Er zijn veel soorten verslaving. Wanneer we spreken over een middelenverslaving is dat een stuk makkelijker schrijven. De eerste stap is stoppen met het middel. Soms met enige hulp van medicatie maar er is altijd wel een weg de drug voor altijd uit je leven te bannen. Met een eetverslaving is dat een stuk lastiger. Je moet eten om te leven. Nooit meer eten is geen optie. Deze complexe vorm van verslaving is dan ook een verslaving die moeilijk te behandelen is. Het behandeltraject richt zich dan ook eerder op de onderliggende redenen dan het gebruik zelf.
Wat is een eetverslaving?
Soms wordt een eetverslaving ook wel een eetstoornis genoemd. Feitelijk komt het neer op een obsessieve vorm van eten. Je hebt jezelf een ongewoon eetpatroon aangeleerd die tot aan het extreme gaat. Je hebt ernstig overgewicht en geen gezond BMI doordat je op moment te veel eet en daar niet meer mee kan stoppen of precies contra. Ondergewicht speelt een belangrijke rol en je eet zo min mogelijk. Net genoeg om jezelf in leven te houden, soms net niet genoeg. Beide is gevaarlijk voor je gezondheid en wanneer de verslaving onbehandeld blijft kan dit ernstige gevolgen hebben. Een eetverslaving wordt gezien als een psychische aandoening en verschillende verslavingsklinieken bieden hiervoor een behandelingstraject aan.
Verschillende vormen eetverslaving
Er zijn een viertal types gedragingen die passen bij eetverslaving. Twee daarvan zijn over het algemeen wat bekender.
Anorexia nervosa
Samen met boulimia nervosa is dit een van de bekendste vormen van eetverslaving. Indien je lijdt aan deze eetstoornis is jouw doel zo min mogelijk te eten. Je doet er alles aan om maar geen calorieën binnen te krijgen. Soms slikt iemand laxeermiddel bij om het eten wat genuttigd wordt snel weer kwijt te raken. Dit type eetverslaving kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid en kan in uiterste gevallen zelfs leiden tot de dood. Anorexia nervosa draait vooral om een negatief zelfbeeld en de angst om dik te worden. Jammer genoeg is er nog veel onbegrip over deze stoornis.
Boulimia nervosa
Een complexe eetverslaving die gepaard gaat met periodes van vasten gevolgd door periodes van extreem veel eten. Om de overmaat van voedingsstoffen kwijt te raken wordt het eten weer uitgebraakt of slikt iemand laxeermiddel. Extreem veel sporten of bewegen ter compensatie is ook niet onbekend. Je hebt geen controle meer over de drang om wel of niet te eten, net als bij andere verslavingen. Angststoornissen, depressie of een laag zelfbeeld zijn over het algemeen de oorzaak.
Binge eating disorder
Dit type eetverslaving lijkt op boulimia nervosa. Het verschil is dat hier geen behoefte is om het eten weer van het eten af te komen. Deze vorm van eetverslaving gaat vaak samen met een depressie of angststoornissen. Ook stress of een burn-out kan hier aandeel in hebben. In korte tijd eet je veel (ongezond) voedsel wat snel aankomen veroorzaakt en uiteindelijk obesitas.
Orthorexia nervosa
Deze vorm van eetobsessie is nog niet officieel bestempeld als eetstoornis. Het is een vrij nieuwe vorm van eetverslaving. Iemand die lijdt aan orthorexia nervosa heeft een obsessie met gezond eten. Dit gaat zo ver dat er alleen nog biologische producten gegeten wordt. Rauw groente en fruit staat bovenaan de boodschappenlijst en er wordt niks meer gegeten waar enig conserveringsmiddel in zit. Dit kan leiden tot ondergewicht en het missen van bepaalde voedingsstoffen. Wanneer je lijdt aan dit type eetverslaving is er een kans dat je jezelf uithongert.
Onderliggend lijden
Een eetverslaving komt niet zomaar aanwaaien. Het is ook niet zo dat je vandaag hebt bedacht verslaafd te raken aan een ongezond eetpatroon. Net als ieder andere verslaving is deze manier van leven er langzaam ingeslopen. Het kan komen door een ogenschijnlijk onschuldige externe factor; iemand heeft bijvoorbeeld een keer een opmerking gemaakt over jouw gewicht. Of een diep geworteld negatief zelfbeeld die vanuit de jeugd komt. Denk bijvoorbeeld aan jonge meisjes die extra gevoelig zijn voor beelden uit de media. Hoe vrouwen neergezet worden als altijd maar slanke lange dames die nergens een grammetje vet te veel hebben.
Het is ook niet vreemd dat je een eetverslaving ontwikkelt nadat je een emotioneel trauma hebt opgelopen. Eten kan in een dergelijke situatie de enige troost zijn die er is. Het praat niet terug en zal er altijd voor je zijn. Je gaat steeds meer eten en je lichaam en geest gaat alsmaar meer vragen. Indien je in emotionele nood ook nog eens veel zoete eetwaren nuttigt is een afhankelijkheid van suiker snel aangeleerd. Echter valt een suikerverslaving onder de noemer middelenverslaving.
Mentaal effect eetverslaving
Wanneer je iemand hoort praten over een nicotine- of andere middelenverslaving hoor je ze geregeld over de handelingen die ze uitvoeren. Na het eten een sigaret, gezellig bij een borrel, na je eerste kopje koffie. Allemaal patronen die je jezelf hebt aangeleerd. Patronen leer je makkelijker aan dan af en dat werkt net zo met een eetverslaving. Vaak gaat het over controle hebben. Maar als je observeert wat je er allemaal voor doet blijkt het dat de verslaving controle heeft over jou. Alles omtrent eten wordt, in het geval van een verslaving, dwangmatig. Je bent met niets anders meer bezig dan het onderhouden van je eetpatroon. Om je eetverslaving onder controle te krijgen is het van belang deze patronen te doorbreken.
Behandeling eetverslaving
Naast dat het aan te raden is hulp te zoeken bij een verslavingskliniek, is het van belang de onderliggende oorzaak aan te pakken. In het geval van een depressie, burn-out of angststoornis kun je een ambulante behandeling via een kliniek combineren met een professionele coach. Terwijl je werkt aan je eetverslaving en leert leven met een eetschema werk je met je coach aan jouw zelfbeeld. Ook ga je aan werken met G-Schema’s. Zo kom je rustig tot de kern van jouw stress– en angstklachten. Door middel van wandelcoaching leer je gedoseerd bewegen zonder je eetgedrag te compenseren.
