Duizelingen, zwetende handen, een versnelde hartslag, misschien wel hyperventilatie en paniek: dat is hoogtevrees. Hoogtevrees komt in verschillende gradaties. Het fenomeen is bijna iedereen wel in zekere zin bekend. Wanneer je aan de rand van de Grand Canyon de afgrond inkijkt, of naar beneden kijkt van een bungee jump plateau, voel je waarschijnlijk wel een licht gevoel van ongemak en angst. Dat is heel normaal. Mensen en grote hoogtes gaan niet altijd samen. Alleen is het niet gebruikelijk dat je in het dagelijks leven met regelmaat in situaties komt waarin hoogtes je angst aanjagen. Voor mensen met hoogtevrees is dit wel de realiteit.
Zoals ik al schreef zijn er bij hoogtevrees, net als bij veel andere angsten en fobieën, verschillende gradaties. Zo zijn er vrij veel mensen die niet met de lift in een hoog gebouw durven, die het niet prettig vinden om over een smalle weg langs een diepe afgrond te rijden of voor geen geld in de wereld van een hoge duikplank zouden springen. Heb jij hier last van, dan heb je waarschijnlijk te maken met een milde vorm van hoogtevrees. Het kan nog een stuk erger. Zo durven mensen die lijden aan een ernstige vorm van hoogtevrees misschien niet van de roltrap, zijn ze bang om in een groot voetbalstadion plaats te nemen, of durven ze bijvoorbeeld niet bovenin een dubbeldekker trein plaats te nemen.
Werkt hoogtevrees beperkend?
Hoogtevrees is een vervelende angst of angststoornis om te hebben. Gelukkig is het een angst die de meeste mensen die hieraan lijden goed onder controle kunnen hebben. Hoogtevrees is in zekere zin ook controleerbaar. Je kunt in veel situaties namelijk bepalen of je jouw angst opzoekt of niet. Niemand verplicht je om in een hoge attractie te stappen in een pretpark en in veel complexen kun je in plaats van de lift ook de trap nemen. Op een vakantie hoef je niet mee te doen aan een wandeling door de bergen en van het zwembad kun je ook genieten zonder van die zes meter hoge duikplank af te springen. Je bepaalt zelf je grenzen.
Voor mensen die last hebben van een ernstigere vorm van hoogtevrees, werkt hun angst vaak wel beperkend. Hoogtevrees kan echt een probleem gaan vormen wanneer je hier in alledaagse activiteiten regelmatig mee wordt geconfronteerd. Dat gebeurt waarschijnlijk vaker dan dat mensen zonder hoogtevrees zich realiseren. Wat voor jou niet als een hoogte aanvoelt, maakt een ander bang.
De gevolgen van hoogtevrees
Hoogtevrees (acrofobie) is een angst die vaak niet zonder fysieke gevolgen blijft. Dat maakt het lastig om mee om te gaan. Wie lijdt aan een ernstige vorm, kan veel vervelende symptomen ervaren, zoals:
- Paniekaanvallen
- Hyperventileren
- Hartkloppingen
- Je helemaal verstijfd of verlamd voelen
Om nog maar niet te spreken over alle stress die dit op kan leveren.
Hoogtevrees ontstaat soms vroeg
Hoogtevrees is vaak iets dat volwassenen teistert. Het ontstaat soms echter al in de jeugd. Vanaf de leeftijd waarop kinderen zich meer bewust worden van risico’s, kan acrofobie ontstaan. Ouders van opgroeiende kinderen herkennen dit wellicht. Jonge kinderen zijn vaak vrij van beperkende angsten. En ineens durven ze niet meer van de achtbaan of een hoge glijbaan. Zodra kinderen ouder worden, worden zij zich meer bewust van risico’s en kunnen zij angsten gaan ontwikkelen. Als dit gebeurt, zijn het vaak dingen die zij bij zich blijven dragen als zij volwassen zijn.
Soms ligt er ook een traumatische ervaring ten grondslag aan hoogtevrees. Dit ziet men wel vaker bij veel uiteenlopende angsten. Iemand die in zijn/haar jeugd bijvoorbeeld is aangevallen door een hond, kan van de rest van zijn/haar leven een fobie voor honden houden. Zo kan het ook werken met hoogtes: heb je eenmaal deze angst ervaren, dan blijft deze soms “kleven”.
Je kunt het hebben zonder het te weten
Hoewel hoogtevrees zich dus soms al op jonge leeftijd aankondigt, hoeft dit zeker niet altijd het geval te zijn. Sterker nog: het is heel goed mogelijk dat je last hebt van hoogtevrees, maar je dit nog helemaal niet weet. Het kan namelijk zo zijn dat je simpelweg nog nooit in een situatie bent geweest die jouw angst aanwakkert. Veel mensen met hoogtevrees durven bijvoorbeeld prima uit het raam te kijken op de bovenste etage van een hoge flat. Er kan namelijk niets gebeuren. Maar op het balkon staan: dat is ineens andere koek.
Wintersport is een voorbeeld van een moment waarop mensen er dikwijls achter komen dat zij toch hoogtevrees hebben. Misschien gebeurt het in de skilift, misschien gebeurt het de eerste keer dat je bovenaan de afdaling van de rode of zwarte piste staat. Het kan je absoluut overvallen. Iets dat er eenmaal is, verdwijnt dan meestal niet meer zo snel.
“The call of the void”
Wat is het precies waar mensen met hoogtevrees bang voor zijn? De hoogte zelf, is een logische optie. Maar soms ligt het complexer of genuanceerder dan dat. Waarom durft iemand met hoogtevrees bijvoorbeeld wel soms te vliegen? Je kunt moeilijk beweren dat dat 10 kilometer niet hoog is. Dit kan met een aantal zaken te maken hebben. Controle is een zeer belangrijke factor. Mensen zijn soms bang voor hoogtes omdat ze bang zijn voor hun eigen gedachten of wat ze zullen doen. Dit betekent dat ze het niet aandurven om naar de rand van een uitkijkpunt te lopen, maar er tegelijkertijd geen probleem mee hebben om te dineren in een restaurant op de 20ste verdieping, of naar een verre bestemming te vliegen.
Ik ken zelfs een voorbeeld van iemand met hoogtevrees die geen moeite had met een parachutesprong. Zijn uitleg was dat het zó hoog was, dat elk referentiepunt ontbrak. Daarom was er niets om bang voor te zijn. Dit is echter waarschijnlijk wel een uitzondering. Mensen worden vaak ook angstig door “the call of the void”. The call of the void is de prachtige, maar angstaanjagende sensatie van jezelf niet vertrouwen terwijl je de diepte in kijkt. Mensen ervaren dit wel eens aan de rand van een balkon, een afgrond of hoog op een schip. “Wat als ik nu spring?” Deze vreemde gedachte maakt je bang. Natúúrlijk spring je niet, maar het voelt wel een beetje zo, waardoor je angstig achteruit deinst. Hoogtevrees is dus vaak een controleprobleem.
Onze coaches helpen je
Onze coaches zijn gespecialiseerd in het helpen bij alle vormen van stress. Ook bij hoogtevrees. Dit heb je namelijk niet zomaar: er is altijd een reden voor. Wij achterhalen die reden en werken met jou aan een oplossing. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
