Teveel stress over langere periode kan ervoor zorgen dat je overspannen raakt. De druk op het werk is je teveel geworden en je zweeft ergens tussen het hebben van veel stress en een burn-out in. Indien je niet oppast is de kans reëel dat je wel in een burn-out terecht komt. Dat je overspannen bent is een teken dat je het direct rustiger aan moet doen. Waar je met een burn-out vaak voor langere periode thuis komt te zitten, is dit met overspannen zijn nog te voorkomen. Wel is het taak nu direct actie te ondernemen. Hoe ga je met overspannenheid vanuit je werk om? In dit blog bespreken we het.
Wat voel je als je overspannen bent?
Het gevoel hebben overspannen te zijn is soms lastig te herkennen. Iedereen heeft stressvolle periodes op z’n werk maar vaak kom je van oververmoeidheid wel bij als je een weekje vrijaf hebt gehad. Overspannen zijn duurt over het algemeen iets langer om van te herstellen maar zodra je dit goed aanpakt herstel je alsnog best wel snel. Wel is het van belang het tijdig te signaleren want langere periode overspannen zijn gaat gegeven moment over in een burn-out. In de diagnostiek moet je aan minimaal 3 van onderstaande symptomen ervaren om te bevestigen dat je overspannen bent.
De symptomen:
- Moeheid
- Veel piekeren over één bepaald onderwerp
- Lawaai of drukte niet goed meer kunnen verwerken
- Slecht of onrustig slapen
- Snel emotioneel. Het kan zijn dat je snel huilt maar ook dat je snel boos bent
- Onrustig of opgejaagd gevoel hebben
- Geheugen- of concentratieproblemen
Verschil overspannen en burn-out
Ook al lijken de symptomen van een burn-out en overspannenheid op elkaar, er is 1 groot verschil: Wanneer je overspannen bent is het sneller omkeerbaar. Vaak is er een specifieke reden waarom je overspannen wordt vanuit je werkomgeving. Dit kan een hoge werkdruk zijn, een slechte werksfeer of pesterijen op de werkvloer. Het is niet zo dat je overspannenheid binnen 1 week weg kan nemen maar de herstelperiode is vele malen korter. Waar je met een burn-out soms wel langer dan een jaar thuis zit, is de herstelperiode van overspannenheid vaak een week of 6. Over het algemeen blijf je wel iets langer thuis om goed in herstel te blijven. Wel is het taak om te waken je symptomen tijdig te signaleren. Overspannen zijn kan overslaan in een burn-out indien dit onbehandeld blijft.
Oorzaken van overspannenheid op de werkvloer
Zoals eerder geschreven ervaart iedereen wel op enig moment periodes van stress op z’n werk. Wanneer je privéleven er onder begint te lijden is het tijd om te evalueren wat hetgeen is waardoor je zoveel stress ervaart. Indien je overspannen bent is dit meestal te herleiden naar één enkele factor maar het is niet uitgesloten dat het ook een opstapeling van situaties kan zijn. Je werkt bijvoorbeeld aan een project met een deadline die je niet gaat halen. Hieronder vind je nog een aantal omstandigheden op de werkvloer die ervoor kunnen zorgen dat je overspannen raakt.
- Je ervaart geen werkplezier meer. Het kan zijn dat je deze functie nu langere tijd hebt uitgevoerd en je hebt een kennisplafond bereikt. Zolang je dit niet uitspreekt naar de juiste persoon zal je blijven hangen in hetzelfde patroon.
- De focus ligt op de dingen die niet zijn afgerond. Er ontstaat een negatieve sfeer omdat er gekeken wordt naar wat niet is gedaan terwijl er heel veel wel wordt afgerond. Probeer die negatieve lading te keren door te benoemen wat wél gelukt is.
- Je werkt onder of boven je niveau. Beide situaties zijn niet ideaal. Je voelt je niet voldaan of je merkt dat je het werk eigenlijk niet aankunt.
- Je gehoord en gezien voelen op de werkvloer is belangrijk. Wanneer jij je een nummertje in het bedrijf voelt is het niet vreemd dat je overspannen raakt. Kaart dit aan bij je leidinggevende.
- Zonder te overleggen met het team worden er regels en werkzaamheden veranderd. Dit kan een hoop stress geven indien dit niet geleidelijk aan ingevoerd wordt.
Overspannen door grensoverschrijdend gedrag
De meest voorkomende reden waarom jij of een collega overspannen kan raken: Ongewenst gedrag. De maatschappij verandert en er wordt steeds meer aandacht gelegd op grensoverschrijdend gedrag. Dit hoeft niet direct seksueel te zijn. Pesterijen, collega’s met hoogmoed, onjuiste bejegening, buitensluiting van het team, allemaal redenen waarom je overspannen kunt raken. Het is ontzettend belangrijk dat je je veilig voelt op de werkvloer. Indien dit niet het geval is, heeft je bedrijf vaak een ondernemingsraad of een vertrouwenspersoon waarmee je dit kunt bespreken.
Herstellen wanneer je overspannen bent
Zodra je tot bewustwording bent gekomen dat je niet zomaar even stress hebt maar overspannen bent, ga je werken aan je herstel. De eerste stap is je problematiek aankaarten bij de juiste persoon. Wanneer je werkgever op de hoogte is kan hij of zij rekening houden met je belasting. Afhankelijk van de situatie waardoor je overspannen bent geraakt, wordt er een stappenplan gemaakt. In sommige gevallen is het handig om ook je huisarts te benaderen en eventueel gesprekken te voeren met de praktijkondersteuner. Om het overspannen zijn goed aan te pakken zijn er 3 fases van herstel.
- Accepteer dat je overspannen bent. Ontkennen zal alleen maar resulteren in meer klachten en uiteindelijk eindigen in een burn-out.
- Krijg een goed beeld van de factoren en situaties waardoor je overspannen bent. Wanneer je niet alle problemen wegneemt zal je niet herstellen.
- Werken aan je herstel. En dat kan hard werken zijn. Luisteren naar je eigen behoeftes en duidelijke grenzen stellen is soms erg lastig maar wel hard nodig om erger te voorkomen.
Overspannenheid voorkomen
‘Voorkomen is beter dan genezen.’ Misschien vind je dit een dooddoener maar het blijft de beste oplossing. Wanneer je merkt dat je gevoelig bent om overspannen te raken is het een goed idee hulp te vragen van een professionele coach. Hij of zij kan jou de handvatten te geven om inzicht te krijgen in wat jou triggert om overspannen te raken. Vaak is wandelcoaching hiervoor de beste behandelmethode. Alleen al het opzoeken van de natuur in combinatie met fysieke inspanning kan een wereld van verschil maken in stressverwerking. Misschien heb je wel meer nodig dan alleen wandelcoaching. Probeer tijdens je behandeltraject g-schema’s bij te houden. Zo krijg je meer besef van het ervaren en verwerken van prikkels en emoties. Een andere goede manier om op het moment zelf je klachten te verlichten, is het doen van ademhalingsoefeningen.
