Stress verandert veel in je lijf, je hoofd en je gedrag. Maar iets wat vaak onderschat wordt, is de invloed van stress op je communicatie. Je zegt dingen anders, hoort de woorden van een ander anders en onderbreekt iemand sneller vanuit spanning. Zeker als je chronische stress of burn-outklachten ervaart, kun je merken dat contact met anderen moeilijker verloopt dan je gewend bent.
Misschien herken je wel dat je sneller snauwt tegen anderen, je terugtrekt of je sneller gekwetst bent door iets wat misschien niet zo bedoeld was. En jammer genoeg leidt dit tot misverstanden, frustratie en soms zelfs afstand in relaties. In dit blog lees je hoe je communicatie verandert onder invloed van stress, waarom dat gebeurt, en wat je kunt doen om de verbinding met de ander, maar vooral met jezelf te herstellen.
Onder invloed van stress schakelt je brein over naar de overlevingsstand. Je rationele denkvermogen wordt onderdrukt en je reacties worden meer gestuurd door instinct. Dat betekent dat je sneller in de verdediging schiet, eerder oordeelt of afhaakt in gesprekken die normaal gesproken prima verlopen. Daarnaast hoor je vooral wat je al vreest. Kritiek voelt vele malen zwaarder, stilte voelt als afwijzing en een onschuldig verzoek kan al klinken als een aanval. Je staat op scherp, in alle aspecten van het dagelijkse leven, dus ook in contact met anderen. En dat zorgt ervoor dat communicatie met anderen meer spanning geeft.
Niet alleen hoe je dingen opvat is anders. Als je gestrest bent, praat je vaak ook sneller, met minder nuance. Vaak heb je minder geduld, ben je emotioneler of juist afstandelijk. Je zegt misschien wel wat je denkt, maar niet wat je eigenlijk bedoelt. Het kan allemaal wat onsamenhangend zijn, waardoor de communicatie voor de ander ook verwarrend wordt. Hierdoor kan het gebeuren dat je niets meer zegt uit angst om iets verkeerds te doen of te zeggen.
Maar niet alleen verbaal is de communicatie anders. Ook non-verbaal zijn er veranderingen te merken. Je houding wordt wat strakker, je blik staat meer gespannen, je stem is harder of soms juist vlak. Een ander kan dit aanvoelen, maar weet vaak niet wat er aan de hand is. Hierdoor ontstaan misverstanden of ongemakkelijke stiltes.
Wanneer je een gesprek voert, is er de zender, de boodschap en de ontvanger. Dit is tweerichtingsverkeer en stress zit ook in hoe je luistert. Als ontvanger in de communicatie hoor je sneller wat je dénkt dat de ander bedoelt, in plaats van wat diegene werkelijk zegt. Je hoort verwijten waar misschien een reikende hand schuilt, of afstand waar juist nabijheid wordt gezocht.
Normaliter luister je met open aandacht, maar door de stress filter je alles door een laag spanning. Dit maakt het moeilijk om in contact te blijven. Het maakt het nog moeilijker als de ander ook gestrest is.
Er zijn een aantal stressreacties die je kunt herkennen in de communicatie of in een communicatieproces.
Omdat het lastig is al je energie te stoppen in een gesprek, houd je gesprekken wat oppervlakkig. Veelal doe je dit om conflict te vermijden.
Zonder na te denken, reageer je meteen op wat iemand zegt. Je voelt niet eerst of het klopt wat jij wilt zeggen of hoe je de boodschap hebt ontvangen.
En hiermee bedoel ik niet dat je liegt of verhalen verzint. Je bent niet eerlijk over jouw behoeften. Op het moment dat je nee voelt, zeg je ja om confrontatie of verdere communicatie te vermijden. Feitelijk laat je over je grenzen heen gaan.
Het kan ook zijn dat je de communicatie niet voortzet of aangaat. Het kost te veel moeite om iets uit te leggen en je denkt “laat maar”.
Herken je deze reacties bij jezelf? Dan is de kans groot dat stress meespeelt in je communicatiepatroon.
Een heldere communicatie begint bij jezelf. Ook tijdens stress. Onthoud dat je gesprekken niet hoeft te perfectioneren, maar je kan je wel bewust worden van hoe je je voelt en wat op dit moment invloed heeft op je communicatieproces. Haal even goed adem voordat je reageert, vooral in een lastig gesprek. Geef het aan als je overprikkeld bent en even ruimte nodig hebt. Probeer te oefenen met vertragen. Je hoeft niet altijd direct te reageren en af en toe een stilte laten vallen om na te denken kan een teken zijn dat je interesse hebt in wat de ander zegt. Daarnaast kun je herformuleren als iets anders overkomt dan je bedoelde. Dat is heel menselijk om te doen.
Stressvolle communicatie vraagt niet om harder je best doen. Het zegt ook niet dat jij het niet goed doet en jij je maar aan moet passen aan de ander. Juist niet. Het zegt dat je zachter met jezelf en de ander om kan gaan. Door te erkennen dat stress meekomt in je woorden, ontstaat er ruimte voor begrip en herstel.
Als stress jouw communicatie kleurt en bepaald, betekent dat niet dat je verkeerd bezig bent of het fout doet. Het laat vooral zien dat je lichaam en geest overbelast zijn, en dat is niets om je voor te schamen. Door te herkennen dat je last hebt van spanning, ontstaat de ruimte om er anders mee om te gaan. Niet door jezelf te forceren om het beter te doen, maar door bewust te vertragen, eerlijk te zijn over je grenzen en open te blijven in contact.
Herken jij bepaalde aspecten uit dit blog en wil je werken aan je communicatie? Bij Liberi word je begeleid door een professionele coach. Je leert hoe stress zijn weerslag heeft op je relaties, communicatie en zelfbeeld en ontdek je hoe jij onder spanning communiceert. Ook kom je erachter welke patronen je daarbij inzet en hoe je weer terugkomt bij jezelf. Wil jij beter leren communiceren ondanks stress? Neem vrijblijvend contact met ons op.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606