Obstipatie en stress, hebben die met elkaar te maken? Zeker weten! Stress zet als het ware een hele kettingreactie in gang in het lichaam. Hormonen, neurotransmitters, cellen, de werking van je organen, je gedachten en gedrag: alles wordt (negatief) beïnvloed door stress. Ik zet bewust het woord ‘negatief’ tussen haakjes. Want kortdurende stress is heel normaal en ons lichaam is uitstekend uitgerust om om te gaan met acute stress. Maar wanneer de stress langdurig wordt, ervaren we daar op termijn steeds meer lichamelijke én geestelijke problemen door.
Wanneer heb je obstipatie?
Eén van de mogelijke problemen die je kunt ervaren door te veel stress, is obstipatie. Obstipatie is eigenlijk een gevoel van verstopping in de darmen, je kunt niet naar het toilet. Volgens de NHG-richtlijnen (die gebruikt worden door huisartsen) is er sprake van obstipatie als mensen minstens twee symptomen hebben uit het volgende lijstje:
- Twee of minder keer per week ontlasting hebben
- Harde ontlasting of het uiterlijk van keutels.
- Het gevoel hebben dat er na het toiletbezoek nog ontlasting overblijft, maar toch niet meer verder kunnen poepen.
- Hard moeten persen bij toiletbezoek.
- Het gevoel hebben dat er een blokkade of verstopping bij de anus zit.
Daarnaast kun je ook last krijgen van buikpijn, een opgeblazen gevoel of aambeien.
Oorzaken van obstipatie
Er kunnen verschillende oorzaken zijn van obstipatie. Stress is daar slechts één van. Daarnaast speelt in veel gevallen een ongezonde leefstijl een rol. Niet voldoende water drinken, te weinig vezels eten, te weinig lichaamsbeweging en een onregelmatig leven kunnen allemaal de veroorzaker zijn van obstipatie. Daarnaast kan overgewicht obstipatie ook in de hand werken. Bovendien zijn er medicijnen die als bijwerking kunnen hebben dat je last krijgt van verstopping. Tot slot zijn er bepaalde ziektes die gepaard kunnen gaan met obstipatie, zoals prikkelbare darm syndroom, coeliakie, de ziekte van Parkinson, ziekte van Crohn, diabetes of darmkanker. Ook zien we het vaker bij mensen met een depressie of met een trager werkende schildklier.
Een vicieuze cirkel
Iedereen heeft een eigen ontlastingspatroon. De één gaat standaard twee keer per dag, de ander om de dag. Die verschillen zijn heel normaal. Het is dus zaak oplettend te zijn als je – door bijvoorbeeld stress – ineens een ander ontlastingspatroon krijgt. Bij obstipatie blijft de ontlasting te lang in de dikke darm zitten. In dit deel van ons spijsverteringskanaal wordt vocht uit de ontlasting gehaald. Het wordt dus steeds droger en harder. Het kan dan ook pijnlijk zijn op het moment dat je naar het toilet gaat. Als je vervolgens de ontlasting binnenhoudt, verdwijnt het gevoel ‘dat je moet gaan’ weer. Zo blijft de ontlasting nog langer in de dikke darm zitten en wordt dus nog harder. Je komt in een vicieuze cirkel terecht.
Wat kun je doen tegen obstipatie?
De belangrijkste tip is dus voor iedereen (met of zonder veel stress): ga als je moet! Probeer het niet uit te stellen, want daardoor vererger je de obstipatie alleen maar. Eet verder gezond. Groenten, fruit, bonen, noten, zaden en volkoren graanproducten bevatten veel vezels. Drink zeker anderhalf tot twee liter water per dag. Dit mag ook in de vorm van thee zonder cafeïne zijn of melkproducten. Gebruik liever geen cafeïne houdende dranken zoals zwarte of groene thee, koffie of energiedrankjes, want cafeïne onttrekt vocht aan je lichaam. Ook frisdrank en alcohol kan je beter laten staan.
De kracht van beweging
Beweeg voldoende. Beweging zorgt ervoor dat de spieren in de darm actiever worden. Actievere spieren betekent dat de ontlasting makkelijker vooruit bewogen wordt en dus minder lang in de darm achterblijft. Volgens de Nederlandse Beweegnorm is ‘voldoende beweging’ minimaal tweeënhalf uur per week matig of zwaar intensief bewegen. Daarnaast zijn minstens twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten nodig, zoals trampolinespringen, krachttraining of dansen. In 2023 zou slechts 45 procent van de Nederlanders voldoen aan de beweegnorm. Als je last hebt van obstipatie, kun je dus maar beter in beweging komen!
Naast dat het fysiek gewoon goed is voor je lijf, kan beweging ook helpen bij het verminderen van stress. Je kunt even loskomen van de dag, de verantwoordelijkheden of de to-do lijstjes. Door matig of intensief te bewegen kom je uit je hoofd en in je lijf. Een beweegvorm die extra handig is bij stress, is yoga. Dit omdat het ervoor zorgt dat je vertraagt, bewuster wordt van je ademhaling en echt stilstaat bij je lichaam. Het is mindfulness en beweging in één!
En bij ziekte of medicatie?
In het geval van ziekte of medicatiegebruik is het altijd aan te raden je obstipatie te bespreken met je arts of behandelaar. Die weet het beste wat je – naast zo gezond mogelijk leven – wel of niet kunt gebruiken om de obstipatie te verhelpen.
Verminder stress
Eet je gezond en beweeg je voldoende? Is er geen onderliggende ziekte of medicatiegebruik die de obstipatie kan veroorzaken, maar heb je wel last van stress? Dan is het zaak dit aan te pakken. Je kunt wel gaan lopen pronken met lijnzaad, chiazaad of brood met extra vezels, maar de obstipatie is een signaal van je lichaam dat iets je dwars zit – letterlijk én figuurlijk! Als je de stress niet aanpakt, kun je nog zo gezond proberen te doen, maar als de stress de oorzaak van jouw obstipatie is, dan kom je er niet ver mee.
Probeer dus de oorzaak van jouw stress te achterhalen. Zit het hem in een leidinggevende die te veel van je vraagt en dat jij je grenzen niet aan durft te geven? Ga hier dan mee aan de slag. Loopt je relatie niet lekker en geeft het contact met je partner vooral veel onrust, kijk dan of je er samen uit kunt komen of dat jullie een relatietherapeut inschakelen.
Zorg ook voor voldoende ontspanningsmomenten. Na activiteit hoort rust te volgen. We moeten ook ontspannen zijn om te kunnen ontlasten, dus komt je obstipatie hier misschien vandaan? Neem je wel voldoende rust? In je dag, je week, de maand of het jaar? Weet je eigenlijk nog wel wat je leuk vindt om te doen? En zo ja, geef je jezelf de ruimte dit te doen? Je kunt vrijblijvend contact met ons opnemen als coaching in de natuur om je stress aan te pakken je aanspreekt.
