Tegenwoordig zijn we zo ontzettend druk bezig met voldoen aan de eisen en verwachtingen die de buitenwereld van ons stelt, dat we vergeten oog te houden op onze eigen persoonlijke ontwikkeling. We leven steeds minder in het hier en nu. Straks en later lijkt wel meer aandacht te krijgen. Terwijl juist de twee factoren, persoonlijke ontwikkeling en het hier en nu, belangrijk zijn om goed te functioneren in het straks en later. Een groot onderdeel hiervan is leren de kleine dingen te waarderen in het leven, maar ook van jezelf. Je zelfwaardering. Er zijn tal van methodes die je kunnen helpen hier meer grip op te krijgen. Een van die methodes is het vat van zelfwaardering.
In dit blog gaan we dieper in over wat dit model is en hoe je dit toe kunt passen en wat de relatie is met stress en burn-outklachten.
Het vat van zelfwaardering is een model dat je leert je aandacht te richten op de dingen die goed gaan in het leven. Acties of situaties waar jij blij mee bent extra onder de aandacht te brengen om zo, zoals de naam het al aangeeft, je zelfwaardering te laten groeien. Het model leer je niet alleen te waarderen, maar ook ongezonde patronen loslaten, anderen te waarderen en stress los te laten. Het vat van zelfwaardering is ontwikkeld door de psycholoog en seksuoloog Dr. Gertjan van Zessen. In eerste instantie werd dit model ingezet tijdens de behandeling van mannen en vrouwen met een seksverslaving. Ondertussen is het wel duidelijk dat je dit model in kan zetten voor een breed scala van psychische, psychiatrische en psychosociale problematiek.
De volledige focus bij het inzetten van het vat van zelfwaardering ligt op het versterken van jou als persoon. Je begint met het inbeelden van het vat, jouw eigen vat. Dit vat is volledig gevuld en is net zo groot als dat van ieder ander. Het gevulde vat staat symbool voor jouw binnenwereld. Alleen jij weet waarmee dit vat is gevuld. De vloeistof die erin zit bestaat namelijk niet uit het beeld wat anderen van je hebben, bijvoorbeeld die succesvolle zakenvrouw die zelfverzekerd overkomt en alles voor de wind lijkt te gaan. Nee, het is gevuld met wat er leeft van binnen. Je gevoelens, emoties, gedachten, opvattingen, herinneringen, geschiedenis en pluspunten. De vloeistof is je eigenwaarde en positieve zelfwaardering. Alles wat jou maakt, in de positieve zin van het woord.
Het vat van zelfwaardering heeft een tweede deel genaamd: de wissels. Het vat zelf gaat over ons ik, het grootste wat we psychologisch bezitten. De wissels gaan over de kleinste elementen in onszelf. Dit is het gedrag dat we vertonen in het hier en nu. Stel je een spoorwissel voor die bestaat uit rechte stukken en wissels die naar boven en naar beneden gaan. Deze wissels staan symbool voor ons patroonmatige en routineuze gedrag. Ongeveer 90-95% van ons gedrag bestaat uit vaste routine. Naar je werk rijden, boodschappen doen of sporten, allerlei activiteiten waar je weinig bewust bij na hoeft te denken. We schakelen bijna de gehele dag van de ene naar de andere routine, ook wel de wissels van het model genoemd.
We hebben nu uitgebreid gesproken over een gezond goed gevuld vat van zelfwaardering. Maar wat als jouw vat leeg is? Wat als je diep ongelukkig bent of overloopt van stress? De wissels werken in feite hetzelfde. Je leeft volgens dezelfde patronen en routines. Je hebt bijvoorbeeld weinig energie, maar blijft toch langer op kantoor dan je aankan. Of je zit in een relatie waar je diep ongelukkig in bent en die je ontzettend veel stress geeft, maar het is niet in je opgekomen je koffers te pakken. Waarschijnlijk doe je dit niet eens bewust, maar ons brein floreert nu eenmaal op routines en patronen, ook als deze ongezond zijn voor ons.
Je lostrekken uit zo’n situatie vergt enorm veel kracht, al is het alleen al omdat wij als mens van nature niet gaan voor verandering, maar voor continuïteit.
Wanneer je vat van zelfwaardering goed is gevuld, beschermt je dit automatisch ook tegen (chronische) stressklachten. Hoe voller je vat, hoe veerkrachtiger je mentaliteit. Hierdoor kan je beter omgaan met tegenslagen en uitdagingen die het leven je geven. Het lukt je beter om jouw eigenwaarde los te zien van externe factoren zoals prestaties. Ook laat je je minder beïnvloeden door meningen van anderen. Je bent je ervan bewust dat het geen waardeoordeel is van je zelfwaardering. Een vol vat maakt je weerbaar voor stressvolle situaties.
Wanneer jouw vat lekt en continue leegloopt, kan dit leiden tot een burn-out. Je negeert je zelfzorg al langere tijd, hebt jezelf onrealistische doelen gesteld en loopt over van zelfkritiek. Factoren die ervoor zorgen dat je vat snel leeg raakt. Je komt terecht in een negatieve spiraal waarbij je steeds minder goed met signalen van stress om kunt gaan. En ook dit kan een patroon worden waar je jezelf niet zelf uitkrijgt. Uiteindelijk raakt je fysiek en mentaal uitgeput. Je komt in een burn-out terecht.
Zoals duidelijk is geworden uit bovenstaande informatie, is het belangrijk om je vat gevuld te houden met positieve zelfwaardering. We noemen dit ook wel ‘het vat voeden’. Dit is een continu proces voor de rest van je leven. Klinkt als veel werk, maar als je eenmaal een vol vat van zelfwaardering hebt, is het gemakkelijk die patronen te blijven volgen.
Kijk jij regelmatig terug op je successen of positieve eigenschappen? Je mag best trots op jezelf zijn als je als vanzelfsprekend een boodschapje meeneemt voor de eenzame buurvrouw. We hoeven niet altijd nederig en onbaatzuchtig over te komen. Pak dit positieve moment voor je zelfreflectie.
Je hoeft niet overal nee op te zeggen, maar je hoeft ook niet overal ja op te zeggen. Ook dit is een onderdeel van het vat van zelfwaardering. Neem niet teveel hooi op je vork. Verwachtingen van een ander zijn veelal niet gezond voor jou. Stel realistische verwachtingen.
Het is bijna vanzelfsprekend dat zelfzorg wordt meegenomen in welk model dan ook. Zo ook in het vat van zelfwaardering. Zelfwaardering gaat hand in hand met zelfzorg. Probeer met regelmaat ontspanning te zoeken in bijvoorbeeld een hobby, een dagje wellness of een goed boek. Ook een gezond eetpatroon en het hebben van voldoende slaap is onderdeel van je zelfzorg.
Zodra je een positieve wissel neemt en je merkt dit bewust op, noemen we dat in dit model een heitje. Je maakt bijvoorbeeld een boswandeling alleen of met je gezin, of leest een mooie zin in een boek. Merk je dit op? Geef jezelf dan een schouderklopje. Geniet even van het moment. Ervaar het volledig in het hier en nu.
Wanneer stress en burn-outklachten gaan overheersen, is het van belang deze signalen serieus te nemen. Ik als professionele coach kan ik jou ondersteunen begrip te krijgen van het vat van zelfwaardering, en ervoor zorgen dat jouw vat positief wordt gevuld. Neem voor informatie en de mogelijkheden contact met mij op.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606