Coeliakie is een auto-immuunziekte die steeds meer mensen raakt. Hoewel het vroeger minder bekend was, zijn er nu veel meer diagnoses. In Nederland alleen al heeft ongeveer één op de honderd mensen coeliakie. Maar wat houdt deze ziekte precies in? En hoe beïnvloedt het je dagelijks leven, zeker ook ten tijde van stress? In deze blog gaan we hier op in.
Wat is coeliakie?
Coeliakie is een aandoening waarbij het lichaam niet goed reageert op gluten. Gluten zijn eiwitten die in bepaalde granen zoals tarwe, rogge en gerst voorkomen. Normaal gesproken kunnen mensen gluten zonder problemen eten, maar bij mensen met coeliakie veroorzaakt het een reactie in het immuunsysteem.
Het immuunsysteem ziet gluten als een vijand en valt daardoor de dunne darm aan. De binnenkant van de dunne darm heeft kleine, vingervormige uitsteeksels die ‘villi’ worden genoemd. Deze villi helpen bij het opnemen van voedingsstoffen. Bij coeliakie raken deze villi beschadigd, wat betekent dat je lichaam belangrijke voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen niet goed kan opnemen. Dit kan leiden tot allerlei gezondheidsproblemen.
Symptomen van coeliakie
Coeliakie kan verschillende symptomen veroorzaken en niet iedereen ervaart hetzelfde. Sommige mensen hebben last van hun maag en darmen, terwijl anderen juist helemaal geen maagklachten hebben. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen:
- Buikpijn of een opgeblazen gevoel
- Diarree of obstipatie
- Gewichtsverlies of groeiproblemen bij kinderen
- Vermoeidheid en gebrek aan energie
- Bloedarmoede (een tekort aan rode bloedcellen)
- Botpijn en broze botten door een tekort aan calcium
Bij kinderen kan coeliakie ervoor zorgen dat ze minder goed groeien en zich langzamer ontwikkelen. Ook kan het leiden tot gedragsveranderingen, zoals prikkelbaarheid of somberheid. Omdat de symptomen zo uiteenlopen, duurt het soms lang voordat de diagnose coeliakie wordt gesteld.
Hoe wordt coeliakie gediagnosticeerd?
Als je denkt dat je coeliakie hebt, is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. De diagnose begint meestal met een bloedtest om te controleren op antilichamen die aanwezig zijn bij coeliakie. Als deze test positief is, kan er een biopsie van de dunne darm worden gedaan. Hierbij worden kleine stukjes weefsel uit de dunne darm gehaald om te onderzoeken of de villi beschadigd zijn.
Een diagnose van coeliakie betekent dat je je levensstijl zult moeten aanpassen en dan met name je voeding.
Het leven met een glutenvrij dieet
Het belangrijkste onderdeel van de behandeling van coeliakie is een glutenvrij dieet. Dit betekent dat je geen producten meer eet die gluten bevatten, zoals brood, pizza, pasta, koekjes en zelfs sommige sauzen of soepen. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel glutenvrije alternatieven beschikbaar.
Toch kan het moeilijk zijn om altijd op je voeding te letten. In restaurants, op feestjes of bij vrienden kan het soms lastig zijn om uit te leggen dat je geen gluten kunt eten. Zelfs kleine hoeveelheden gluten kunnen al schadelijk zijn voor je darmen, dus het is belangrijk om altijd alert te blijven.
Gelukkig kun je met een goed glutenvrij dieet gewoon een gezond leven leiden. Het kan even wennen zijn, maar na verloop van tijd wordt het een routine. Veel mensen met coeliakie voelen zich na de diagnose en het aanpassen van hun dieet ook veel beter omdat hun lichaam weer de juiste voedingsstoffen kan opnemen.
De impact van stress op coeliakie
Wist je dat stress een grote invloed kan hebben op mensen met coeliakie? Stress op zichzelf veroorzaakt geen coeliakie, maar het kan de symptomen erger maken. Wanneer je lichaam onder stress staat, heeft dat invloed op je immuunsysteem en je spijsvertering. Dit kan ervoor zorgen dat je meer last hebt van buikpijn, vermoeidheid en andere klachten.
Ook kan stress ervoor zorgen dat je minder goed oplet wát je eet. Misschien grijp je sneller naar gemaksvoedsel dat gluten bevat, of let je minder goed op kruisbesmetting (waarbij gluten in aanraking komen met je glutenvrije voedsel). Dit kan leiden tot een opvlamming van de symptomen, wat je gezondheid verder verslechtert.
Daarom is het belangrijk om goed om te gaan met stress als je coeliakie hebt. Dit kan op verschillende manieren, zoals:
- Regelmatig bewegen, wat helpt om stress te verminderen.
- Voldoende slaap krijgen.
- Ontspanningsoefeningen doen, zoals yoga of meditatie.
- Praten met vrienden of familie over wat je dwarszit.
Als je merkt dat stress een negatieve invloed heeft op je coeliakie, is het slim om hulp te zoeken. Dit kan bij een psycholoog, een diëtist, of een coach die je kan helpen om je stress te verminderen en beter met je ziekte om te gaan. Onze coaches zijn gespecialiseerd in stress- en burn-outklachten.
Hoe kun je coeliakie voorkomen?
Helaas kun je coeliakie niet voorkomen. Het is een genetische aandoening, wat betekent dat het wordt doorgegeven via je familie. Als je een ouder, broer of zus met coeliakie hebt, is de kans groter dat je het zelf ook krijgt.
Wat wel helpt, is om de symptomen vroeg te herkennen en zo snel mogelijk een arts te raadplegen. Hoe eerder je een glutenvrij dieet volgt, hoe beter je lichaam kan herstellen en hoe minder kans je hebt op langdurige schade.
Leven met coeliakie: een balans vinden
Het leven met coeliakie vraagt om aanpassingen, maar het betekent niet dat je geen normaal leven kunt leiden. Veel mensen met coeliakie leren omgaan met hun dieet en vinden een balans in hun leven. Met de juiste informatie, steun van familie en vrienden en hulp van medische professionals kun je een gezond en prettig leven leiden.
Belangrijk is om altijd goed op je voeding te letten en stressfactoren te herkennen. Stress kan niet alleen invloed hebben op je symptomen, maar ook op hoe goed je met je dieet omgaat. Zorg daarom voor voldoende ontspanning en een gezonde levensstijl, zodat je je coeliakie onder controle kunt houden.
Conclusie
Coeliakie is een aandoening die vraagt om bewuste aanpassingen, vooral in je voeding. Door een glutenvrij dieet te volgen, kunnen de meeste mensen met coeliakie hun gezondheid goed beheren. Daarnaast kan stress invloed hebben op de symptomen, wat benadrukt hoe belangrijk het is om naast lichamelijke gezondheid ook aandacht te besteden aan je mentale welzijn. Met de juiste zorg, kennis en ondersteuning is het goed mogelijk om een evenwichtig en gezond leven te leiden, ondanks de uitdagingen die coeliakie met zich meebrengt.
