Op 21 december is het midwinter. Op deze dag is de nacht het langst en de dag het kortst. Van oudsher zijn er allerlei gebruiken en benamingen voor dit moment. Het markeert het ‘dieptepunt’ van de winter en van de zon. Vroeger was er nog geen elektriciteit en moest men het doen met licht van vuur en daglicht. In deze periode van het jaar was er dus niet zoveel te doen. Men zat dus veel binnen, rondom de haard, waar het lekker warm was.
Midwinter werd vaak gevierd, omdat het betekende dat vanaf nu de dagen weer zouden gaan lengen. Maar misschien ken je ook de uitdrukking ‘als de dagen gaan lengen, gaat de winter strengen.’ Januari en februari zijn niet voor niets meestal de koudste maanden!
In veel culturen werd en wordt midwinter gevierd. Een andere benaming is de winterzonnewende. Het tegenovergestelde punt in het jaar is de zomerzonnewende op 21 juni. Daarnaast zijn er twee belangrijke ijkpunten in het jaar die verband houden met de zon: de equinoxen. Dit zijn de twee momenten in het jaar waarop de dag en de nacht precies even lang zijn. Dit zijn 21 maart en 21 september. Wij zijn niet meer zo afhankelijk van het daglicht, dus wij staan misschien niet zo meer stil bij deze momenten. Maar voor onze voorouders waren ze reden tot voorbereiding, dankbaarheid en feesten.
Er gaan veel sagen en legenden de ronde over midwinter. Zo zouden er twee koningen zijn die met elkaar in strijd zijn. Dit zijn de Eikenkoning, die regeert over het lichte deel van het jaar, en de Hulstkoning, die regeert over de donkere maanden van het jaar. Bij iedere zonnewende is het gevecht op zijn hevigst, en telkens wint één van hen: met midwinter wint de Eikenkoning, die zorgt dat het licht terug komt en het land weer vruchtbaar wordt. Met midzomer wint de Hulstkoning, die het donker weer terugbrengt en zorgt dat er geoogst kan gaan worden en voorbereidingen getroffen voor de winter.
In de Noorse mythologie zijn er verhalen over een wilde jacht, waarbij Odin met een spookachtig leger door de lucht raasde tijdens de donkere nachten rondom midwinter, op zijn achtbenige paard. Wie niet oppaste kon zomaar meegenomen worden. Ik vind het wel heel interessant om de gelijkenissen te zien met de kerstman met de rendieren voor de slee die ook door de lucht trekken. Maar gelukkig is ons kerstmanverhaal iets minder bedreigend!
Hoe dan ook: er hangt iets in de lucht rondom midwinter. In de Keltische traditie wordt het jaar opgedeeld in acht jaarfeesten, waarvan er één op midwinter valt: Yule. Heidense volkeren vierden dit al tijden vóór de christelijke feestdagen. Omdat het moeilijk was om het heidense volk te bekeren tot het christendom, zijn veel van de traditionele feesten omgetoverd tot christelijke feesten. En zo was het ineens kerst in december. Jezus zou helemaal niet geboren zijn in december, maar hij wordt wel gezien als de brenger van het Licht. En laat nu net de zon ook weer herboren worden na 21 december! De geboorte van de zo(o)n!
Dan is er nog de hedendaagse stress rondom de feestdagen. Ik ken veel mensen die zuchtend vertellen dat ze blij zijn als de feestdagen weer voorbij zijn. Waarom eigenlijk? Blijkbaar voelen ze een behoorlijke sociale druk. Er moet van alles. Lekker eten, familie en schoonfamilie die wat van je verwachten. In een tijd waarin de natuur tot rust komt, hebben wij mensen er de drukste tijd van het jaar van gemaakt. Midwinter als rustpunt is nu dus midwinter als toppunt van de kerstinkopen en kerststress.
Ik denk dat midwinter een prachtig moment is om eens na te denken over de keuzes die je maakt. We zijn aan het einde van het jaar gekomen, dus dit is een mooi moment om terug te blikken. Welke dingen maakten mij blij het afgelopen jaar? Waar wil ik meer ja op zeggen? En welke dingen kostten me alleen maar energie, dus wil ik komend jaar vaker nee tegen zeggen? En hoe ga ik eigenlijk om met de feestdagen en de verwachtingen van andere mensen? Wil ik het wel zo, of zou ik het volgend jaar misschien wel eens anders willen?
Traditioneel werden er vanaf midwinter dertien rooknachten, moedernachten of heilige nachten gehouden. Een soort tijd tussen de tijden. Men rookte het huis uit om bescherming en reiniging te bewerkstelligen, vandaar de term rooknachten. Het was een tijd voor introspectie. Voor terugkijken en vooruit blikken.
Op de vooravond van midwinter, als de zon onder ging, begon de eerste nacht. Er zijn vele traditionele gebruiken die nu nog toepasbaar zijn. Zo zouden de dromen die je in die nachten droomt een voorspellende waarde hebben voor iedere maand van het komende jaar. Stilstaan bij je dromen en kijken wat ze je te vertellen hebben wordt nog steeds veel gedaan (waaronder door mijzelf!).
Ook zijn deze nachten een uitgelezen kans om weer eens tijd en ruimte te maken voor zingeving en spiritualiteit. Wie ben jij en hoe vorm je een deel van het grotere geheel? Waar kom je vandaan, wie zijn je voorouders? Waar ben je dankbaar voor en hoe verbind je je met anderen? Wat zijn jouw schaduwkanten en welke kanten van jezelf zet je graag in het licht? Allemaal thema’s om mee bezig te gaan rondom midwinter!
Maar alle verwachtingen van anderen dan rond de feestdagen? Je hoeft jezelf niet als een kluizenaar op te sluiten in deze periode. Je kunt jezelf dus elke dag vijftien of dertig minuten de tijd geven. En als je slechts vijf minuten hebt, dan doe je dat. Mediteer, droom, schrijf in je journal of drink ook eens bewust een kopje thee. Als je dit uitlegt aan je familie, zullen ze je dit momentje voor jezelf dan niet gunnen? Misschien inspireer je zelfs anderen wel om ook een pas op de plaats te maken tijdens midwinter. We kunnen tenslotte niet ons hele leven in de zomer vertoeven. Daar brand je van op en is niemand mee geholpen. De hoge burn-out cijfers die we vandaag de dag zien bevestigen dit beeld. Dus doe net als de natuur en doe rustig aan. Fijne midwinter!
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606