Voor de meeste mensen is geluid een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijks leven. Er is bijna altijd en overal geluid. Verkeer, stemmen, gezoem van apparaten, over het algemeen zijn dit geluiden dat je brein moeiteloos filtert wat belangrijk is. Maar voor een bepaalde groep mensen is geluid niet vanzelfsprekend. ADHD, ADD, een spectrum van autisme of een prikkelverwerkingsstoornis zijn allemaal aandoeningen waardoor je overgevoelig kan zijn voor geluid. Het filter in je brein weet niet welk geluid wel of niet belangrijk is, waardoor alles ongefilterd binnenkomt. Elk piepje, elk geroezemoes, elke stem, een waterfontein een stukje verderop, een deur die dichtslaat, voelt als een aanval op je zenuwstelsel. Je raakt er ontzettend vermoeid, gespannen en soms zelfs wanhopig van.
In dit blog bespreken we overgevoeligheid voor geluid en hoe stress dit ook kan veroorzaken.
Overgevoelig zijn voor geluid wordt ook wel hyperacusis of auditieve overprikkeling genoemd. Het betekent dat je hersenen moeite hebben om geluiden goed te filteren. Wat voor een ander achtergrondgeluid is, is voor jou op de voorgrond aanwezig. Dit is niet alleen vermoeiend, maar kan ook pijnlijk zijn. Het is alsof het volume van het leven altijd te hard staat. ADHD, ADD, hoogsensitiviteit of een prikkelverwerkingsstoornis zijn bekende oorzaken van deze overgevoeligheid, maar wist je dat ook stress, een burn-out of trauma dit kan veroorzaken? Hier komen we verder in de blog op terug.
Als je overgevoelig bent voor geluid, heeft dit grote invloed op hoe je je beweegt door de dag heen. Je vermijdt drukke ruimtes, bent sneller moe en voelen veel sociale situaties aan als een uitdaging. Soms wordt gedacht dat het alleen om harde geluiden gaat, maar ook zacht achtergrondgeluid zoals een zoemende koelkast of een tikkende klok kunnen al overweldigend zijn.
Deze overgevoeligheid is niet zonder gevolgen. Zo ontstaan er een aantal uitdagingen, waar je goede handvatten voor moet ontwikkelen.
Het is lastig in te denken als je niet overgevoelig bent voor geluid hoe dit precies werkt. Om een beeld te scheppen nemen we als voorbeeld een druppelende kraan. Je kan je gegeven moment dusdanig gaan irriteren aan het geluid, omdat dit het enige is wat je nog hoort, dat je actie onderneemt door de kraan uit te draaien of laat repareren. Wanneer je overgevoelig bent voor geluid, heb je deze reactie op alle geluiden om je heen. Iemand die in een restaurant, drie tafels verder, zit te smakken kan dus al zodanig overweldigend zijn dat je je niet meer kan concentreren.
Verder met de druppel uit de kraan: je kan van je omgeving niet verwachten dat ze allemaal op hun tenen gaan lopen om maar geen geluid te maken. Je zal de omgevingsgeluiden dus moeten accepteren en je kan maar zoveel hebben totdat jouw emmer is vol gedruppeld. Resultaat is dat je meestal tegen het middaguur al overprikkeld bent.
Omdat je continu alle prikkels moet verwerken, brengt dit ook nodige emoties met zich mee. En ook daar zit een taks aan hoeveel je kan hebben. Je komt hierdoor snel geïrriteerd over.
Je wilt wel heel graag, maar het lukt je niet je altijd te mengen tussen de mensen. Omdat je overgevoelig bent voor geluid, moet je afwegen of je emotioneel en mentaal aankan om naar die verjaardag te gaan of naar de winkel voor nieuwe schoenen. In periodes kan je er meer last van hebben dan anders, waardoor je weinig je huis uitkomt.
Het filteren, of juist niet filteren van alle geluiden kan zorgen voor hoofdpijn en oorsuizen. Je hersenen staan altijd ‘aan’ en zonder de juiste handvatten lukt het niet om goed tot ontspanning te komen.
Wanneer je last hebt van stress of in een burn-out zit, is je zenuwstelsel overactief. Prikkels komen ongefilterd binnen omdat je altijd ‘aan’ staan. Waar geluid normaal weg gefilterd wordt, gebeurt dit nu niet meer. Alles komt rauw binnen. Alsof je beschermlaagje lek is. Dit is geen aanstellerij of overdrijving: het is je zenuwstelsel dat overbelast is en bescherming zoekt. En dan schakelt het andere functies uit. In dit geval je belangrijke filter voor geluid.
Ook trauma kan invloed hebben op je gevoeligheid. Je lichaam is in deze situatie voortdurend op zijn hoede en alert op gevaar. Hierdoor word je overgevoelig voor geluid. Geluiden worden namelijk eerder waargenomen en geïnterpreteerd als mogelijke dreiging. Hierdoor kan overgevoeligheid voor geluid lang aanhouden als het onderliggende probleem, de oorzaak van het trauma, niet wordt aangepakt.
Herstellen van overgevoeligheid voor geluid vraagt om geduld en zorg. Er is geen snelle oplossing, maar wel stappen die kunnen helpen:
Gebruik oordoppen of gehoorbeschermers. Zorg dat de ruimte om je heen rustgevend is en gebruik zachte verlichting.
Omdat je emmer sneller vol is, is het belangrijk om regelmatig pauzes in te lassen zonder geluid of beeldscherm.
Ook hier komt het stukje planning aan bod. Als je weet dat je overgevoelig bent voor geluid, is het belangrijk dat je dit gaat beperken. Vermijd drukke winkelstraten, supermarkten of open kantoren als je merkt dat je over je grens gaat. Indien je weet dat je in de middag snel overprikkeld bent, probeer het bezoekje aan de supermarkt dan vroeg in de ochtend te plannen of laat je boodschappen bezorgen.
Je kan piekgeluiden verzachten door witte ruis op de achtergrond af te spelen. Of gebruik natuurgeluiden om de omgeving een kalme sfeer te geven.
Het is belangrijk goed om te gaan met stress. Doe regelmatig ontspanningsoefeningen zoals yoga of mindfulness. Ademhalingsoefeningen kunnen ook helpen om je zenuwstelsel te kalmeren.
Overgevoelig zijn voor geluid is niet alleen een fysiek probleem, maar het is ook mentaal erg belastend. Onze professionele coaches van Liberi kunnen je helpen om meer inzicht te krijgen waar de reactie precies zit, waar jouw grens ligt en waar de overprikkeling begint. Je leert beter naar je grenzen te leven, waardoor je langzaam stappen kan zetten naar herstel en controle. Er is geen standaardaanpak. We kijken specifiek naar wat jij nodig hebt.
Wil je hier meer over weten? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606