Emotional Freedom Techniques (EFT) – werkt het?

Vandaag duiken we in een wat onbekender en op het eerste gezicht ‘zweveriger’ onderwerp: Emotional Freedom Techniques (EFT). Nu al vele jaren ’tappen’ (drukken) mensen op specifieke punten op hun lijf om hiermee emoties in beweging te brengen; EFT wordt momenteel ook ingezet door therapeuten en sommige psychologen. Dit kan in Nederland echter alleen wanneer het gaat om zorg die niet vergoed wordt door zorgverzekeraars.

Maar is deze behandelvorm wel bewezen? Hoe kan het dat drukpunten kunnen helpen bij het voelen en verwerken van emoties? Of is er hier sprake van een placebo-effect, dat alleen het stilstaan bij emoties en het geloven in de ‘behandeling’ al voldoende is om je beter te voelen? Belangrijke vragen, waar we hieronder diep op ingaan.

Wat is Emotional Freedom Techniques (EFT)

EFT, of Emotional Freedom Techniques, is een alternatieve genezingsmethode die beweert emotionele stress te verlichten door op acupressuurpunten te tikken terwijl je aan negatieve emoties denkt. Het werd in de jaren negentig ontwikkeld door Gary Craig, een Amerikaanse ingenieur. EFT is vergelijkbaar met acupunctuur, maar in plaats van naalden te gebruiken, gebruikt het kloppen op de acupressuurpunten. Het kan worden gebruikt voor een verscheidenheid aan emotionele problemen, waaronder angst, woede, depressie en trauma.

EFT is gericht op het neutraliseren van een gevoel of situatie door middel van het ’tappen’ op specifieke meridiaan-punten (acupressuurpunten). Een gevoel is bijvoorbeeld eenzaamheid en een situatie kan een traumatische gebeurtenis zijn. De methodiek is zodanig simpel, dat mensen deze ook zelfstandig thuis uit kunnen voeren, zonder toeziend oog van een therapeut (mits ze niet direct aan de slag gaan met een ernstig trauma).

Wat is klinische EFT?

Klinische Emotional Freedom Techniques is een geïntegreerde therapeutische methode die de voordelen van traditionele EFT combineert met principes uit de psychologie en klinische praktijk. De nadruk ligt op het verwerken van emotionele pijn en trauma, het bevorderen van zelfcompassie en het versterken van emotionele veerkracht.

In tegenstelling tot traditionele EFT, die zich richt op het tikken op acupressuurpunten, maakt klinische EFT gebruik van een meer uitgebreide set van technieken, waaronder:

• Gesprekstherapie: De therapeut helpt de cliënt om emoties te verkennen en te begrijpen, en om gezonde coping-mechanismen te ontwikkelen.
• Exposuretherapie: De cliënt wordt geleidelijk blootgesteld aan angstwekkende stimuli in een veilige en gecontroleerde omgeving.
• Cognitieve herstructurering: De cliënt leert om negatieve gedachtenpatronen te herkennen en te vervangen door helpende gedachten.
• Lichaamsgerichte oefeningen: De cliënt leert om lichamelijke sensaties te herkennen en te reguleren die geassocieerd worden met emotionele stress.

Wetenschappelijk onderzoek naar EFT richt zich veelal op klinische EFT.

Is Emotional Freedom Techniques (EFT) wetenschappelijk bewezen?

Er is een wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van EFT, maar er is meer onderzoek nodig. Een aantal studies hebben aangetoond dat EFT angst en stress kan verminderen. Een studie toonde bijvoorbeeld aan dat EFT effectiever was dan cognitieve gedragstherapie bij het verminderen van angst bij mensen met spinnenfobie.

In Amerika wordt EFT als evidence-based behandelmethode toegepast op veteranen met een posttraumatische stresstoornis (PTSS). EFT voldoet in Nederland daarentegen nog niet aan de stand van de wetenschap en praktijk (wat wordt vastgesteld door het Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit) en wordt dus niet vergoed door de zorgverzekeraars. Hoe zit dat?

Church et al. (2022) hebben in hun systematische review gekeken naar de relevante beschikbare evidentie tot nu toe van klinische EFT (een geprotocolleerde behandeling) voor een verscheidenheid aan psychische en fysiologische toestanden. Uit de review blijkt dat behandeling van zowel psychische- (waaronder angst, depressie, fobieën en PTSS) als fysieke stoornissen (waaronder pijn, slaapproblemen en auto-immuun ziekten), professionele- en sportieve prestaties en biologische markers van stress, met EFT effectief te behandelen en te beïnvloeden is, met effectgroottes die matig tot groot zijn. Kortom: klinische EFT werkt.

Hoe kan het dat EFT soms effectief is?

Het werkingsmechanisme van EFT is niet volledig begrepen. Er zijn verschillende theorieën over hoe het werkt:

1. De theorie van energiepsychologie: Deze theorie stelt dat EFT de energiestromen in het lichaam verstoort die geassocieerd worden met negatieve emoties. Door op acupressuurpunten te tikken, worden deze energiestromen gecorrigeerd, waardoor de emotionele lading van de emotie wordt verminderd. Ik geef het toe, dat klinkt niet erg wetenschappelijk. Het kan echter geen kwaad om een open geest te behouden jegens zaken die we nog niet begrijpen.
2. De theorie van cognitieve gedragstherapie: Deze theorie stelt dat EFT helpt om negatieve gedachten en overtuigingen over de emotionele ervaring te veranderen. Door te focussen op de emotie terwijl je op de acupressuurpunten tikt, wordt de emotionele lading van de emotie gekoppeld aan meer positieve gedachten en overtuigingen.
3. De theorie van stressreductie: Deze theorie stelt dat EFT helpt om de stressrespons van het lichaam te verminderen. Door op acupressuurpunten te tikken, wordt het lichaam gestimuleerd om te ontspannen, waardoor de emotionele lading van de emotie wordt verminderd.

Er is nog steeds veel onderzoek nodig om te begrijpen hoe EFT werkt. De meeste studies naar EFT zijn klein.

Hoe kun je EFT zelf proberen?

Op het internet zijn er handleidingen te vinden die je helpen bij het aanleren van EFT.

Hier zijn de stappen voor het gebruik van EFT:

1. Identificeer het emotionele probleem waar je aan wilt werken.
2. Bepaal de intensiteit van de emotie op een schaal van 0 tot 10, waarbij 10 de meest intense is.
3. Kies een set-upzin, zoals “Hoewel ik deze angst heb, accepteer ik mezelf volledig.”
4. Tik op de karateslagpunt, dat zich op de zijkant van je hand bevindt, net onder je pinkvinger.
5. Tik terwijl je aan de emotie denkt op de volgende acupressuurpunten: wenkbrauwpunt, zijkant van het oog, onder het oog, neuspunt, kin, sleutelbeen, onder de arm, pols en kruis.
6. Herhaal stappen 4 en 5 totdat de intensiteit van de emotie is gedaald tot 0 of 1.

EFT kan worden gebruikt als zelfhulpbehandeling of met behulp van een behandelaar. Als eerste stap zou je eens naar YouTube kunnen gaan en het een keer proberen onder begeleiding. Voel eens eerlijk of het iets voor je doet.

Conclusie

Het groeiende bewijs uit wetenschappelijk onderzoek van de afgelopen jaren rondom de effectiviteit van EFT laat voorzichtig maar duidelijk zien dat EFT veilig, snel, betrouwbaar en kosteneffectief is voor de behandeling voor PTSS, evenals ook lijkt dit het geval voor andere psychische en fysieke toestandsbeelden. Tegelijk blijft het een nogal raadselachtige behandelmethode. Moeten we de energiepsychologie serieus nemen, ondanks een gebrek aan bewijs? Is het verstandig om genoegen te nemen met de positieve studies naar EFT, is dat genoeg voor jou om het zelf toe te passen?

Persoonlijk denk ik dat resultaten ongelofelijk belangrijk zijn. Als iets werkt, dan werkt het… Dit geldt bijvoorbeeld ook voor een andere behandelmethode, EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Bij EFT spreek je helpende zinnen uit (‘ook al voel ik me nu angstig, toch accepteer ik mezelf volledig’); dat proces alleen al is helpend. Het afwerken van de drukpunten brengt de aandacht naar je lijf. En als laatste stap zou je kunnen vertrouwen op ‘eeuwenoude wijsheid’ rondom meridianen en acupressuur. Of je tot dat laatste bereid bent, dat is aan jou.