Levensvragen passeren bij ieder mens van tijd tot tijd de revue. Er zijn perioden in ons leven dat we opgaan in de drukte van het dagelijks bestaan. We staan op, gaan naar ons werk, doen de boodschappen, koken, eten, kijken een film en gaan weer naar bed. Soms is dat prima. Zolang we over het algemeen een tevreden gevoel hebben over ons leven dan is er niets aan de hand. Maar er zijn ook perioden in ons leven dat we geen genoegen nemen met ‘slechts’ het alledaagse. Of we worden geconfronteerd met onze eigen grenzen. Iemand die in een burn-out terecht komt gaat haast automatisch stilstaan bij levensvragen. Wat doe ik hier? Waarom ben ik hier? Wat wil ik komen brengen op deze wereld? Maar ook: wie ben ik eigenlijk naast een hardwerkende werknemer?
Levensvragen zijn van alle tijden
Al sinds het begin van de mensheid hebben mensen zich afgevraagd wat de zin van het bestaan is. Men vroeg zich af wie ze waren en waar ze vandaan kwamen. Er zijn vele grottekeningen en beeldjes gevonden van figuren met vrouwelijke rondingen. Waarschijnlijk werd al in de steentijd het vrouwelijke principe geëerd als creërende kracht. De aarde werd gezien als vrouwelijk, want zij brengt leven voort. Natuurverschijnselen werden geïnterpreteerd als activiteiten van iets goddelijks. Ze konden toen nog niets verklaren gebaseerd op de natuurwetten en wetenschap! De aarde als moeder met de mensen als kinderen die haar mogen bewonen. Mensen vonden een antwoord op hun levensvragen dankzij hun religieuze overtuigingen.
Religie
Die religieuze overtuigingen zijn door de tijd heen steeds veranderd. Elke regio kende andere gebruiken, rituelen en manieren van aanbidding van het goddelijke. Een grote overeenkomst die je door de geschiedenis heen overal ter wereld ziet is een respect voor en een gevoel van verbondenheid met de natuur. Of het nu gaat om het sjamanisme van de indianen in Noord-Amerika of de westerse spiritualiteit die te vinden is in hekserij: de natuur speelt een belangrijke rol in het beantwoorden van levensvragen.
Uiteraard hebben de laatste paar millennia voornamelijk de monotheïstische religies voorzien in antwoorden op levensvragen. Het Jodendom, de Islam en het Christendom spelen daarom een grote rol in de cultuur en maatschappij die we vandaag de dag kennen.
Levensvragen anno nu
Hoewel de monotheïstische religies nog steeds de meerderheid van de gelovigen omhelzen, zijn er in de 21e eeuw veel mensen die religie (in de traditionele zin van het woord) achter zich hebben gelaten. Het spreekt ze niet meer aan. Kerken lopen leeg. Dogma’s en regeltjes waar aan moet worden voldaan om een ‘goede gelovige’ te zijn spreken steeds minder aan. De huidige generaties hechten waarde aan vrijheid en individualisme.
Maar de grote levensvragen blijven bestaan. Misschien is de behoefte aan zin in het leven zoeken juist groter dan ooit tevoren. De vaste kaders zijn weggevallen. Velen komen niet meer wekelijks (laat staan dagelijks!) samen in kerk, moskee of synagoge. Er is geen dominee, priester of imam die zegt wat je moet doen en hoe je moet leven. Velen geloven niet meer in een God die hen persoonlijk kent en een levenstaak voor je heeft. Echter, waar ga je dan naartoe als je kampt met levensvragen?
Persoonlijke ontdekkingstocht
Het lijkt dus in de blauwdruk van de mens te staan: we hebben een aangeboren verlangen om op zoek te gaan naar antwoorden op die grote levensvragen. Ik deel hier een aantal ideeën om op weg te gaan op jouw persoonlijke ontdekkingstocht naar de zin van het bestaan. En ook als je niet gelooft in een God, kan je veel inspiratie vinden in de drie grote monotheïstische religies. Lees dus eens wat uit de heilige geschriften: Bijbel, Koran of Thora. Bezoek een christelijke kerkdienst, een islamitisch gebed of joodse Sabbatsviering. Misschien heb je ook wel mensen in je omgeving die één van deze geloven aanhangen en kun je hen eens vragen hoe zij omgaan met levensvragen en hoe hun geloof hen daarbij ondersteunt.
Intuïtie bij levensvragen
Laat je intuïtie je leiden in je ontdekkingstocht. Voel je je aangetrokken tot één bepaalde traditie, verdiep je daar dan in. Misschien voel je weinig voor het mediteren van de boeddhistische monniken, maar gaat je hart wél sneller kloppen als je nadenkt over het als pelgrim wandelen naar Santiago de Compostella. Online is ontzettend veel informatie te vinden. Van yoga als spirituele beoefening tot de chakraleer (de Oosterse tradities). Van Keltisch sjamanisme tot traditionele hekserij (de Westerse tradities): er is voor elk wat wils.
Vraag, zoek en ervaar. Zoek gelijkgestemden om je ervaringen mee uit te wisselen. Maar zoek óók andersdenkenden om te voorkomen dat je blik zich vernauwt. Blijf nieuwsgierig. Maak het niet te zwaar. Zorg voor humor en lichtvoetigheid. Ga de natuur in en laat je leiden door de symboliek die je daarin terugvindt. Wat zeggen de uitbundig bloeiende stokrozen jou? Welke boodschap hebben de golven van de zee je te vertellen? Gebruik je fantasie en laat de natuur zo tot je spreken. Of ga bosbaden en kom tot rust. Laat de inspiratie tot je komen!
De vakantieperiode: het ideale moment voor levensvragen
De zomervakantie staat voor de deur. Misschien zie je jezelf al lekker in het zonnetje op het strand liggen. Op vakantie staan we wat verder af van ons dagelijks bestaan. Dit helpt ons om met een ‘helikopterblik’ op ons eigen leven neer te kijken. Het ideale moment om over levensvragen na te denken! Neem er een verkoelend drankje bij en strijk neer op die strandstoel of dat klapstoeltje voor je tent. Als je niet op vakantie gaat, ga dan lekker in de tuin zitten en gun jezelf een moment om eens na te denken over de volgende vragen:
Wat vind ik écht belangrijk in het leven?
Welke waarden heb ik?
Welke doelen zou ik over één, vijf, of tien jaar willen bereiken?
Wat moet ik doen om mijn doelen te bereiken?
Waar ben ik dankbaar voor?
Als geld geen beperkende factor zou zijn, wat zou ik dan doen?
Speelt God/het goddelijke een rol in mijn leven? Zo ja, hoe dan? Zo nee, zou ik dit wel wensen?
Hoe is mijn relatie met/tot de natuur?
Hoe verbonden voel ik me met anderen?
Over welk onderwerp raak ik niet uitgepraat?
Van welke dingen gaat mijn hart sneller kloppen?
Je kunt deze vragen opschrijven en je gedachten de vrije loop laten op het papier. Dit is een vorm van journaling die je kan helpen om antwoorden op jouw levensvragen te vinden. Je kunt ze ook gebruiken in gesprekken met de mensen om je heen. Je inspireert zo ook elkaar! Ik wens je een hele mooie zomer vol levenskunst toe!
