Het lijkt wel een trend te worden dat prestaties steeds beter, mooier en groter moeten, en steeds meer mensen komen te lijden onder ongezonde prestatiedrang. Je ziet dit gedrag hoofdzakelijk terugkomen in een werkomgeving, maar ook in je privéleven is dit iets wat de overhand kan nemen. Een beetje motivatie hebben om goed te presteren kan een mooie eigenschap zijn, totdat je doorslaat en je in elk aspect van je leven het verlangen voelt de beste te zijn. Dit brengt aardig wat nadelige gevolgen met zich mee zoals stress en spanningen. Uiteindelijk kan het gebeuren dat je in een burn-out terecht komt. In dit blog vertellen we je hoe je prestatiedrang tijdig signaleert en hoe je een burn-out voor kunt zijn.
Wat is ongezonde prestatiedrang?
Tekenen van ongezonde prestatiedrang
Acceptatie is de sleutel
Tot zelfacceptatie komen met een coach
Wat is ongezonde prestatiedrang?
Prestatiedrang is het gevoel hebben dat je overal in uit wil blinken, jezelf continu willen verbeteren en jezelf het gevoel geven dat je iets bijzonders presteert. Ook al klinkt het woord ‘drang’ als iets negatiefs, een gezonde portie prestatiedrang kan je net dat extra zetje geven om een taak of doel tot slagen te brengen. Er zal geen enkele werkgever zijn die jou vertelt dat je minder goed moet presteren en ook je partner zal het je niet kwalijk nemen als je veel energie stopt om je relatie zo goed mogelijk te houden. Daartegenover staat wel een ongezonde vorm van prestatiedrang en dat is wanneer jouw drang om te slagen een negatieve invloed heeft op je mentale gezondheid.
Prestatiedrang of prestatiedruk?
Je zou bijna denken dat prestatiedrang en prestatiedruk hetzelfde is, maar het zijn twee verschillende belevingen. Prestatiedrang gaat bijna altijd wel samen met prestatiedruk, terwijl dit andersom niet zo hoeft te zijn. Drang hebben om bepaalde verrichtingen te moeten doen gaat veelal gepaard met het voelen van druk dit op de beste manier mogelijk te doen. Beter dan alle anderen. Druk voelen voor een prestatie kan ook van buitenaf komen, zoals van een overijverige collega, en hoeft niet altijd vanuit een intrinsieke motivatie te komen.
Tekenen van ongezonde prestatiedrang
Zoals eerder geschreven is prestatiedrang niet bij definitie iets negatiefs. Maar wanneer je je niet bewust bent van je grenzen kan het wel iets negatiefs worden. Zo kan de drang om jezelf alsmaar te verbeteren voortkomen vanuit perfectionisme. Hoe hard je dan ook je best doet, het is nooit goed genoeg. Welke signalen geven eveneens aan dat je een stap terug moet doen en waaraan herken je prestatiedrang?
Vergelijken met anderen
Jezelf vergelijken met anderen en vanuit daar bepalen dat je beter moet doen is ongezond. In deze situatie komt de prestatiedrang niet vanuit intrinsieke motivatie, maar laat je de waarde van jouw resultaten bepalen door andermans prestaties. Het grootste nadeel hiervan is, dat er altijd iemand is die het weer beter doet dan die ander. Een gebed zonder eind als je jezelf blijft vergelijken met een ander.
Sociale druk
Iets wat we tegenwoordig allemaal meemaken is sociale druk. De één is hier wat gevoeliger voor dan een ander. Indien jij je snel laat beïnvloeden door andermans verwachtingen, of wanneer jij snel voor iemand anders invult wat hij of zij van jou verwacht, dan kan je prestatiedrang een negatieve uitwerking hebben. De mate waarin jij sociale druk ervaart is afhankelijk van de cultuur waarin je leeft, maar ook deels van de opvoeding die je hebt gehad.
Faalangst
Naast stress is faalangst een grote leider wanneer we spreken over ongezonde prestatiedrang. De angst iets niet te kunnen zorgt ervoor dat je altijd voor de veilige weg zal kiezen. Als je weet dat iets waarschijnlijk niet kan laten slagen is voor jou al een reden om de uitdaging niet aan te gaan. Vergeet niet dat je van falen meer leert dan van alsmaar positieve resultaten behalen.
Chronische stress
Als het je niet meer lukt tijdig rust in te plannen tussen je werkzaamheden, en stress de overhand neemt, dan kan het zijn dat je prestatiedrang ongezonde vormen aan begint te nemen. Het behalen van een doel kan goed voelen, maar als de weg ernaartoe niet anders is dan spanning en zorgen maken dan kun je jezelf afvragen of dit het wel waard is. Onbewust creëer je het risico om in een burn-out terecht te komen. Vaak heb je dit pas door wanneer je er al middenin zit.
Acceptatie is de sleutel
We kunnen nu eenmaal niet overal in uitblinken en soms is het goed jezelf toe te staan iets niet te laten slagen. Balans is een belangrijke noemer in het leven, zo ook als je van nature een hoge mate van prestatiedrang bezit. Vergeet niet dat je mens bent en mensen maken fouten. Altijd overal in slagen zou misschien betekenen dat je de uitdaging te veilig houdt. Soms een risico nemen door buiten je comfortzone te gaan en een slechte prestatie neerzetten brengt je veel meer zelfkennis dan overal succesvol in zijn. Zodra je tot acceptatie kan komen dat je niet alles onder controle kan houden en het leven een dynamisch proces is, het gaat met vallen en opstaan, geef je jezelf de vrijheid optimaal te leven.
Ontspanning
Het leven geeft je soms op het meest onverwachte moment zure appels. Het is hierom niet alleen belangrijk dit te accepteren, ook regelmatig rust inplannen is een onderdeel van dit proces. Je kan alleen in verbinding staan met jezelf als je tijdig ontspant en je jezelf hier ook de tijd voor geeft. Door prestatiedrang kan je in een hyperfocus terechtkomen die ervoor kan zorgen dat je juist minder goed gaat presteren. Plan dagelijks ontspanningsmomenten in waarin je alles even helemaal los kan laten.
Tot zelfacceptatie komen met een coach
Controle loslaten is in combinatie met een ongezonde prestatiedrang een flinke uitdaging. Vooral wanneer je al een tijdje vast zit in dit patroon. Samen met een professionele coach ga je werken aan het doorbreken van deze patronen, waarmee je ook direct je stressklachten behandelt. Start bijvoorbeeld met wandelcoaching gecombineerd met ACT om zo de verbinding met jezelf en het leven te herstellen. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
