadeld met de zwaarste taak die we tegenwoordig kunnen hebben. Goed om kunnen gaan met stressprikkels is niet alleen in het belang van jezelf maar ook in die van je kinderen.
