We hebben ons er allemaal weleens schuldig aan gemaakt: Geïrriteerd of boos worden wanneer je verliest met een spelletje. Dit betekent niet meteen dat je niet tegen je verlies kunt. Het kan zijn dat je die dag slecht in je vel zat of dat je het spelletje of de activiteit eigenlijk al tegen je zin in deed. Maar er zijn ook mensen die absoluut niet om kunnen gaan met verlies en volledig hysterisch worden indien dit wel gebeurt. De kans is aanzienlijk dat je iemand kent waarmee je liever niet begint aan een spelletje Monopolie. Je ziet er bij voorbaat al tegenop om uiteindelijk alle steentjes en speelkaarten, die door de kamer zijn gegooid, op te moeten ruimen. Een stressvolle situatie die niets te maken heeft met gezellig samen plezier maken.
Slechte dag of slechte verliezer
Wat gebeurt er in je brein en lichaam?
Freeze, fight en flight
Toch heeft het een functie
Verschil mannen en vrouwen
Verliezen kun je leren
Vermijd grote triggers
Stel een doel
Verander de regels
Besef dat we allemaal een keer verliezen
Schakel hulp in indien nodig
Slechte dag of slechte verliezer
Zoals in de inleiding al beschreven, iedereen heeft weleens een slechte dag. Als je dan ook nog een spelletje gaat spelen samen, en je verliest, kan het voorkomen dat je niet goed met je verlies omgaat en zelfs boos wordt. Dit overkomt de beste en na een moment van bezinning kun je je realiseren dat het maar een spelletje is. Morgen weer een nieuwe dag. Dit werkt helaas niet zo bij iemand die niet tegen z’n verlies kan.
Wat gebeurt er in je brein en lichaam?
In eerste instantie zou je denken dat iemand die niet tegen z’n verlies kan zich niet aan moet stellen. Toch zijn er wetenschappelijke onderzoeken gericht op dit fenomeen, en wat blijkt: Iemand die niet tegen zijn verlies kan, laat daadwerkelijk een afwijkend beeld zien tijdens een MRI. De reactie in het brein van een slechte verliezer is bijna identiek aan de reactie die je hebt wanneer je ontzettend veel pijn ervaart. Keihard je hoofd stoten wanneer je opstaat geeft in die situatie hetzelfde signaal af. In de toekomst zal je proberen deze situatie te vermijden. En omdat je nu eenmaal niet altijd kan winnen, is het waarschijnlijk dat je ooit nog eens verliest met iets. Dit zal de reactie alleen maar verergeren.
Freeze, fight en flight
Het is nu duidelijk dat verliezen bij sommige personen een extreme reactie geeft in het brein. Wanneer je pijn ervaart, schakelt je brein over in de freeze, fight of flight modus. Iemand die niet tegen z’n verlies kan en op het punt staat om te verliezen, zal niet zo snel in een freeze situatie terecht komen. Vaak ontstaat er een wisselwerking tussen de flight en fight reactie. De fight reactie is overduidelijk: Iemand verliest en weet vakkundig binnen een seconde het gespeelde spel onschadelijk te maken. Dusdanig dat de overige spelers ook niet meer door kunnen spelen. Geraak je in de flight reactie, dan loop je over het algemeen boos weg. Vaak niet voordat je bijvoorbeeld alsnog het bordspel eerst een subtiele gooi door de kamer hebt gegeven.
Toch heeft het een functie
Of eigenlijk moeten we zeggen: Het had een functie. De evolutie leert ons dat boos worden tijdens of na je verlies heel erg nuttig was. Dan spreken we wel over de periode dat we nog moesten jagen om te kunnen eten. Toen we nog afhankelijk waren van de jacht, was het een probleem wanneer je prooi onder je vingers vandaan glipte. Geïrriteerd of boos te worden gaf je op dat moment net even dat beetje extra inzet, motivatie en energie om de volgende prooi wel te vangen. Je kunt wel stellen dat als je geen stressreactie kreeg wanneer je verloor, je het niet ging overleven.
Verschil mannen en vrouwen
Vrouwen kunnen over het algemeen beter tegen hun verlies dan mannen. Mannen zijn nu eenmaal competitiever en het is wetenschappelijk bewezen dat zij meer moeite hebben met het reguleren van hun emoties. Natuurlijk geldt dit niet voor alle mannen, maar speelt opvoeding, sociale status en omgeving hierin ook een belangrijke rol. Indien je, als man, opgroeit met de overtuiging dat een man zijn emoties niet mag laten zien, is het waarschijnlijk dat jij slechter tegen je verlies kan. Vooral wanneer je ook leert dat mannen sterker zijn dan vrouwen. Verliezen van een vrouw, in welke context dan ook, zal een flinke hap uit je eigenwaarde en zelfvertrouwen nemen. Je stresshormonen zullen geregeld door het dak schieten, wat weer nadelige effecten heeft op je gezondheid.
Verliezen kun je leren
Voordat je denkt, na het lezen van dit blog, dat niemand nog een spelletje met je wil spelen, hebben we goed nieuws: Je kunt leren verliezen op een gezonde manier. De reactie op verlies is een emotie en emoties kun je leren reguleren. Onderstaand een aantal tips om beter om te gaan met verlies.
Vermijd grote triggers
Spring niet direct in het diepe door een wedstrijd of spelletje aan te gaan waarvan jij zeker weet dat het binnen 10 minuten door de huiskamer ligt. Pick your battles. Monopolie is misschien niet de beste keuze. Begin met een spelletje Uno of Pesten(kaarstpel).
Stel een doel
In plaats het spel te laten eindigen met een winnaar en verliezer, kun je afspreken dat je naar een doel toewerkt. Kies je toch voor Monopolie? Dan is jouw doel bijvoorbeeld het verkrijgen van 6 straten. Heb je je doel bereikt? Dan is het spel voor jou afgelopen en kun je het afsluiten met een positief gevoel.
Verander de regels
Bij een spelletje komen bepaalde regels kijken, maar nergens staat dat je die regels niet mag veranderen. Beslis samen, voordat je begint met spelen, rustigere spelregels die geen keihard verlies bepalen indien je niet wint. Zo maak je het spel zachter voor jezelf en de anderen.
Besef dat we allemaal een keer verliezen
Wanneer je niet tegen je verlies kunt is het spelen van een spelletje een mooi leerproces. Er gaat een moment komen dat je weer een keer verliest. Hoe was het voor jou toen jij weer een keer won? En hoe reageerden de verliezers in die situatie? Het is niet vreemd om die vraag te stellen aan een ander. Pak je leermoment en vraag hoe zij met die emotie omgaan.
Schakel hulp in indien nodig
Je bent niet de eerste en zeker niet de laatste die moeite heeft met het beheersen van je emoties tijdens verlies. Het komt vaker voor dan dat erover gesproken wordt. Het is daarom ook niet vreemd om hulp in te schakelen van een professionele coach om hiermee aan het werk te gaan. Uiteindelijk zal het je veel opleveren. Naast dat je minder spanning ervaart in je lichaam en geest, zal je omgeving je ook vaker uitnodigen gezellig een spelletje te komen spelen. Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
1 reactie
Ik heb net een spelletje “mens erger je niet” gespeelt en ik merkte dat mijn maag pijn ging doen omdat ik km (weer) verloor. Ik had daar vroeger nooit last van maar ik heb onverklaarbare pijnen gekregen doordat ik 3 jaar lang onder extreme stress heb geleefd waarbij ik onrechtvaardig ben behandeld. Daarna, bleven de teleurstellingen in mijn leven opstapelen. Mislukte operaties, tot 3 x toe medicijnen gekregen die het tegenovergestelde effect op mij hadden. En ga zomaar door. Mijn hersenen zijn dermate beschadigd dat de “neuro” geduld ook is beschadigd. Ikzelf zal niet snel boos worden. Ik ben een binnenvetter. Ik ben daarom blij dat ik die artikeltje kan lezen om de oorzaak ban mijn probleem te kunnen achterhalen. Ik ha nog in therapie om met de stress die zich in mijn lichaam heeft opgehoopt om te leren gaan omdat ze mij ook extreem veel pijn hebben opgeleverd. Via de ALK polie in het CWZ ziekenhuis in Nijmegen. En ik vind het fijn om mij te kunnen uiten via dot mailtje wat ik jullie mag schrijven. BEDANKT!!!!