Ben jij eigenwijs? Over het algemeen wordt eigenwijsheid gezien als een valkuil, oftewel een slechte of niet-helpende eigenschap. We zeggen het vaak over iemand die maar niet wil luisteren. Iemand die zijn teen steeds blijft stoten tegen dezelfde steen. ‘Wat een eigenwijze jongen, hij leert het nooit’. Maar eigenwijsheid kan ik mijn ervaring ook een kracht zijn; dan gaat het over het luisteren naar en volgen van je eigen wijsheid. Misschien vind je het flauw dat ik het woord op die manier beschouw, maar lees dan vooral door. Ik ga in op de kracht van je intuïtie, je levenservaring en dat wat voor jou van werkelijk belang is in dit leven. Dát is je eigen-wijsheid. In deze blog ga ik op een veelzijdige manier op dit onderwerp in. Je leest:
De definitie van eigenwijs is: “met de gewoonte nooit raad van anderen aan te nemen.” Vaak bedoelen we met de term ‘betweter’, ‘eigengereid’, ‘eigenzinnig’, ‘koppig’, ‘ongehoorzaam’ of ‘hardleers’. Dat klinkt niet best. Soms kunnen mensen namelijk goede feedback voor je hebben, maar als je daar nooit naar wilt luisteren, dan kun je er niet van leren. Bij eigenwijsheid is het dus oppassen dat jij je af gaat sluiten voor je omgeving, inclusief de mensen die om je geven.
Toch zit er iets goeds in de kern van “met de gewoonte nooit raad van anderen aan te nemen.” Het getuigt namelijk van kracht wanneer jij durft te gaan staan voor wie jij bent en waar jij in gelooft. Dan straal je zelfvertrouwen en eigenwaarde uit.
Door naar de kernkwadranten van Ofman te kijken, krijgen we meer inzicht in hoe je van eigenwijsheid een kracht kunt maken.
Heb je weleens gehoord van kernkwadranten? Een kernkwadrant is een schema op basis van jouw kernkwaliteiten. Linksboven schrijf je een kernkwaliteit, bijvoorbeeld ‘autonoom‘. Vervolgens kan je het kernkwadrant op deze wijze verder invullen:
Wanneer eigenwijsheid zich uit als autonomie, dan is het een kracht. Hierbij is het dus opletten dat je de verbinding aan blijft gaan met mensen om je heen, en niet doorschiet in egoïsme.
Durf jij te vertrouwen op je eigen ervaringen (emoties), inzichten en waarnemingen? Durf je deze te volgen, om zo je eigen weg te bewandelen? Joseph Campbell zei: ‘Als de weg die vóór je ligt duidelijk is, loop je waarschijnlijk de weg van iemand anders.‘ Hiermee wil hij benadrukken dat het goed is om zelf te voelen wat je in dit leven wil ervaren. Vervolgens kun je op eigenwijze en autonome wijze keuzes maken weg van de gebaande paden.
Ieder mens projecteert gedachten op andere mensen. We plakken als het ware stickertjes op ze met mogelijke (vaak negatieve) gedachten die ze over ons hebben. Hoewel die mensen eigenlijk vrije wezens zijn net als jij, duwen we ze met die projecties in een keurslijf: jij denkt dít over mij. We kunnen bijvoorbeeld de onzekere of negatieve gedachte projecteren: ‘jij denkt dat ik zwak ben’. In feite is dat een projectie van je eigen negatieve zelfbeeld. Vaak is het mogelijk de gedachte om te draaien (‘jij denkt dat ik sterk ben’) en daar vervolgens bewijs voor te vinden.
En natuurlijk, soms denken mensen wel iets negatiefs over jou, of oordelen ze. Maar dat hoeft niet altijd jouw zaak te zijn. Want ook zij projecteren eigen blokkades op anderen. Slechts wanneer ze valide feedback hebben vanuit oordeelloosheid, kun je je hiervoor openstellen, zodat je kunt groeien.
Het helpt te beseffen dat, ook al lijkt het allemaal zo echt, potentiele gedachtes van anderen over ons vaak verzonnen zijn door jouzelf. De gedachtes maken vooral duidelijk waar we bang voor zijn. Wanneer je bang bent dat anderen denken dat je zwak bent, geef dan vooral jezelf de boodschap dat je sterk bent. Voel dat dat klopt, en laat de oordelen verder los.
Wat is ‘intuïtie‘ volgens jou? Het is goed om te beseffen dat we elke seconde ongelofelijk veel prikkels opvangen (geluiden, beelden etc.). We maken maar een heel klein deel van die prikkels bewust mee. Veel van wat we registeren slaan we op in ons onderbewuste. Daar slaan we ook emoties en gedachten op die we nog geen ruimte hebben gegeven.
Het aanspreken van je intuïtie gaat over vertrouwen op dat wat je allemaal niet bewust weet. Misschien heb je geen goed gevoel bij een bepaald persoon of een bepaalde situatie? In combinatie met je ratio kun je hier conclusies aan verbinden.
Om een intuïtieve keuze te maken, moeten we soms zelf even ‘opzij stappen’. Daarmee bedoel ik je eigen stapsgewijze, strikte, logische manier van denken. Vraag jezelf af: wat als het simpel was? En: wat als ik het wel wist? Of: wat zou de 90-jarige versie van mezelf mij adviseren? Zo spreken we onze intuïtie aan. Mensen kunnen je vervolgens eigenwijs noemen, wanneer jij vertrouwt op je intuïtie. Maar het enige wat je nu doet, is het volgen van je eigen-wijsheid.
Veel succesvolle mensen zijn eigenwijs. Nu wil ik niet direct beweren dat eigenwijs zijn een garantie is voor succes, of hier überhaupt altijd aan bijdraagt, maar het kan wel dat zetje in de juiste richting geven. Denk aan mensen die zowel als succesvol als eigenwijs te boek staan, aan iemand als Elon Musk. Zou hij gekomen zijn waar hij is als hij niét eigenwijs geweest zou zijn? Ongetwijfeld hebben velen hem op cruciale punten in zijn (zaken)leven anders geadviseerd. Maar hij bleef eigenwijs en volgde zijn eigen koers.
Eigenwijsheid is soms wijs en soms niet. Maar wanneer wel of niet? En hoe bepaal je dat. Om nog even het voorbeeld uit de vorige alinea aan te halen: over het algemeen kun je stellen dat Elon Musk zijn eigenwijsheid in zijn voordeel heeft gewerkt. En dat het wijs is geweest. Maar ook van hem zijn er talloze voorbeelden te vinden van acties die niet bepaald slim waren en die misschien wel voorkomen hadden kunnen worden als hij wat minder eigenwijs was geweest en had geluisterd naar een ander.
Wie eigenwijs is, moet leven met het feit dat het soms in je voordeel en soms in je nadeel werkt. Gebruik het als een kracht, maar blijf altijd kritisch op je eigen handelen. Probeer open te staan voor meningen van anderen en weeg alle feiten en omstandigheden goed af.
In dit stuk koos ik voor een andere benadering van de eigenschap eigenwijsheid. Want eigen-wijs is eigenlijk een prachtig woord. Wanneer je het kunt inzetten als een autonome kracht en een vertrouwen in je intuïtie… dan is het een kwaliteit.
Het loskomen van de oordelen van anderen kan een lang proces zijn, dus zet hierin kleine stapjes en heb geduld. Genetisch zijn we zo gebouwd dat we koste wat kost bij de groep willen horen, dus onze aandacht gaat steeds uit naar het verkrijgen van waardering en steun. Nu, als volwassene in de 21e-eeuw, ben je eigenlijk iets vrijer, en mag je wat meer op jezelf vertrouwen, los van het oordeel van de groep.
Toegegeven, ik ben een beetje eigenwijs geweest door een eigen invulling van eigenwijsheid te kiezen, maar ik hoop dat het stuk je juist daarom inspireert om je eigen weg te blijven volgen. Dan ben je een levend voorbeeld van authenticiteit.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606