Als je goed in balans wilt blijven, is het belangrijk dat je draagkracht en draaglast in verhouding zijn. Wanneer dit het geval is, kun je namelijk prima omgaan met stress, heb je te maken met gezonde spanning en kun je wat er om je heen gebeurt en wat er van je wordt gevraagd prima managen. Echter, wanneer de draaglast hoger wordt dan de draagkracht raak je uit balans. Dit kan ervoor zorgen dat gezonde spanning omslaat in ongezonde stress. Je kunt misschien minder hebben en het voelt zwaar. Maar wat is draagkracht en draaglast precies? En wat is het verschil tussen beiden? We leggen het je graag uit.
Wat is draagkracht en draaglast?
Wat is draagkracht en draaglast? Hoewel het twee losse dingen zijn, zijn ze wel nauw met elkaar verbonden. We leggen ze één voor één uit.
Als het gaat om draaglast, dan gaat het om factoren van buitenaf die invloed hebben op jou en mogelijk spanning kunnen veroorzaken. Zoals:
- Werk (werkdruk, werkloosheid, slechte werksfeer)
- Een thuissituatie waar veel spanning heerst
- Het hebben van een ziekte
- Veel stress
- Slecht slapen
- Relatieproblemen, scheiding
De draagkracht houdt in hoeveel jij kunt hebben en hoe jij met stress om kunt gaan. Maar ook dingen die ervoor zorgen dat jij je gelukkiger en sterker voelt. Voorbeelden zijn:
- Een stressbestendige en veerkrachtige persoonlijkheid
- Voldoende ontspanning, rust en tijd voor jezelf
- Fijne relatie met partner en sociale contacten
- Goede werksfeer
- Leuke en positieve gebeurtenissen
Wat is draagkracht en draaglast? 2 voorbeelden:
- Je bent op het werk en je krijgt stevige feedback van je werkgever. Je kunt er echter prima mee omgaan omdat je goed in je vel zit. Je reageert begripvol en ziet het als een leermoment, al vind je het ook best lastig om het allemaal op je af te laten komen. Ondanks dat, kun je het prima relativeren, en kun je er iets uithalen zodra het wat gezakt is. De draaglast (feedback) is dan in balans met de draagkracht (de manier hoe jij ermee omgaat).
- Maar wanneer jij je mee zou laten slepen door deze feedback, omdat je het te persoonlijk neemt of omdat je je aangevallen voelt, wordt de draaglast te groot. Je bent dan niet in staat om begripvol te reageren. Je schiet in de stress, wordt verdrietig of boos. De draaglast (feedback) is dan groter dan de draagkracht (de manier hoe jij ermee omgaat). Het gevolg is dat je meer stress of negatieve emoties ervaart, omdat je niet goed kunt omgaan met de situatie.
Draagkracht en draaglast verschil
De vraag “wat is draagkracht en draaglast?” hebben we hierboven uitgelegd. Maar, wat is dan het verschil? Het verschil tussen draagkracht en draaglast is dat draagkracht bepaald wordt door factoren die jou sterk maken, en waardoor jij je goed voelt. Maar ook door hoe je met zaken om kunt gaan. Draaglast gaat om factoren die spanning kunnen opleveren en hoe je omgaat met spanning.
Balans tussen draagkracht en draaglast is de sleutel
Waar het allemaal om draait is balans. Als je net zoveel draaglast als draagkracht hebt, is er niet zoveel aan de hand; je kunt goed omgaan met alles wat er speelt en je voelt je goed. Wanneer je draagkracht hoger is dan de draaglast is dit ook prima.
Het wordt echter lastig wanneer de draaglast hoger wordt dan de draagkracht. Als het gaat om kortdurende spanning of stress is dit geen probleem. Denk aan een deadline die je moet halen, een piekperiode op het werk of een kind met griep. Wanneer de periode voorbij is, zal de draaglast weer dalen en kom je terug in balans (als je voldoende rust neemt).
Maar houdt dit langere tijd aan, bijvoorbeeld door financiële problemen, aanhoudende werkdruk of studiestress, dan raak je uit balans. De draaglast is dan voor lange tijd hoger dan de draagkracht, wat uiteindelijk voor een te veel aan stress kan zorgen.
Weinig draagkracht door stress
En nu wordt het echt interessant: weinig draagkracht door stress of stress door weinig draagkracht kan beide voorkomen. Als je bijvoorbeeld een chronische aandoening hebt, kan dit ervoor zorgen dat je draagkracht uiteindelijk afneemt en je meer stress ervaart. Tegelijkertijd kan het ook voorkomen dat je veel stress hebt waardoor je minder draagkracht hebt.
Stress en burn-out symptomen zijn erg uiteenlopend en de lijst is lang, een aantal symptomen zijn:
- Onrustig slapen
- Prikkelbaar zijn
- Een neerslachtig gevoel
- Pijnlijke spieren
- Tot niets meer komen
- Snel emotioneel
- Overmatig zweten
Al deze symptomen hebben tegelijkertijd weer invloed op de draaglast waardoor je in een gevaarlijke neerwaartse spiraal terecht komt. Het is dan ook niet vreemd dat je weinig kunt hebben wanneer je chronische stress ervaart of een burn-out hebt. Je draaglast is in die situaties erg hoog en de draagkracht laag.
Draagkracht en draaglast: tips om in balans te komen én te blijven
Onderstaande tips bieden ondersteuning om draagkracht en draaglast in balans te houden.
1. Neem voldoende tijd voor ontspanning en rust
Door je regelmatig terug te trekken en je te ontspannen, kun je zowel je lichaam als je geest weer opladen. Dit maakt je meer bestand tegen stress. Soms hebben we het gevoel geen tijd te hebben voor ontspanning, maar juist dan is het belangrijker dan ooit. Neem dagelijks tijd voor ontspanningsoefeningen, yoga, mindfulness of ademhalingsoefeningen om echt even tot rust te komen. Ook het nemen van pauzes tijdens je werk is heel belangrijk om even tot jezelf te kunnen komen.
2. Zorg dat je voldoende leuke dingen doet
Om je draagkracht hoog te houden is het belangrijk om regelmatig leuke dingen te doen. Je komt hierdoor beter in je vel te zitten en als je je mentaal goed voelt, kun je ook meer aan. Af en toe een dagje weg, een gezellige lunch of gewoon een middagje met een vriend(in) kan wonderen doen voor je humeur. Hierbij kan hetzelfde gelden als bij tip 1: het voelt vaak alsof je er geen tijd voor hebt, maar juist dan is het belangrijk om het wél te doen.
3. Vraag om hulp
Je hoeft niet alles alleen te doen. Als het even te veel voor je wordt is het prima om om hulp te vragen, bijvoorbeeld bij je partner, vrienden of collega’s. Op deze manier kun je jouw draaglast verlagen. Ligt jouw draagkracht al lange tijd lager dan je draaglast? Dan kan het prettig zijn om met een professionele coach in gesprek te gaan. Een stress en burn-out coach kan je helpen om je draagkracht te verhogen en de lasten te verlagen. Hierdoor kun je weer terug in balans komen.
Wat is draagkracht en draaglast? Conclusie!
Hoeveel draagkracht en draaglast je ervaart is dus deels afhankelijk van externe factoren (leuke dingen doen, goede werksfeer of juist een scheiding of stress), en deels van jouw karaktereigenschappen en veerkracht. Wanneer de kracht die je hebt, en de last die je draagt, in balans zijn, is er niet zo veel aan de hand en ervaar je vitaliteit. Dan kun je prima omgaan met de situatie en ervaar je slechts gezonde spanning. Het wordt pas een probleem wanneer je meer lasten draagt dan dat je kracht hebt. Dit kan zorgen voor chronische stress, wat ook weer veel klachten met zich meebrengt. Twijfel jij hoe het zit met jouw draagkracht en draaglast? Doe dan onze gratis burn-out test om te achterhalen hoe het gesteld is met jouw stressniveau!
