Hoogsensitiviteit en werk: hoe vind je de ideale werkplek?

Uiteraard zijn we niet allemaal even gevoelig. Wellicht heb je een buurvrouw die al huilt bij een Albert Heijn reclame, terwijl jij niet eens huilt wanneer er iets ingrijpends gebeurt in je leven. Je buurvrouw is moe na een bezoekje aan diezelfde supermarkt, terwijl jij werkweken draait van tachtig uur. We bevinden ons allemaal ergens op de schaal van sensitiviteit en het is verstandig om rekening te houden met jouw plek wanneer je je leven probeert vorm te geven. Een goede partnerkeuze, vakantiekeuze en de keuze voor een carrière hangen nauw samen met jouw mate van gevoeligheid.

In dit artikel onderzoeken we specifiek welk werk goed past bij hoogsensitieve personen.

Wat is hoogsensitiviteit?

Hoogsensitieve mensen verwerken prikkels intenser en nauwkeuriger. Zij zijn goed in het waarnemen van details en subtiliteiten en hierdoor zijn ze goed in het opmerken van kansen en gevaren. De eigenschap hoogsensitiviteit is dan ook genetisch vastgelegd; het biedt een overlevingsvoordeel.

Hoogsensitiviteit is…

• een aangeboren temperament of karaktereigenschap;
• met een grote gevoeligheid voor interne en externe stimuli;
• het diepgaand verwerken van;
• en intens reageren op deze stimuli.

Wanneer we het hebben over prikkels, hebben we het dus ook over interne prikkels, waaronder gedachtes, fysieke sensaties en emoties. De buurvrouw voelt het misschien al wanneer haar maag een klein beetje onrustig is, terwijl ‘jij’ (in het voorbeeld) hele bakken koffie achterover kan slaan op een lege maag en er niets van voelt.

Vanuit wetenschappelijk perspectief worden vooral de volgende kenmerken in verband gebracht met hoogsensitiviteit:

1. Inlevingsvermogen: het kunnen ‘aanvoelen’ van anderen.
2. Agressie: hoogsensitiviteit is soms als een vulkaan die wil uitbarsten, wat zich bij veel mensen manifesteert als spanning in het lijf.
3. Emotionaliteit: wanneer het te veel is voor het zenuwstelsel, vindt er soms een ontlading van emotie plaats.
4. Opgewonden gedrag: opgebouwde spanning kan tot uiting komen in hyperactiviteit.
5. Moeite met verandering: wennen kost veel tijd.
6. Zich afgewezen voelen: sterke focus op de angst voor afwijzing, wat overweldigd kan zijn.
7. Lawaai: moeite met te veel lawaai.
8. Hang naar rechtvaardigheid: conflicten worden als extra bedreigend ervaren.

Een aantal van deze punten zien we ook terug bij hoogbegaafden.

Welk soort werk past bij hoogsensitieve mensen?

Welk soort werk matcht goed met bovenstaande eigenschappen? Uit de praktijk blijkt dat zingeving, creativiteit, autonomie en menselijke interactie (het spectrum introvert–extravert in ogenschouw nemend) belangrijk zijn voor HSP’ers.

Enkele suggesties:

• Therapeut of coach: je kunt goed luisteren, bent empathisch.
• Creatieve beroepen: je kunt je diepgaande emoties en verbeeldingskracht benutten om betekenis te creëren. Denk ook out-of-the-box aan beroepen als webdesigner of schrijver.
• Natuur: HSP’ers voelen zich vaak prettig in de natuur, als natuurgids bijvoorbeeld.
• Adviserende beroepen: consultant, trainer.
• Onderzoek: wetenschapper.

Ook het onderwijs en de zorg hebben potentie, al zijn het vaak omgeving met veel druk.

Wat voor werkplek of omgeving is geschikt voor hoogsensitieve mensen?

Nu we weten wélk werk wellicht goed bij je past, kunnen we ons afvragen wáar je dat werk zou kunnen doen.

• Prikkelarme omgeving: HSP’ers kunnen overweldigd raken door te veel prikkels, zoals lawaai, drukte en fel licht. Een rustige werkomgeving met weinig afleiding is dan ook belangrijk.
• Flexibiliteit: HSP’ers hebben vaak baat bij flexibele werktijden en -plekken, zodat ze hun energie beter kunnen verdelen en rekening kunnen houden met hun behoeften.
• Begripvolle collega’s: HSP’ers kunnen zich meer op hun gemak voelen in een werkomgeving waar collega’s begripvol zijn voor hun gevoeligheid en waar openheid en respect belangrijk zijn.

Nu geef ik het meteen toe dat het lastig kan zijn een werkplek te vinden die voldoet aan deze criteria. We kunnen wel concluderen dat thuiswerk potentieel past bij hoogsensitieve mensen; de omgeving is vaak rustig en vertrouwd en er is meer ruimte om de werktijden zelf in te delen. Een externe werkomgeving kan een eigen kantoor zijn, met een werkschema van bijvoorbeeld 24 uur per week, flexibel in te delen, in een werkveld van hoge prestaties en targets niet op de voorgrond staan.

Wat zijn de voordelen van hoogsensitiviteit gedurende je carrière?

Het is nuttig om te weten in welke zin jij je positief onderscheidt van anderen. Doe je voordeel met deze aspecten:

• Diepgaand begrip: HSP’ers hebben een scherp observatievermogen en kunnen goed de nuances in menselijke interactie waarnemen. Hierdoor kunnen ze diepere connecties met collega’s en klanten creëren en beter inspelen op hun behoeften.
• Intuïtieve vaardigheden: HSP’ers hebben vaak een sterke intuïtie die hen helpt om de juiste beslissingen te nemen. Ze kunnen goed aanvoelen wat er speelt in een team of organisatie en waar de knelpunten liggen.
• Creativiteit: Ze komen met nieuwe ideeën en oplossingen die anderen over het hoofd zien.
• Empathie: Dit maakt hen waardevolle teamspelers en helpt hen om conflicten te beslechten.
• Grondigheid en nauwkeurigheid: Hoogsensitieve mensen hebben de neiging om grondig en nauwkeurig te zijn in hun werk. Ze besteden veel aandacht aan detail en streven naar excellentie, wat kan resulteren in hoogwaardige output en succesvolle projecten.

Hoe hanteer je de nadelen?

De nadelen van hoogsensitiviteit zijn niet universeel, maar ze komen wel veel voor. Hoe kun je er goed mee omgaan?

Omgaan met overprikkeling:

• Creëer een prikkelarme werkomgeving: Zorg voor een rustige werkplek met weinig afleidingen, zoals geluid, licht en drukte.
• Neem regelmatige pauzes: Neem gedurende de dag korte pauzes om te ontspannen.
• Leer nee zeggen: Zeg niet te veel ‘ja’ tegen extra taken of verantwoordelijkheden.
• Luister naar je lichaam: Neem signalen van overprikkeling serieus en neem rust wanneer dat nodig is.

Perfectionisme:

• Accepteer fouten: Maak fouten en leer ervan.
• Delegeer taken: Deel taken met anderen wanneer dat mogelijk is.
• Vraag hulp: Aarzel niet om hulp te vragen wanneer je die nodig hebt.

Sociale angst:

• Oefen met sociale vaardigheden: Volg een training of cursus om je sociale vaardigheden te verbeteren.
• Blijf trouw aan jezelf: Doe niet alsof je iemand anders bent om erbij te horen.
• Wees assertief: Leer om je grenzen aan te geven en op te komen voor jezelf.

Hoe nu verder?

Belangrijker dan het feit dat je hoogsensitief bent, is het feit dat jij jij bent. Het vinden van een passende carrière gaat over het matches van jou interesses, talenten en behoeften met werk. Dat kan een levenslange zoektocht zijn en nieuwsgierigheid kan je helpen in dit proces. Ben je benieuwd naar wat er allemaal gebeurt in de wereld, waar mensen zich mee bezig houden? Wanneer voel je enthousiasme? Wie bewonder je? Probeer in gesprek te blijven gaan met mensen en zo kun je steeds dichter bij je eigen passies komen.

Een platform als LinkedIn kun je benutten om je interesses verder te verkennen. Wat let je om zelf een artikel te schrijven? Misschien komt er iets moois uit voort.

Conclusie

Er is geen universeel antwoord op de vraag welk soort werk past bij hoogsensitieve mensen, aangezien ieders interesses, talenten en behoeften uniek zijn. Benut je eigen krachten, volg je eigen interesses en luister naar je gevoel.

Het is belangrijk om te onthouden dat het vinden van het juiste carrièrepad een proces van zelfontdekking en experimenteren kan zijn. Je zou kunnen beginnen met het verkennen van een of meer van deze opties door middel van vrijwilligerswerk, stage of deelname aan workshops of cursussen om te zien wat het beste bij je past.

Onthoud:

• Het vinden van de perfecte baan kan tijd en geduld vergen.
• Blijf trouw aan jezelf en je waarden.
• Volg je hart en je intuïtie.