Met elkaar in verbinding staan lijkt nu wel belangrijker dan ooit tevoren. Niet alleen door te knuffelen of lief te hebben sta je met elkaar in verbinding. Ook de manier van communicatie kan je naar een volgend niveau van empathische verbinding brengen. Onder meer door jezelf geweldloze communicatie aan te leren. Een manier van effectieve communicatie gevuld met empathie en gemeende liefde. Niet alleen naar anderen toe maar ook naar jezelf. Weet jij hoe je geweldloze communicatie toepast? We spreken erover in dit blog.
Wat is geweldloze communicatie?
Zoals bekend zijn er talloze manier van communiceren. Je kunt strategisch communiceren, non-vocaal, educatief, non-verbaal en ga zo maar door. Geweldloze communicatie staat volledig in het teken van verbinding en empathie. Marshall B. Rosenberg is de ontwerper van het model ‘geweldloze communicatie’. Zijn doel van dit model was het ontwikkelen van een wijze van communiceren gericht op het tegemoetkomen van behoeften. Zo ook het onderscheiden van behoeften en strategieën, en daarbij de bekwaamheid van het vermijden van moralistische oordelen. Simpel gezegd: Oordeelvrij en gemeend empathisch communiceren waardoor je een meelevende gespreksverbinding creëert. Rosenberg werd onder andere geïnspireerd door Mahatma Gandhi en Martin Luther King.
Het model.
Om tot geweldloze communicatie te komen kun je het model van Rosenberg volgen. Het bestaat uit drie processen en vier elementen.
De drie processen:
- Zelf-empathie: In dit proces luister je empathisch naar jezelf. Je zelfoordelen en zelfkritiek ombuigen naar de achterliggende behoefte en gevoelens.
- Empathisch luisteren: Hier luister je tussen de regels door naar de behoeften van anderen. Zonder sympathie te tonen (vertellen wat jij zou doen) en zonder deze emoties over te nemen.
- Empathisch uitdrukken: Vertellen hoe jij je ergens bij voelt zonder dat je de ander daar verantwoordelijk voor laat voelen.
De vier elementen:
- Waarneming: In dit element benoem je feiten en gebruik je neutrale termen om zo samen tot een oordeelvrij standpunt te komen. Een manier van het uiten van ongenoegen zonder hier een mening of zienswijze in te leggen.
- Gevoel: Het aangeven van je gevoelens, hoe je je ergens bij voelt, kan zonder oordeel. Dit reflecteer je niet op andermans gedrag maar je benoemt het effect van de feiten op jouw gevoelens.
- Behoefte: Wat is de behoefte achter jouw of andermans getoonde emotie? Je kan zeggen: ‘Hij heeft mij weer niet gebeld!’ De behoefte daarachter is het nodig hebben van een gesprek of het maken van een afspraak. Hier kun je ook zeggen: ‘Ik wil graag gehoord worden’ of ‘Mijn behoefte om iets te bespreken is groot’
- Verzoek: Dit is misschien wel het lastigste element van de vier. Een verzoek doen zonder te sturen naar jouw behoefte. Daarbij het verzoek dusdanig uitspreken dat er een balans is tussen een ja of nee antwoord. Een vraag kan zijn: ‘Mag ik geld van je lenen want anders kan ik vanavond niet eten.’ Op zo’n moment geef je iemand weinig ruimte om nee te zeggen. Bewust of onbewust praat je iemand een schuldgevoel aan. Een geweldloze manier van communicatie zou zijn: ‘Ik merk dat ik niet genoeg geld meer heb om eten te halen voor vanavond. Kan ik geld van jou lenen? Dan zorg ik dat je het morgen terug hebt.’ Nu creëer je ruimte voor onderhandeling. De ander kan ja of nee zeggen maar ook een ander voorstel doen. Bijvoorbeeld samen met jou naar de supermarkt gaan om direct wat boodschappen te halen.
Toepassingen van geweldloze communicatie.
Geweldloze communicatie is op eindeloos veel situaties te gebruiken. Niet alleen in je privéleven maar ook zakelijk wordt deze vorm van gesprekstechniek veel gebruikt. Indien je bekend bent met de ‘Golden Circle’ van Simon Sinek zal je dit vaker meegemaakt hebben. In plaats van je gesprek beginnen met wat je nodig hebt, start je met hoe je het nodig hebt. Afgelopen jaren wordt er steeds vaker begonnen met ‘wie’. Het is bewezen dat wanneer je geweldloze communicatie hanteert, je gesprekken veel effectiever verlopen. Doordat er geen ruimte wordt gemaakt voor conflict tussen gevoelens en emoties, blijft het doel van je gesprek voor ogen.
Ook als er in je vriendengroep een dramadriehoek is ontstaan, is geweldloze communicatie de manier je behoeften aan te geven. Zo laat je de drama buiten het gesprek en weet je feitelijk aan te geven wat het met je doet. Wat de ander daarmee doet is verder niet aan jou. Je legt geen schuld bij anderen neer, je geeft aan welke emoties jij voelt en hoe je de situatie ervaart.
Een gespreksstructuur hanteren.
Wanneer je de gesprekstechnieken van geweldloze communicatie aan wil leren is het van belang bij jezelf te blijven. Jij voelt je bijvoorbeeld gefrustreerd dat je buurman zijn muziek iedere avond harder zet dan nodig. In zo’n situatie ga je je buurman niet vertellen dat het door hem komt dat je gefrustreerd bent. Door te communiceren met emotie krijg je emotie terug. Vaak gaat de muziek dan nog harder en zal het naar verloop van tijd uitmonden in steeds meer conflicten.
Wat kun je wel doen? Je begint met het voorbereiden van het gesprek. Hoe kun jij jouw behoefte zo goed mogelijk overbrengen. Dit doe je zonder je buurman hier emotioneel bij te betrekken. Een gespreksstructuur kan hier het verschil maken tussen wel of niet je doel bereiken.
‘Buurman, ik begrijp dat je de muziek wat harder zet na een lange dag werken. Ik vind het fijn te zien dat je op die manier je ontspanning gevonden hebt. Ik merk dat ik soms wat overprikkeld raak als je de muziek zo hard zet. Is het een mogelijkheid dat we afspreken dat je tussen 18.00 en 18.30 je muziek zo hard zet als je wil en daarna het volume weer omlaag draait? Dan houd jij je moment tot ontspanning na je werk en raak ik niet overprikkeld voordat ik naar bed ga.’ Nu heb je je emoties aangegeven zonder oordeel. Je hebt feitelijk uitgelegd wat het met jou doet en je hebt ruimte gegeven voor onderhandeling.
Coaching geweldloze communicatie.
Je hoeft je niet te schamen wanneer het je niet lukt geweldloze communicatie direct feilloos toe te passen. Deze manier van communiceren vergt veel van je zelfinzicht, zelfkritiek, zelfreflectie maar vooral veel oefening. Veel communicatie specialisten doen hier vaak jaren over. Er zijn een aantal trainingen die je kunnen helpen deze techniek beter onder controle te krijgen. ACT is een van die trainingen waar deze communicatieve vaardigheid in behandeld wordt. Samen met een professionele coach ga je werken aan je gesprekstechnieken. Wanneer je vastloopt in je huidige manier van communiceren ga je eerst op zoek naar de onderliggende reden. Soms kan het helpen G-schema’s te maken zodat je meer inzicht krijgt in waarom je hierin blijft steken. Dan kan een combinatie met wandelcoaching het handvat zijn je hoofd vrij te maken van stress en je beperkende overtuigingen.
