We hebben veel blogs gewijd aan het hebben van een burn-out, depressie of andere ernstige stress gerelateerde klachten. Vooral gericht op jou als lezer. Maar wat als je merkt dat een naaste collega niet goed in z’n vel zit de afgelopen tijd? Heeft diegene even een mindere periode of is er misschien meer aan de hand. Zoals bijvoorbeeld een burn-out. Een collega in een burn-out kan aardig sfeerbepalend zijn. Niet alleen je collega zit in een burn-out, het gedrag wat er bij komt kijken weerkaatst over de gehele werkvloer. Weet jij signalen te herkennen en wat je in zo een situatie kunt doen? In dit blog lees je hoe je de signalen kunt herkennen en hierdoor de werksfeer voor iedereen kunt verbeteren.
Ziet je collega het zelf niet?
Er is een groot verschil tussen een collega die aan vakantie toe is en een collega die duidelijk tegen een burn-out aanloopt, of er al middenin zit. Soms loopt iemand veel te lang door met stressklachten dat ze zelf niet beseffen hoe ernstig deze klachten eigenlijk zijn. Het kan zijn dat het niet in je karakter zit om hulp in te schakelen of nog nooit een burn-out hebt gehad waardoor je dit niet op tijd herkent.
Op het moment dat diegene dan eindelijk hulptroepen inschakelt omdat het echt niet langer gaat, hoor je geregeld dat andere collega’s het al aan hadden zien komen of dat het ze niks verbaast na alles wat hij of zij mee heeft gemaakt. Goed bedoeld maar je collega kan hier niks mee en had misschien gewild dat iemand iets had gezegd. Hij of zij heeft zichzelf ondertussen al ziek gemeld wat ook weer zijn uitwerking op de rest van de werkvloer heeft.
De eerste signalen van een burn-out.
Iedereen heeft periodes dat ze meer stress hebben dan anders of dat ze minder functioneren dan mensen van ze gewend zijn. Zeker niet vreemd. We kunnen niet altijd op de volle 100% door het leven gaan. Echter zijn er wel een aantal signalen die je kunt herkennen bij je collega en zouden kunnen wijzen op een burn-out. Onderstaande kenmerken zijn sterke aanwijzingen dat je medewerker in een burn-out zit. Let wel dat je meerdere van deze signalen zou moeten herkennen voordat we, over het algemeen, over een burn-out spreken.
- Ziet er vermoeid uit voor langere periode.
- Laat flinke steken vallen, maakt veel fouten.
- Trekt zich meer terug en wordt stiller.
- Heeft een kort lontje, is sneller boos.
- Is snel emotioneel.
- Heeft moeite met afspraken nakomen.
- Taken komen niet meer af.
Bovenstaand is sterk afhankelijk van de persoon die je voor je hebt. Merk je dat je drukke en praatgrage collega al een tijdje minder aanwezig is, dan kan dit een teken zijn van een burn-out. Die ene collega die altijd iedereen met een glimlach vraagt hoe het is, is tijdens een burn-out een stuk minder sociaal.
Ga het gesprek aan met je collega.
Wanneer je genoeg signalen herkend hebt bij je collega kun je het gesprek aangaan. Zorg er altijd voor dat je dit één-op-één doet en niet waar je andere collega’s bij zijn. Je weet niet hoe hij of zij gaat reageren of zelf doorheeft dat er een burn-out gaande is. Indien je dit gesprek start waar meerdere mensen bij zijn kan dit ervaren worden als een aanval. Probeer je te verplaatsen in je collega en in te denken hoe het over kan komen wanneer iemand je vertelt dat het lijkt alsof het niet goed met je gaat en je steken laat vallen op het werk.
Wat zeg of doe je vooral niet.
We kennen het allemaal. Goedbedoeld advies. Onderstaande zinnen zijn een no-go in elke situatie van overmatige stress klachten. Het maakt hierin weinig uit of je zelf bekend bent met een burn-out of niet, ga niemand vertellen wat ze ‘moeten’ doen.
- ‘Wat jij zou moeten doen…’: Je collega moet helemaal niks.
- ‘Ga lekker op vakantie, dan rust je uit!’: Een vakantie lost een burn-out niet op.
- ‘Weet je wat ik zou doen?’: Deze opmerking kan veel weerstand oproepen. Het gaat nu niet over jou, het gaat over je collega.
Wat doe of zeg je wel tegen je collega in een burn-out.
Vertel eerlijk wat je ziet en constateert zónder daar een oordeel aan te hang. Er is niemand gebaat bij een wijzende vinger die je collega vertelt wat hij of zij niet goed zou doen.
- Wees eerlijk en draai niet om je gevoel heen. Je probeert diegene te helpen, niet gerust te stellen.
- Stel open vragen. Een boodschap kan op verschillende manieren aankomen. In plaats van zeggen: ‘Ik zie dat het niet zo goed met je gaat.’, kun je vragen: ‘Hoe gaat het nu echt met je? Kan ik je ergens mee helpen?’.
- Het belangrijkste punt wanneer je in het gesprek zit: Luisteren naar wat er gezegd wordt.
- Neem taken over. Merk je dat je collega wat moeite heeft zijn of haar werk af te krijgen en heb jij wat ruimte? Neem werk niet uit handen zonder te vragen maar biedt je hulp aan.
Je collega burn-out hulp aanbieden.
Nadat je een inhoudelijk en open gesprek hebt gevoerd met je collega, en je merkt dat diegene ontvankelijk is voor hulp van een professional, is er een opening om te spreken over een burn-out behandeling. Een coach kan je collega helpen zijn of haar stressklachten in kaart te brengen en hier een plan van aanpak voor te maken. Soms zit de burn-out al zo diep dat je medewerker meer behoefte heeft aan ACT (Acceptance Commitment Therapie), of een andere vorm van cognitieve gedragstherapie, dan wandelcoaching. Vaak is het een combinatie van deze behandelvormen die snel tot de kern van die burn-out kan komen.
Door middel van een G-Schema krijgt je collega een goed inzicht van z’n gedachtenpatroon en hoe die op een positieve manier beïnvloed kan worden. Achteraf zal iedereen op de werkvloer, inclusief je collega, blij zijn dat er een goede loyaliteit hangt van en naar elkaar toe, en het gevoel hebben dat jullie echt om elkaar geven.
