Je werkt keihard en hebt ondertussen je strepen wel verdiend. Tot het moment komt dat dit ook erkent wordt. Er wordt een gesprek gepland met je leidinggevende en je wordt beloond voor je harde werk: Je krijgt opslag en groeit door in functie. Waar een ander trots het kantoor verlaat voel jij je direct slecht. Heb je dit wel verdiend? Anderen werken harder en kunnen dit waarschijnlijk veel beter. Nu moet je echt gaan presteren. Straks zien ze dat jij dit helemaal niet kan en iedereen voor de gek hebt gehouden. Herken je dit gevoel? Dan kan het zijn dat je lijdt onder het imposter syndroom. Indien je hieronder gebukt gaat is de kans dat je in een burn-out terecht komt aanzienlijk groter dan anders.
Wat is het imposter syndroom?
Het is begrijpelijk dat sommige de link leggen met het meester zijn in anderen oplichten, in de negatieve zin, echter heeft het daar niets mee te maken. Het imposter syndroom komt voort uit een voortdurende zelftwijfel. Je kunt iets heel goed maar blijft geloven dat je door de mand gaat vallen. Het syndroom heeft geen officiële diagnose maar is een verzamelnaam van een aantal persoonlijkheidstrekken. In de volksmond wordt het ook het bedriegers- of oplichterssyndroom genoemd. Het hangt voornamelijk samen met een het hebben van weinig zelfinzicht en het streven naar perfectie. Hoeveel masters, promoties of erkenning je ook krijgt of verdient, je blijft geloven dat je maar wat doet. Hierdoor kun last hebben van spanningen en angsten. Statistisch komt dit syndroom vaker wanneer je een hogere intelligentie hebt of hoger bent opgeleid.
Persoonlijkheidstrekken
Zoals hierboven beschreven bestaat er geen officiële diagnose voor het imposter syndroom. Ofwel, er wordt in de DSM-5 niet over gesproken. Er zijn een aantal karaktereigenschappen die samen gaan met dit syndroom. Vaak wordt er gedacht dat iemand met het imposter syndroom weinig zelfvertrouwen heeft. Echter heeft recent onderzoek aangetoond dat dit over het algemeen niet het geval is bij dit syndroom. Wat zijn dan wel de persoonlijkheidstrekken die bij dit syndroom passen?
- Een tekort aan zelfinzicht. Jouw overtuiging van wat de buitenwereld over jou denkt is totaal vertekend. Je kan dit vergelijken met de blinde vlek in het Johari venster.
- Perfectionistisch. Tot in de puntjes. Je ziet de stappen naar het einddoel wel maar dat einddoel moet perfect zijn.
- Jouw succes wijden aan iets of iemand anders. Jij hebt het niet gedaan maar door hulp van iets of iemand buiten jou om is het gelukt.
- Je werkt harder dan anderen. Privé of in de werksfeer, je doet meer moeite omdat je ervan overtuigd bent dat je iets te compenseren hebt.
- Bagatelliseren kun jij als de beste. Helemaal wanneer het over jouw talenten gaat. Wanneer je geprezen wordt voor jouw uitmuntende bijdrage draai jij het zo dat het positieve resultaat niet door jou komt.
Wanneer is het imposter syndroom en wanneer onzekerheid?
Niet zelfverzekerd zijn en het imposter syndroom hebben weinig connectie. Iedereen is wel eens onzeker en dit gebrek aan zelfvertrouwen wordt vaak weggenomen wanneer iets lukt. Je wordt geprezen voor het werk wat je gedaan hebt of je familie erkent je vermogen tot verzoening. Hierdoor ga jij je beter voelen en geloof je dat je het de volgende keer ook weer kunt. Bij het imposter syndroom is dat anders. Wanneer je je doel bereikt hebt en dit is goed verlopen ervaar je het gevoel van geluk of voldoening. Echter is dat van korte duur want zodra je een nieuwe opdracht krijgt begint het gevoel van onkunde van vooraf aan. Ook al is de opdracht precies hetzelfde als de vorige en ga je dit net zo geweldig uitvoeren.
Het imposter syndroom en je jeugd
Makkelijk vertaald is het imposter syndroom een staat van angst. Angst dat anderen denken dat je een oplichter bent of angst dat je niet aardig gevonden wordt. Je leeft in een alsmaar durende staat van twijfel over jezelf. Dat stemmetje in je hoofd vertelt iedere keer weer dat je anderen voor de gek houdt. En niet alleen anderen maar ook jezelf. Deze angsten zijn te herleiden naar je jeugd. Niet alleen wat je hebt meegemaakt in je kinderjaren is hier belangrijk. Ook de cultuur, en de culturele verwachtingen, waarin je opgroeit heeft invloed op het vormen van het imposter syndroom.
Het kan zijn dat het gezin waarin je opgroeide een duidelijke rolverdeling had tussen man en vrouw. Indien jij als vrouw doorstudeert en terechtkomt op een positie waar vroeger veelal mannen zaten kan dit het imposter syndroom triggeren.
De stappen naar acceptatie
Valerie Young is een expert op het gebied van het imposter syndroom. Zij heeft verschillende boeken geschreven en is oprichter van het Imposter Syndrome Institute. Zij heeft verschillende awards voor gewonnen voor haar verhelderende inzicht op dit syndroom. Haar levensdoel is mensen van het imposter sydroom afhelpen en te leren accepteren dat je best fier mag zijn op je talenten. En dit ook uit mag dragen. Maar vooral dat je ze ook gaat erkennen. Je zit niet voor niets jaren op school om bijvoorbeeld arts te worden. Die diploma aan je muur heb je niet gekregen, daar heb je hard voor gewerkt. Valerie Young heeft een speciaal stappenplan ontwikkeld die jou kunnen helpen je imposter syndroom onder controle te krijgen.
Van imposter syndroom naar burn-out
Het zal je niet verbazen dat wanneer je de lat continu extreem hoog legt, een burn-out onvermijdelijk is. Veel personen die bekend zijn met het imposter syndroom hebben dan ook vaker stress en burn-out klachten dan anderen. Naast dat het van belang is om je burn-out te behandelen is het ook verstandig om preventief te handelen. Door samen met een professionele coach te werken aan je zelfinzicht kun je een volgende burn-out voorkomen. Het gaat niet alleen het stukje twijfel wat je over jezelf hebt maar ook over het krijgen van zelfrespect. Door middel van wandelcoaching kun je hier meer zicht op krijgen en daardoor spanning verminderen.
