Het tegenovergestelde van stress is niet ontspanning, maar verbinding
In ons moderne, hectische leven is stress helaas een alomtegenwoordig fenomeen geworden. We streven voortdurend naar ontspanning als tegenwicht, maar wat als ik je zou vertellen dat het tegenovergestelde van stress eigenlijk niet ontspanning is? Volgens de polyvagaaltheorie van Dr. Stephen Porges, een baanbrekende benadering van het begrijpen van ons autonome zenuwstelsel, ligt het echte tegengif voor stress in verbinding. In dit blog ga ik dieper in op deze theorie.
De polyvagaaltheorie
De uitwerking op stress
Sociale betrokkenheidsbeveiliging
De benadering van stress
Manieren van verbinding
Verbinding met familie en vrienden
Verbinding met de natuur
Verbinding met onszelf
Balans in verbinding vermindert stress
De polyvagaaltheorie
De polyvagaaltheorie draait om de rol van het autonome zenuwstelsel bij het reguleren van onze reacties op stress en sociale interacties. Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee takken: Het sympathische zenuwstelsel en het parasympathische zenuwstelsel. Het sympathische zenuwstelsel activeert de ‘vecht-of-vlucht’-respons, terwijl het parasympathische zenuwstelsel de ‘rust-en-herstel’-respons in gang zet. Volgens de polyvagaaltheorie gaat het echter niet alleen om deze twee takken van het zenuwstelsel, maar om een derde, belangrijk component: De sociale betrokkenheidsbeveiliging. Deze respons is uniek voor zoogdieren, waaronder mensen, en stelt ons in staat om veilige verbindingen aan te gaan met anderen.
De uitwerking op stress
Wanneer we geconfronteerd worden met stressvolle situaties, zoals deadlines, verkeersopstoppingen of zelfs persoonlijke conflicten, kan ons sympathische zenuwstelsel geactiveerd worden. Ons lichaam maakt zich klaar om te vechten of te vluchten. Dit is een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om te overleven. Na de stressvolle gebeurtenis wordt het parasympathische zenuwstelsel geactiveerd en wordt ons lichaam teruggebracht naar een toestand van rust en ontspanning. Wanneer het zenuwstelsel te lang of te vaak geprikkeld wordt, raakt het ontregelt en blijft het in die geactiveerde staat. Ook al is de stressvolle situatie alweer voorbij. In dit geval spreken we over een chronisch stress syndroom, wat uiteindelijk kan eindigen in een burn-out.
Sociale betrokkenheidsbeveiliging
De sociale betrokkenheidsbeveiliging komt in beeld wanneer we veilige en ondersteunende sociale interacties aangaan. Dit is de derde reactie van ons autonome zenuwstelsel en wordt getriggerd door oogcontact, vocale prosodie (intonatie) en fysiek contact. Het stelt ons in staat om verbinding te maken en ons veilig en getroost te voelen. Het interessante is dat de sociale betrokkenheidsbeveiliging ook kan helpen bij het reguleren van stressreacties. Wanneer we ons verbonden voelen met anderen, onze omgeving of onszelf, kan dit de activiteit van het sympathische zenuwstelsel verminderen en de werking van het parasympathische zenuwstelsel stimuleren. Met andere woorden: Verbinding kan fungeren als een natuurlijke regulator van stress. Deze vorm van verbinden vinden we bij onze naasten, in de natuur en bij onszelf. Zoals bijvoorbeeld tijdens sport, yoga en meditatie.
De benadering van stress
De vorm van regulatie die je toepast, heeft belangrijke implicaties over hoe we stress benaderen in ons dagelijks leven. Het betekent dat we niet alleen de focus moeten leggen op ontspanningstechnieken om stress te verminderen, zoals we doen tijdens bewegings- of ademhalingsoefeningen. Hoewel deze technieken zeker waardevol zijn, is het ook belangrijk te streven naar het opbouwen van betekenisvolle verbindingen met anderen en onze omgeving.
Manieren van verbinding
Er zijn drie belangrijke vormen van verbinding die kunnen bijdragen aan het verminderen van stress en het bevorderen van ons welzijn: Verbinding met familie en vrienden, verbinding met de natuur en verbinding met onszelf.
Verbinding met familie en vrienden
Het onderhouden van sterke en ondersteunende relaties met onze dierbaren kan een krachtig middel zijn om stress te reguleren. Het delen van onze zorgen, vreugde en angsten met familie en vrienden biedt een gevoel van begrip, steun en troost. Een sociaal netwerk waarop we kunnen vertrouwen, kan ons helpen om stressoren beter het hoofd te bieden en veerkrachtiger te zijn in tijden van moeilijkheden. Het creëren van waardevolle herinneringen en het ervaren van positieve emoties binnen deze relaties draagt bij aan ons gevoel van welzijn.
Verbinding met de natuur
De natuur heeft een opmerkelijk vermogen om stress te verminderen en ons gevoel van welzijn te vergroten. Tijd doorbrengen in de natuur, zoals wandelen in het bos of gewoon ontspannen in een park, kan een gevoel van verbondenheid met onze omgeving creëren. Deze verbinding helpt ons om te ontsnappen aan de drukte van het dagelijks leven. Het brengt een gevoel van rust en kalmte met zich mee. De frisse lucht, het groen en natuurlijke geluiden hebben een rustgevend effect op ons zenuwstelsel en kunnen stress verminderen.
Verbinding met onszelf
Het vinden van tijd voor zelfreflectie en zelfzorg is van onschatbare waarde als het gaat om het reguleren van stress. Door verbinding te maken met onszelf, kunnen we bewust worden van onze emoties, behoeften en grenzen. Dit kan worden bereikt door middel van meditatie, mindfulness, dagboekschrijven of andere bezigheden die zich richten op persoonlijke ontwikkeling. Door in contact te komen met onze innerlijke wereld kunnen we stresssignalen herkennen en proactief reageren om stress te verminderen. Het blijven ontwikkelen van zelfcompassie en zelfacceptatie speelt ook een cruciale rol in het bevorderen van ons welzijn. Het krijgen van steun en troost van onze naasten heeft een vergelijkbaar effect op ons zenuwstelsel.
Balans in verbinding vermindert stress
Het is belangrijk om een balans te vinden tussen de verschillende vormen van verbinding. Een stabiele basis creëer je door tijd te besteden aan het onderhouden van waardevolle relaties en te investeren in zelfzorg. Hieronder valt ook genieten van de rust en schoonheid van de natuur. Dit is het beginsel voor het gedoseerd reguleren van stress en het bevorderen van een gezond welzijn.
Dus nodig je familie en vrienden uit voor quality time en plan regelmatig tijd in de natuur. Geef jezelf de ruimte om te reflecteren en te groeien. Ontdek de kracht van verbinding en geef jezelf de tools om stress te reguleren en te gedijen in het moderne leven. Laten we streven naar een wereld waarin we niet alleen ontspannen, maar ook met elkaar verbonden zijn. Kun je hier wat extra hulp bij gebruiken? Neem gerust contact met mij op om samen te werken aan een ontspannen en stressvrij leven.
