We hebben allemaal weleens het gevoel dat we meer controle over een situatie willen houden dan eigenlijk nodig is. Daartegenover zijn er ook mensen die controle over alles willen hebben. Zodra de controle dwangmatig is, en diegene ook andere personen blijven sturen naar hun wil, spreken wij van een controlfreak.
Eigenschappen controlfreak.
Zoals geschreven heeft iedereen wel periodes in zijn of haar leven waarin je meer controle verlangt dan in andere fases van het leven. Echter kenmerkt en onderscheidt een controlfreak zich van sporadische uitspattingen van controle. Het idee dat een controlfreak geen controle heeft over situatie of over personen, uit zich in ernstige stressreacties, angst, boosheid of zelfs agressie.
Eigenschappen en kenmerken van een controlfreak:
- Wil, en heeft, vaak controle over de leefomgeving.
- Wil controle over andere mensen hun gedrag en handelen.
- Heeft geen behoefte zichzelf te veranderen.
- Geeft geen controle weg. Gaat bijvoorbeeld niet met het vliegtuig of als passagier in een ander vervoermiddel.
- Is vaak jaloers.
- Komt erg dwingend over.
- Stellen zich niet kwetsbaar op.
- Piekert veel over situaties waar geen controle over is.
- Moeite met relaties aanhouden.
Naast bovenstaande kenmerken, maakt een controlfreak zich ook met veel regelmaat zorgen over wat een ander van hem of haar denkt. De controle gaat zo ver dat je het liefst controleert wat een ander over je zegt of denkt indien je er niet bij bent.
Waar komt die controle drang vandaan?
Een controlfreak is niet zo geboren. Vaak komt deze dwang voort uit angst.
Als controlfreak kan het zo zijn dat er een situatie of gebeurtenis heeft voorgedaan in de jeugd, zoals bijvoorbeeld misbruik, pesten of een verstoorde gezinsrelatie. Daarnaast is het bewezen dat het overwinnen van een ernstige ziekte, een schadelijke relatie of problemen op het werk kunnen resulteren in het vormen van een controlfreak.
Angst bij een controlfreak.
De grootst aanwezige emotie bij een controlfreak is angst. Het is daarom belangrijk te onderzoeken waar deze voortdurende behoefte aan controle vandaan komt. Wanneer je al geruime tijd leeft als controlfreak is het erg lastig uit te zoeken waar de pijnpunten liggen.
Deze angst kan zo de overhand krijgen dat je in een burn-out terecht komt. Je overspoelt je hoofd met gedachten en probeert ook die te controleren. Een vicieuze cirkel waar je vaak alleen niet uitkomt.
Controlfreak zijn en je omgeving.
Voor je omgeving is het misschien wel net zo vermoeiend bij je te zijn als dat het voor jou is. Iemand moet continu sterk in de schoenen staan om jou te corrigeren, op een nette manier, op controlerend gedrag. Je hebt zelf niet door dat er een individu tegenover je zit die prima zelf zijn of haar keuzes kan maken. Relaties komen dan al snel onder druk te staan of monden uit in conflicten.
Het is lastig voor de omgeving om steeds maar aardig te blijven reageren tegen iemand die controle probeert te nemen over jouw leven of zelfs de woorden die je uitspreekt. Mensen spreken niet meer met je af of willen niet meer alleen met je afspreken. Feitelijk gezien ben je dan de controle kwijt over een relatie.
Wat als je de controle loslaat?
Jij als controlfreak zal zelf prima weten hoe het is om controle los te laten. Je wil niet voor niets de controle houden over jouw leven, maar ook dat van een ander. Onbewust dwing jij jouw mening op, jouw handelen en jouw overtuigingen hoe je een leven zou moeten lijden. Echter laat je het niet toe indien iemand anders controle probeert te pakken over een aspect uit jouw leven. Ditzelfde gevoel ervaren andere personen ook als je ongevraagd de controlfreak speelt over hun leven.
Voordelen loslaten controle:
- Leren dat het leven niet te controleren is. Dingen gaan zoals ze gaan.
- Stress wordt sterk verminderd.
- Gepieker wordt stukken minder.
- Je krijgt meer rust in je leven.
- Je ziet in dat controle loslaten niet meteen het einde van de wereld is.
- Er komt meer positiviteit in je leven.
- De omgang met andere mensen gaat je een stuk gemakkelijker af.
- Het voeren van een gesprek ervaar je als ontspannen en wederzijds.
Mediteren tegen controle.
Het hoofd van een controlfreak staat geen seconde stil. De gebeurtenissen die niet te controleren zijn gaan vaak een eigen leven leiden in je hoofd en er komen scenario’s voorbij die nooit zullen gebeuren in het echte leven.
Door middel van meditatie leer je meer in het hier en nu te leven. Door stil te staan bij wat je nu echt voelt of ervaart kun je tot andere inzichten komen. Zoals bijvoorbeeld het loslaten van de controle over jouw gedachten. Verbaas je niet als dit niet met 1 keer mediteren lukt. Je hebt jezelf een patroon aangeleerd door continue controle te hebben, ook over je gedachten. Zie het als een grasveld waar een looppad is gecreëerd. Zolang je over datzelfde looppad blijft lopen, zal daar geen gras meer groeien. Door te mediteren leer je een andere weg te lopen. Zo kan het gras terug groeien op het stukgelopen stuk gras en leer je naarmate van tijd de controle los te laten hetzelfde pad te bewandelen.
Gun jezelf rust.
Zoals eerder geschreven is een controlfreak niet iets wat aan is komen waaien. Dit is een proces van jaren geweest en komt voort uit angst. Samen met een coach kun je de weg naar jezelf gaan zoeken, kijken waar die angst precies vandaan komt en wat het dan maakt dat jij een controlfreak geworden bent.
Cognitieve gedragstherapie is in de regelmaat een van de trajecten die je hiervoor kunt volgen. Daarnaast is wandelcoaching zeer aan te raden. Doordat je je lichaam in beweging zet, kun je met je hoofd aan de gang.
