Het is algemeen bekend dat een burn-out niet van de een op andere dag ontwikkelt. Vaak gaat er een langere periode van stress aan vooraf en vind je het lastig dit op een gezonde manier te reguleren. Het uiteindelijk belanden in een burn-out heeft in mindere mate te maken met de hoeveelheid spanning of druk die we ervaren, maar voornamelijk met hoe we ermee omgaan. Je hoeft niet fulltime te werken om emotioneel uitgeput te raken. Daarnaast is het een fabel dat het alleen veroorzaakt wordt op de werkvloer. Wat wel een feit is, is dat de symptomen veelal te laat worden opgemerkt. Om het signaleringsmoment te vervroegen is de aanloop naar een burn-out gedefinieerd in 12 fases. Ben jij al bekend met de 12 fases van een burn-out?
Ontwikkeling van de 12 fases
Wat zijn de 12 fases van een burn-out?
Burn-out behandelen
Herbert Freudenberger (1922-1999) was een Duits-Amerikaanse psycholoog die als een van de eerste psychologen onderzoek deed naar psychische uitputting. Alhoewel het onderzoek in essentie gericht was op vrouwen die in de zorg werkten, bleek dat de resultaten veel breder konden worden ingezet. In 1980 bracht hij, samen met psycholoog Gail North, het boek ‘Burnout: The High Cost of High Achievement’ uit. In 1986 brachten zij nog een boek uit: ‘Women’s Burnout: For the Woman Who’s Made Commitments to Everyone But Herself.’ We kunnen stellen dat Freudenberger en North de grondleggers zijn van de term ‘burn-out’. Zij ontwikkelden een model wat bestaat uit 12 fases die je doorloopt voordat je emotioneel uitgeput raakt. In feite zijn het 11 stappen want de laatste stap is het uiteindelijk belanden in een burn-out.
Toen het model van de 12 fases werd ontwikkeld door Freudenberger en North, bleek dit een kantelpunt in het benaderen van extreme stressklachten. Zodra je één van de twaalf fases kan herkennen, is het mogelijk om een burn-out te voorkomen indien je de signalen serieus neemt. Hieronder gaan we uitgebreid in op ieder stadium.
Het begin van een aankomende burn-out. Je merk al enige stressklachten maar negeert ze. Om niet aan de buitenwereld te laten merken dat je last hebt van spanningen krijg je een bepaalde vorm van bewijsdrang. Je prestatiedrang vergroot en onbewust word je steeds meer perfectionistisch. Op dit moment vind je het belangrijk dat andere mensen trots op je zijn. Je wil je werkgever laten zien dat je dit aankan of je partner bewijzen dat je op je best bent. De eerste fase van de 12.
In deze fase ga je de eerste fase versterken. Je gaat steeds harder werken of alsmaar meer energie steken in je relatie. Dit terwijl niemand hierom gevraagd heeft. In jouw beleving wil je onmisbaar zijn zonder dat iemand je heeft verteld dat je niet goed genoeg je best doet. Overuren maken is in deze fase eerder regel dan uitzondering.
Dit stadium sluipt er langzaam in en is in eerste instantie het minst opvallend. Je gaat meer koffie drinken, eet minder goed of gezond en je slaapritme is niet erg gezond te noemen.
Er is niets aan de hand. Of tenminste, dat is wat je jezelf vertelt. Je raakt steeds meer geprikkeld, ontwikkelt angsten en vindt dat je jezelf aanstelt. Iedereen heeft weleens een periode van stress. Je negeert het innerlijke conflict wat gaande is.
Deze fase zie je voornamelijk terugkomen bij mensen die werken. Eventuele hobby’s die je hebt, afspreken met vrienden en familie, het is allemaal niet meer belangrijk. Werk staat op de eerste plaats en alles daarbuiten laat je vallen.
De problemen stapelen zich op, maar aan 1 iemand ligt het niet en dat bij jij. De werkdruk is te hoog, je collega’s lui, je partner steekt niet genoeg tijd in de relatie of je werkgever eist teveel van je. Aan jou kan het in ieder geval niet liggen.
Van de 12 fases is dit een cruciale fase. Op dit moment begin je je terug te trekken. Je isoleert je van je omgeving en sluit je grotendeels op in huis. Dit kan een trigger zijn om ontspanning te vinden in medicijnen of verdovende middelen zoals alcohol of cannabis.
Je bent niet meer de persoon die je een tijd geleden was. Familie, vrienden of collega’s maken zich zorgen. Ze merken duidelijke gedragsverandering die niet positief zijn. Van de 12 fases is dit het stadium waar de buitenwereld zich gaat mengen met je ongezonde leefstijl.
De weinige verbinding de je nog had met jezelf raak je hier volledig kwijt. Je weet zelf ook niet meer wie je bent, wat je behoeftes zijn en vindt jezelf en anderen waardeloos.
Misschien wel de meest verontrustende fase van de 12 fases. Naast dat je volledig uitgeput bent, voel je je leeg. Dit kan erg beangstigend zijn. Om weer te voelen is er een risico dat je vlucht in verdovende middelen.
We hebben al een aantal geschreven over het verschil tussen een depressie en een burn-out. Deze fase wordt dan wel beschreven als depressie, maar het gaat om de neerslachtige gevoelens die je ervaart. Je bent onzeker en je volledige leven voelt uitzichtloos.
De laatste fase van de 12 fases. Eigenlijk mogen we dit geen fase meer noemen want je zit officieel in een burn-out. Hier stort je emotioneel volledig in. Mentaal en fysiek kan je niets meer opbrengen. Naast dat je energiepijl beneden nul ligt, heb je last van psychosomatische klachten zoals hartkloppingen, hoofdpijn, buikpijn, spierpijn etc. In dit laatste stadium heb je hulp nodig van buitenaf.
Niemand komt bewust in een burn-out terecht. Omdat we het lastig vinden symptomen en signalen bij onszelf te herkennen, vragen we soms pas in een later stadium om hulp. Of je nu in fase 3 zit van de 12 fases, of al in fase 12 zit, bij Liberi kun je terecht om je (aankomende) burn-out te behandelen. Samen met een professionele coach bekijken we in welke fase jij je bevindt en starten we direct met de weg naar herstel. Veelal beginnen we met wandelcoaching om terug te komen naar de basis van je bestaan, in de natuur. Nee gerust contact met ons op als je vragen hebt of wanneer je wil starten met een traject.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606