Inhoudsopgave
- Hyperalertheid en de invloed op ADHD
- Stress en burn-out: De nare symptomen van hyperalertheid bij ADHD
- Voortdurende stress
- Slaapproblemen
- Sociale uitdagingen
- Burn-out risico
- Tips om beter om te gaan met hyperalertheid bij ADHD
- Creëer een prikkelarme omgeving
- Reguleer stress met mindfulness
- Strategisch plannen en pauzeren
- Hulp van een professionele coach
Het hebben van ADHD, Attention Deficit Hypractivity Disorder, is niet alleen uitdagend op het gebied van aandacht en impulsiviteit, maar ook op het vlak van hyperalertheid. Wanneer je ADHD hebt, ben je over het algemeen overgevoelig voor de prikkels die je de hele dag door binnenkrijgt. Dit komt deels omdat je de prikkels die je ontvangt niet goed kan filteren en je brein niet goed kan bepalen met welke impulsen je wel of niets iets hoeft te doen. Je kan wel zeggen dat je ontvangstantenne te strak staat afgesteld. Hierdoor raak je snel overweldigd. In dit blog gaan we dieper in op hoe hyperalertheid bij ADHD stress en in sommige situaties zelfs een burn-out kan veroorzaken. Ook geven we tips hoe je hier beter mee om kunt gaan.
Hyperalertheid en de invloed op ADHD
Wanneer je hyperalert bent, betekent dit dat je erg gevoelig bent voor prikkels vanuit je omgeving. Als je ADHD hebt uit dit zich in het snel afgeleid zijn bij je dagelijkse bezigheden. Dit kan komen door geluid, licht, geur of andere prikkels die anderen waarschijnlijk niet eens opmerken. Deze overgevoeligheid voor prikkels kan ervoor zorgen dat je continu in een staat van alertheid leeft. Dit is erg belastend voor je algehele welzijn. Zelfs op de momenten dat je je rust wil pakken, blijft jouw brein alles wat je om je heen ziet, hoort, ruikt of voelt, valideren als een onderdeel van het moment.
Stress en burn-out: De nare symptomen van hyperalertheid bij ADHD
Enerzijds kan het fijn zijn als je alsmaar alert bent op je omgeving. Niks ontgaat je en je hebt gevaar of ongemakken sneller door dan andere mensen. Echter, deze signalen hoeven pas aan te gaan op het moment als er daadwerkelijk iets aan de hand is. Je kan het vergelijken met een freeze, fight of flight reactie die altijd actief is. Als je deze hyperalertheid niet onder controle hebt, kun je last krijgen van onderstaande symptomen.
Voortdurende stress
We benoemden het hierboven al even, continu alert zijn brengt ook een continue stroom van stress en spanning. Je brein is constant bezig alle prikkels die om je heen gebeuren te verwerken. Vergelijkbaar met ‘system overload’, alleen schakelen je hersenen niet uit als het teveel wordt, maar blijft het in overdrive functioneren. Je bent continu oververmoeid, prikkelbaar en hebt moeite om je te concentreren op je taken.
Slaapproblemen
Een van de bekendste symptomen van ADHD is het hebben van slaapproblemen. Als je daarbij ook nog eens last hebt van extreme hyperalertheid, kunnen we bijna wel zeggen dat je eigenlijk nooit goed slaapt. Je doezelt en snoozed wel, maar diep slapen is er niet bij. Zelfs in je slaap is je brein bezig met het verwerken van de prikkels om je heen. Je ligt eigenlijk in een soort waakstand dan dat je echt in een slaapstand ligt. Het is daarom belangrijk om waakzaam te blijven op uitputting.
Sociale uitdagingen
Er zijn een aantal situaties waar juist jij perfect in functioneert. Zoals bijvoorbeeld het werken op een meldkamer. Door je hyperalertheid weet je perfect in te spelen op chaotische situaties die niet van jezelf zijn. Maar helaas komen we dagelijks meerdere sociale uitdagingen tegen waar we moeite hebben alles goed te managen. In een omgeving die erg druk of rommelig is raak je snel overprikkeld. Dit tast bijvoorbeeld je vermogen aan om effectief te kunnen communiceren.
Burn-out risico
Het is algemeen bekend dat langdurige blootstelling aan stress uiteindelijk kan leiden tot een burn-out. Na bovenstaande gelezen te hebben, kun je je voorstellen dat het risico bij iemand met ADHD hoger ligt dan bij mensen die deze aandoening niet hebben. Je alsmaar te moeten manoeuvreren in een wereld vol prikkels kan fysiek en mentaal tot uitputting leiden. Een burn-out ligt dan al snel op de loer.
Tips om beter om te gaan met hyperalertheid bij ADHD
Hyperalertheid bij ADHD is niet iets wat je kunt laten verdwijnen. Soms kan het helpen om ondersteunend medicatie te slikken om de piek eraf te halen. Hiervoor wend je je tot je medisch specialist. Slik je liever geen medicijnen, dan hebben wij een aantal tips voor je om je hyperalerte brein meer rust te geven.
Creëer een prikkelarme omgeving
Laten we meteen beginnen met de belangrijkste tip die we kunnen geven. Hyperalertheid draait volledig om het continu ontvangen van teveel prikkels en deze niet goed kunnen filteren. Door simpelweg prikkels weg te halen, kun je al een hoop stress verminderen. Probeer achtergrond geluid te beperken, dim je lichten en zorg voor een opgeruimde (werk)omgeving. Indien je thuiswerkt en je bepaalde prikkels niet weg kan halen, zoals geluid van spelende kinderen, overweeg een ruisonderdrukkende koptelefoon of oordopjes. Dit hoeft niet geluidsdicht te zijn, zolang het geluid maar gereduceerd wordt.
Reguleer stress met mindfulness
Je omgeving prikkelarm houden is een middel maar geen oplossing. Het is onmogelijk om overal waar je komt een prikkelarme omgeving te creëren. Door technieken aan te leren voor mindfulness en ademhalingsoefeningen, kun je stress aanzienlijk verminderen en je zenuwstelsel kalmeren. Door met regelmaat te mediteren, kun je zelfs de meest heftige overprikkeling beter leren beheersen.
Strategisch plannen en pauzeren
Nu is plannen over het algemeen niet het grootste talent van iemand met ADHD, maar alles is aan te leren. En om jezelf rust te gunnen is het belangrijk om regelmatig een rustmoment in te plannen. Vaker dan iemand zonder ADHD. Om je een handje te helpen kun je gebruik maken van een online of offline planningstool om je taken te organiseren. Probeer grote taken zo klein mogelijk te maken door ze op te delen in kleinere stappen. Het is hier ook van belang om regelmatig een pauze in te plannen om zo te evalueren waar je staat in je planning en of alles nog verloopt zoals je zou willen.
Hulp van een professionele coach
Als je al langere tijd worstelt met hyperalertheid in combinatie met ADHD, is het verminderen van je stressklachten iets wat niet over één nacht ijs gaat. Je hebt jezelf bepaalde patronen aangeleerd die doorbroken moeten worden. De eerste stap hierin is het inschakelen van een professionele coach om je stressklachten of je eventuele burn-out te behandelen. Een goede behandelmethode is starten met wandelcoaching in combinatie met cognitieve gedragstherapie(CGT). Wil je meer weten wat Liberi hierin voor je kan betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
