Het hebben van paniekaanvallen kan zeer beangstigend zijn. Vooral wanneer je lijdt aan een paniekstoornis en je deze aanvallen meerdere keren per dag of week meemaakt. Steeds vaker worden er medicijnen voorgeschreven om deze aanvallen te onderdrukken. Vaak gebeurt dit zonder eerst naar een alternatief te kijken. Laten we voorop stellen dat wij geen medisch geschoolde artsen zijn en wij niet afraden voorgeschreven medicijnen te gebruiken. Ook geven wij geen advies omtrent medicatiegebruik. Hiervoor is je huisarts de aangewezen persoon. Wij hopen met dit blog een aantal alternatieve handvatten aan te reiken om eventueel medicatiegebruik te kunnen beperken. Overleg altijd met een arts voordat je zomaar stopt met voorgeschreven medicatie.
Waarom medicijnen slikken voor paniekaanvallen?
De ene paniekaanval is de ander niet. Een paniekstoornis kan de oorzaak zijn van je paniekaanvallen maar een doorgemaakt trauma kan ook de aanstichter zijn. Heel sporadisch is een dergelijke aanval eenmalig. In het laatste geval komt het niet voor dat je medicijnen krijgt voorgeschreven. Iedereen kan namelijk een paniekaanval krijgen uit het niets. Wanneer een paniekstoornis de oorzaak is van je veelvuldige paniekaanvallen, worden medicijnen nog steeds vaker voorgeschreven dan misschien nodig is. Wij zijn de laatste die ontkennen dat op bepaalde momenten medicatie een handvat kan zijn om door de ergste piek heen te komen. Echter duurt een paniekaanval gemiddeld 15 minuten, met uitschieters tot 90 minuten. Medicatie werkt vaak veel langer, hebben invloed op je alertheid maar ook je dagelijks functioneren.
Medicijnen tijdens EMDR
Je hebt een trauma doorgemaakt en gaat van herbeleving naar paniekaanval. Als het trauma geestelijk niet vanzelf opgelost wordt, kan je de diagnose (C)PTSS krijgen. Een EMDR traject volgt. Dit is een zeer zwaar en uitputtend traject die niet onderschat mag worden. De kans is aanzienlijk dat je voor een bepaalde periode niet kan werken. Medicijnen om je herbelevingen en paniekaanvallen te onderdrukken klinkt als een fijn handvat. Echter zijn er weinig behandelaars die in deze situatie nog medicijnen voorschrijven. Het is belangrijk dat je helder en alert bent tijdens de EMDR sessies om zo goed mogelijk tot de kern van je trauma te komen. Je ziet regelmatig dat wanneer een EMDR traject gevolgd wordt onder invloed van cognitief onderdrukkende medicijnen, je een terugval krijgt zodra de medicatie stopt.
Verschillende soorten medicijnen tegen paniekaanvallen
Indien je al langere tijd bekend bent met paniekaanvallen is de kans aanzienlijk dat je arts medicijnen heeft voorgeschreven. Of in ieder geval aangeboden heeft. Er bestaan verschillende soorten medicijnen die ingezet worden tegen paniekaanvallen.
- Benzodiazepinen zoals: clonazepam, lorazepam, diazepam en alprazolam. Deze medicijnen werken rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.
- Antidepressiva. Dit kan in twee verschillende vormen: tricyclische en SSRI’s. Die laatste bevordert de opname van serotonine. Voorbeelden hiervan zijn: fluvoxamine, fluoxetine, sertraline en paroxetine. Tricyclische antidepressiva regelt, naast de opname van serotonine, ook de werking van noradrenaline. Clomipramine is hier één van.
- Venlafaxine. Dit medicijn regelt ook de hoeveelheid serotonine in je brein maar de fysiek ongemakken van een paniekaanval zoals zweten, trillen, hartkloppingen en buikpijn.
Nadelen
Zoals eerder geschreven raden wij medicijnen tegen paniekaanvallen niet af. Sterker nog, in sommige situaties is het nu eenmaal even het enige handvat wat geboden kan worden. Bijvoorbeeld acuut na een doorgemaakt trauma. Toch is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de nadelen die sommige van deze medicijnen met zich meebrengen. Nogmaals, voor medicijnenadvies verwijzen wij je door naar je medisch behandelaar. Welke nadelen hebben extra aandacht nodig?
- De medicijnen lossen niks op. Ze verminderen de hoeveelheid en/of heftigheid van de paniekaanvallen, maar nemen de oorzaak niet weg. Het zijn feitelijk alleen symptoombestrijders.
- Je moet opletten wanneer je de medicijnen gebruikt in combinatie met andere verdovende middelen, met name bij alcohol. Het kan gevaarlijk zijn dit te combineren. Ook ontstekingsremmers, NSAID’s, kun je beter niet combineren met deze medicijnen.
- Het verstoord je metabolisme. Van het ene medicijn gaat je hongergevoel weg, de ander zorgt juist voor een eindeloos gevoel van honger. Afvallen of aankomen tijdens het gebruik van deze medicijnen is eerder regel dan uitzondering.
- Je alertheid wordt beïnvloed. Dit kan gevaarlijk zijn wanneer je autorijdt of fietst. Met sommige medicijnen, waar een rode of gele sticker op de verpakking is geplakt, mag je helemaal geen voertuig besturen. Een fiets valt daar ook onder.
- Zonder begeleidend traject, zoals bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, kunnen de paniekaanvallen verergeren. Je raakt gewend aan de medicatie en in sommige gevallen heb je steeds meer nodig om je aanvallen onder de duim te houden.
- Voor de bovenstaande medicijnen geldt meteen ook het grootste nadeel: Ze zijn allen verslavend. Zowel geestelijk als lichamelijk.
Afkicken
Heb je een volledig traject doorlopen om je paniekaanvallen beter te reguleren, kun je eindelijk stoppen met de voorgeschreven medicijnen. Maar ook dat kan niet zomaar. De medicijnen die worden ingezet om paniekaanvallen te onderdrukken zijn zo goed als allemaal verslavend. En als er iets lastig is, is het wel afkicken van verslavende medicijnen. Erger nog: De kans is reëel dat je een terugval van paniekaanvallen krijgt wanneer je begint met afbouwen of acuut stopt. Je lichaam heeft ook tijd nodig te ontwennen waardoor je een week of twee last krijg van overmatig zweten, trillen, hoofdpijn, buikpijn en een onrustig gevoel in je lichaam. Deze ontwenningsverschijnselen lijken op de fysieke symptomen die een paniekaanval ook geeft. Het is dus niet vreemd dat de aanvallen dan weer verergeren.
Een professionele coach
Als je veel last hebt van paniekaanvallen maar je wil geen medicijnen slikken zijn er een aantal alternatieve opties. Ten eerste is het belangrijk te onderzoeken waar je paniek vandaan komt. Hier kan een professionele coach uitkomst bieden. Wanneer je de kern van je angst en paniek hebt gevonden is het advies cognitieve gedragstherapie te volgen. Daarnaast ga je aan de slag met het maken van g-schema’s. Zo krijgt je goed inzicht over wat ervoor zorgt dat de paniek je de baas wordt. Combineer dit met wandelcoaching en eventueel het aanleren van meditatie. Word je bewust van de draagkracht die jij bezit. De weg naar zelfliefde en levenskracht is één berichtje van je verwijderd.
