Hyperalertheid tijdens een burn-out

Een burn-out wordt vaak geassocieerd met extreme vermoeidheid, alsof je lichaam en geest volledig zijn uitgeput. Maar toch ervaren ook veel mensen het tegenovergestelde: een constant gevoel van alertheid. Een gevoel van onrust die niet verdwijnt, terwijl je eigenlijk volledig uitgeput bent. Ook als je probeert te ontspannen voel je je gejaagd, gespannen en ben je waakzaam. Alsof er op ieder moment iets kan gebeuren. Deze hyperalertheid is geen toeval. Het is een overlevingsmechanisme van je zenuwstelsel dat je, vaak onbewust, in de ‘aan’ stand houdt. Je lichaam en geest zijn zo gewend geraakt aan een constante stroom van prikkels en stress, dat uitschakelen bijna onmogelijk lijkt. Maar waarom gebeurt dit? En belangrijker nog: hoe komt je hier uit? In dit blog vertel ik het je.

Wat is hyperalertheid?

Hyperalertheid betekent dat je zenuwstelsel voortdurend in de hoogste versnelling staat. Indien je ADHD hebt, zal je het meer dan eens meemaken dat je hyperalert bent. Het voelt alsof je alsmaar op je hoede moet zijn, zelfs wanneer dat helemaal niet nodig is. Wat je merkt is dat je schrikt van geluiden of onverwachte bewegingen, je lichaam gespannen blijft, ontspanning voelt onwennig of oncomfortabel, je hoofd blijft malen en piekeren, en drukke of chaotische omgevingen zijn veel te overweldigend, ook als je deze voorheen goed aankon.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

Het is alsof alles in je vergeten is hoe je moet afschakelen. Je lichaam blijft paraat, omdat het ergens nog steeds verwacht dat er iets van je gevraagd wordt. Dit komt doordat de stressreactie in je hersenen en lichaam volledig is ontregeld.

Wat is de link tussen hyperalertheid en trauma reactie?

Als je bovenstaande paragraaf leest, zou je denken dat dit blog over trauma gaat. De reacties vanuit hyperalertheid tijdens een burn-out zijn bijna identiek aan de reacties van trauma. Hyperalertheid komt namelijk niet alleen door een drukke werkagenda of een lange periode van stress. Vaak heeft het diepe wortels en is het gekoppeld aan de manier waarop je lichaam omgaat met gevaar en dreiging. Misschien kan je het ook wel een trauma van stress noemen.

Wanneer je al langere tijd onder stress staat, kan je zenuwstelsel het onderscheid tussen werkdruk en echte bedreiging niet meer goed maken. Je lichaam en geest reageren alsof je continu in een gevaarlijke situatie zit. Dit is vergelijkbaar met hoe trauma zich manifesteert: het lichaam blijft in een verhoogde staat van paraatheid, ook al is de oorspronkelijke stresstrigger allang al verdwenen. Wanneer dit mechanisme aan blijft staan, zonder dat er acuut gevaar is, raak je vanzelf volledig uitgeput. Het begin van een burn-out.

Hoe houdt hyperalertheid je burn-out in stand?

Een burn-out ontstaat wanneer je lichaam en geest structureel overbelast raken. Het gaat er niet om hoeveel stress je ervaart, maar hoe je met die stress omgaat. Een verkeerde stressverwerking zorgt ervoor dat je niet goed herstelt. Iets wat wel essentieel is om juist die burn-out te voorkomen. Als je hyperalert bent, is het des te moeilijker om die herstelstand te vinden. Je blijft op een extreme manier gefocust op die ‘dreiging’, zoals een gemiste deadline, verwachtingen die anderen van je hebben of de angst dat je niet goed functioneert. Ook in rust blijft je lichaam in de stressmodus hangen. Hierom voelen mensen met een burn-out zich vaak opgejaagd en hebben ze moeite met slapen.

Het frustrerende aan hyperalertheid is dat het de symptomen van een burn-out kan versterken. Je bent uitgeput, je bent oververmoeid, je bent eigenlijk helemaal op. Maar de continue spanning in je lichaam zorgt ervoor dat je spieren aanspannen, je hoofdpijn krijgt en je hartslag verhoogt. Omdat je brein niet af kan schalen raak je oververmoeid en overprikkeld.

Hoe kom je uit de hyperalertheid?

Herstellen van een burn-out is een zware taak die niet licht genomen moet worden. Ben je daarnaast ook nog eens hyperalert? Besef je dan dat je de tijd moet nemen voor je herstel. Je lichaam moet opnieuw leren dat het veilig is om te ontspannen. Dit betekent dat je actief aan de slag moet gaan met technieken die je helpen om je stressreacties te reguleren.

Bewustwording van je lichaam

Waar zit de spanning in je lichaam? Zit je vaak met je schouders omhoog? Span je je billen en benen aan als je zit? Probeer je hier bewust van te worden en iedere keer dat je jezelf erop betrapt aan te spannen terwijl dit niet nodig is: ontspan! Je merkt het vaak in je schouders, kaken, maag of benen dat je niet ontspannen bent. Door regelmatig even te checken bij jezelf of er spanning zit, kun je leren deze signalen te herkennen en te beïnvloeden.

Let op je ademhaling

Je ademhaling is ook heel belangrijk voor je herstel. Door de spanning en stress ga je oppervlakkiger ademen. Adem af en toe even diep in en uit zodat je kunt ontspannen.

Rustige bewegingen doen

Rek- en strekoefeningen, yoga of wandelen helpen om opgebouwde spanning los te laten. Je hoeft geen intensieve work-out te doen. Juist nu wil je die hyperalertheid verminderen. Rustige bewegingen helpen om de ‘altijd aan’ modus uit te schakelen.

Beperk prikkels

De hyperalertheid wordt niet minder als je veel prikkels om je heen hebt. Beperk je schermtijd, je sociale media en maak je omgeving zo rustig mogelijk. Je brein heeft rust nodig en dat lukt niet met drukte en chaos om je heen. Soms kan het zelfs helpen tijdelijk minder of geen nieuws te kijken.

Sensorische regulatie

Goede prikkels via de zintuigen brengen je zenuwstelsel tot rust. Dit kan zachte muziek zijn, een warm bad of douche, een rustgevende geur of een heerlijke kop thee. Pas dit regelmatig toe in je routine en geef je brein positieve signalen om die ontspanning te stimuleren en hyperalertheid te verminderen.

Van constant alert naar rust met een coach

Hyperalertheid tijdens een burn-out is een van de meest uitputtende gevolgen van chronische stress. Je lichaam en geest blijven continu ‘aan’, waardoor ontspannen bijna onmogelijk voelt. Dit kan leiden tot slaapproblemen, overprikkeling en een langzamer herstelproces. Door bewust aan de slag te gaan met ontspanningstechnieken, prikkels te verminderen en je gehele ‘zijn’ te resetten, kun je stap voor stap weer leren schakelen naar rust. Je hoeft dit niet alleen te doen. Een professionele coach van Liberi kan jou hierin ondersteunen.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

Samen ga je stap voor stap werken aan het herkennen van je stressrespons, het reguleren van je stress en het verminderen van eventuele hyperalertheid. Wil jij ook terug naar rust? Neem dan vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.