Stress komt in vele gradaties voor en de symptomen en effecten hiervan kunnen per persoon verschillend zijn. De één heeft snel door dat hij of zij te maken heeft met stres of een burn-out en herkent de symptomen, terwijl de ander weken, maanden en in extreme gevallen zelfs jaren voort blijft ploeteren zonder precies te weten wat er aan de hand is. Er zijn echter symptomen die bij vrijwel iedereen optreden. Eén hiervan, is niet kunnen slapen door stress. Dit kan één van de hevigste symptomen zijn van stress of een burn-out. En je hoeft natuurlijk geen geleerde te zijn om te weten dat het voor grote problemen kan zorgen wanneer jij niet kunt slapen door de stress.
Inhoudsopgave
- Niet kunnen slapen door stress beïnvloedt je totale welzijn
- Hoe komt het dat je niet kunt slapen?
- Niet kunnen slapen en dus moe wakker worden
- Wat te doen wanneer je deze problemen herkent?
Niet kunnen slapen door stress beïnvloedt je totale welzijn
Goede slaap is van cruciaal belang. Ook voor mensen die niet kampen met stress, een burn-out of andere problemen, is voldoende slaap essentieel. Eén of twee nachten zonder goede slaap is voor de meeste mensen nog prima te doen, maar wanneer je vaker slecht slaapt, zul je de gevolgen hiervan ondervinden. Je voelt je overdag niet uitgerust, je krijgt moeite met concentreren, je hebt niet de energie om de dingen te doen die je wilt doen en waarschijnlijk beïnvloedt een gebrek aan slaap ook je humeur. Niet kunnen slapen door stress beïnvloedt je totale welzijn.
Wanneer je langdurig niet kunt slapen, loop je onder andere de volgende gezondheidsrisico’s:
- Verminderde cognitieve prestaties: concentratieproblemen, geheugenproblemen en verminderde besluitvorming.
- Verhoogd risico op psychische problemen: depressie, angststoornissen en stemmingswisselingen.
- Verzwakt immuunsysteem: een grotere kans op het oplopen van infecties en ziektes.
- Gewichtstoename en verhoogd risico op obesitas: veranderingen in de hormoonhuishouding die invloed hebben op eetlust en metabolisme.
- Verhoogd risico op diabetes type 2: verminderde insulinegevoeligheid en verstoorde bloedsuikerspiegel.
- Hart- en vaatziekten: verhoogde bloeddruk, verhoogde kans op hartziekten en beroertes.
- Hormonale onevenwichtigheden: verstoring van de productie van groeihormoon, cortisol en melatonine.
- Verminderde motorische vaardigheden: langzamere reactietijden, toegenomen onhandigheid en verhoogd risico op ongelukken.
- Veroudering van de huid: verminderde collageenproductie en toename van fijne lijntjes en rimpels.
- Verminderde levenskwaliteit: vermoeidheid, prikkelbaarheid en een negatieve invloed op relaties en werkprestaties.
Ook een enkele nacht niet slapen heeft al negatieve effecten
Wie denkt dat deze problemen pas na een langere tijd aan slaaptekort optreden, komt bedrogen uit: een enkele nacht slechte slaap kan al leiden tot verminderde alertheid, coördinatie en weerstand, zo blijkt uit diverse onderzoeken.
Hoe komt het dat je niet kunt slapen?
Slaap is één van de belangrijkste manieren van (stress)verwerking. Wanneer je niet goed slaapt kun je stress niet goed verwerken, hetgeen je problemen alleen maar zal verergeren. Wie geestelijk en fysiek goed in zijn/haar vel zit, zal normaal gesproken geen slaapproblemen ervaren en elke ochtend uitgerust en fit wakker worden met een “leeg” hoofd.
Zware stress kenmerkt zich onder andere door totale lichamelijke en geestelijke uitputting. Dit maakt niet kunnen slapen door stress of een burn-out extra vervelend: je lichaam is toe aan rust, maar je geest staat dit niet toe. Vanwege je mentale uitputting lig je te malen in bed. Je kunt je gedachten niet onder controle krijgen en kunt niet de rust vinden om in slaap te vallen. Sommige mensen kunnen wel in slaap vallen, maar slapen door hun stress zeer onvast en worden meerdere malen per nacht wakker. Ook gebroken slaap is funest voor je algehele gesteldheid.
Naast je mentale toestand kunnen ook fysieke ongemakken je slaap negatief beïnvloeden. Veelgehoorde klachten bij stress en een burn-out zijn onder andere hoofd- en nekpijn, hyperventileren en hartkloppingen. Wanneer je rustig probeert te liggen, word jij je bewust van deze klachten, waardoor je onrustig wordt en je de slaap niet kunt vatten.
Een andere reden waarom je wellicht niet kunt slapen door stress, is nachtmerries. Nachtmerries zijn een logisch gevolg van stress. Je kunt hier op meerdere manieren last van hebben. Zo kun je bijvoorbeeld bang zijn om nachtmerries te krijgen, waardoor je niet durft te slapen of moeilijk in slaap kunt komen. Maar ook nachtmerries zelf zorgen natuurlijk voor problemen. Je wordt wakker waardoor je slaapcyclus wordt onderbroken. Soms meerdere keren per nacht en dat is funest voor je welzijn.
Niet kunnen slapen en dus moe wakker worden
Slaapproblemen zijn dus veel voorkomend onder mensen die te kampen hebben met chronische stress of een burn-out. Niet in slaap kunnen komen, is echter niet het enige probleem. Ook moe wakker worden door een burn-out is een veelgehoorde klacht, die natuurlijk ook opgaat voor ernstige stress. Helaas zijn deze klachten vaak met elkaar verbonden. Wie niet goed in slaap komt, zal onvoldoende rust krijgen en zich de volgende ochtend niet fit voelen. Dit zal omgaan met je stress of burn-out nog lastiger maken en er wederom in resulteren dat je de volgende avond niet goed in slaap kunt komen. Zo houdt het probleem zichzelf in stand, of verergert het zelfs in de loop der tijd.
Wat te doen wanneer je deze problemen herkent?
Herken je de hierboven beschreven problemen? Wellicht heb jij last van (werkgerelateerde) stress, een beginnende of zelfs gevorderde burn-out. Zijn jouw problemen structureel, dan is het verstandig om deze serieus te nemen.
Niet kunnen slapen door stress os lang niet de enige klacht. Voel jij je bijvoorbeeld lusteloos, constant gestrest, ben je snel boos, is er iets mis met je eetlust, ben je neerslachtig zonder precies te weten waarom of heb je jouw emoties niet onder controle? Dit kunnen allemaal aanwijzingen zijn voor een (aankomende) burn-out, zeker wanneer combinaties hiervan voorkomen.
Vermoed jij dat je een burn-out hebt, of zit je totaal niet goed in je vel en weet je niet waarom? Doe dan de gratis burn-out test. In enkele minuten krijg je een indicatie van hoe het gesteld is met jouw stressniveau. Baart de uitkomst hiervan je zorgen? Neem dan contact op met Liberi voor een vrijblijvende intake met een burn-out coach bij jou in de buurt. Het kan nooit kwaad om uit voorzorg te handelen en hoe eerder je hulp zoekt voor een (beginnende) burn-out, des te sneller je kunt herstellen.
