We kennen allemaal wel iemand die ervan overtuigd is dat ze alles beter weten of altijd gelijk hebben. Ze weten de antwoorden op alles en denken alle wijsheid in pacht te hebben. Oftewel: We zijn allemaal bekend met een betweter. Voor de buitenwereld kan het lijken alsof iemand gewoon zo is, maar vaak speelt er onderliggend meer dan dat. Bekende factoren zijn bijvoorbeeld een groot ego, onzekerheid, weinig zelfbewustzijn en een verlangen om beschouwd te worden als een zeer intelligent iemand met veel competenties. Wanneer je betweterig bent heb je de neiging anderen regelmatig te corrigeren en daarbij je eigen kennis te benadrukken. Niet beseffende dat je niet altijd gelijkt hebt. In dit blog gaan we dieper in op dit onderwerp en onderzoeken we de relatie met stress.
Zoals in de intro beschreven word je niet geboren als betweter en is het veelal geen karaktereigenschap maar aangeleerd gedrag. Er schuilt een volledige psychologie achter waarom iemand zich als een betweter opstelt.
Je zou in eerste instantie denken dat betweterigheid voortkomt veel zelfverzekerdheid, maar het tegendeel is vaak waar. Juist diepe onzekerheid kan ervoor zorgen dat je denkt, of eigenlijk hoopt, alle wijsheid in pacht te hebben. En door je zo op te stellen groeit je ego op de verkeerde manier. Je probeert continu anderen te corrigeren en te overtroeven. Op die manier probeer je je gevoel van eigenwaarde te versterken.
Een betweter heeft soms moeite met het erkennen van de gevoelens en inzichten van een ander. Ze zijn dusdanig gefocust op het goed neerzetten van hun eigen standpunten, dat ze niet luisteren naar wat een ander te vertellen heeft. In een enkel geval is dit een karaktereigenschap waardoor dit moeilijk is om af te leren. Maar over het algemeen is het onderdeel van een tunnelvisie die met de juiste oefeningen en training om te buigen is.
Wanneer je denkt de waarheid in pacht te hebben, heb je een bijna dwingende behoefte om controle te houden over gesprekken en situaties. Dit kan bijvoorbeeld komen door angst voor het onbekende of het gemis aan vertrouwen in anderen.
Een betweter zit vaak ook vast in zijn eigen patronen. Je bent niet bereid om van gedachten te veranderen of je eigen standpunten in twijfel te trekken. Zelfs niet als er hardnekkig bewijs getoond wordt voor je ongelijk. Je gebrek aan flexibiliteit leidt veelal tot conflicten en spanningen in persoonlijke en professionele relaties.
Een betweter zijn is niet alleen erg vervelend voor je omgeving, het heeft meer impact op hoe jij je voelt. En dan spreken we op dit moment even over hoeveel stress het kan veroorzaken. Hoe kan je betweterige gedrag stress veroorzaken?
Stel je eens voor dat je iemand om je heen hebt die je op alles wat je doet of zegt corrigeert. Ook al heb jij er zeker weten veel meer verstand van, alsnog probeert diegene zijn zogenaamde kennis bij jou door te drukken. Je gaat bijvoorbeeld naar de huisarts voor een fysiek probleem, maar diegene weet het beter dan je huisarts en je moet maar naar hem of haar luisteren. Erg vermoeiend en ook een slecht basis om een gezonde relatie mee te onderhouden. Door een betweter te zijn laat je feitelijk weten dat je de ander niet wil horen en dat alleen jouw waarheid telt. Dit leidt tot conflicten onderling en onnodige stress.
Perfectionisme is een bekende factor bij betweters. Ook al weet je dat je het bij het verkeerde eind hebt, je zal dit niet toegeven want dit hoort niet bij de perfecte personage die je neer wil zetten. Als je dit lang genoeg volhoudt zal dit uiteindelijk resulteren in het ontwikkelen van angsten.
Perfectionisme en faalangst gaan in deze een beetje hand in hand. Je wil geen fouten maken of toegeven dat je fout zit. Een kenmerk wat op den duur zorgt voor chronische stress en, als je niet waakzaam bent, uiteindelijk een burn-out.
Voor de omgeving kan het erg vermoeiend zijn om met een betweter om te gaan. Er komt een moment dat anderen discussies met je gaan mijden om de frustratie die ze ervaren uit de weg te gaan. Je kan je eenzaam gaan voelen en denken dat je geïsoleerd wordt door de mensen om je heen.
Nu het duidelijk is dat er een psychologie achter betweterigheid zit, is het ook fijn om te weten dat je er iets mee kan doen. Niet alleen voor je eigen gemoedsrust, maar ook om stressklachten aanzienlijk te verminderen.
Soms zit het nu eenmaal in je karakter dat je moeite hebt om empathie voor anderen te tonen. Maar wees gerust, er is nog geen man overboord. Dit is te oefenen. Probeer jezelf wat meer in de schoenen van een ander te plaatsen en hun opvattingen en inzichten te begrijpen. Luister naar wat ze daadwerkelijk te zeggen hebben voordat je begint te corrigeren.
Hoe graag je ook zou willen, niemand heeft overal alle antwoorden op. Besef je dat er altijd ruimte is voor groei en persoonlijke ontwikkeling. Probeer open te staan voor andermans ideeën en perspectieven. Vooral wanneer ze in strijd lijken te zijn met jouw eigen overtuigingen. Misschien krijg je wel een volledig andere inzicht op hoe dingen gebeuren als je wat meer naar anderen durft te luisteren en open durft te staan voor andermans kennis.
Een beetje nederigheid misstaat niemand. Toegeven dat je niet prefect bent en dat ook jij fouten maakt, siert je meer dan overkomen als een betweter. Je zal merken dat nederigheid je relaties met anderen versterkt, maar ook stressklachten voor jou vermindert.
Tot slot is het belangrijk je bewust te worden van je betweterige gedrag. Wanneer je merkt dat je er veel stress door ondervindt en het veel invloed heeft op de relaties om je heen, is het misschien goed om professionele hulp te overwegen. Een professionele coach kan je ondersteunen meer grip te krijgen op je stressklachten en meer inzicht te krijgen in waarom je denkt alle waarheid in pacht te hebben. Wil je hier meer over weten? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606