Onlangs vertelde een vriendin dat zij een lange moeizame periode achter de rug had. Een burn-out. Tenminste, dat was het etiket dat arts, werkgever erop hadden geplakt en zij was daar zelf ook van overtuigd. Totdat ze een hint kreeg dat haar klachten ook met de overgang te maken konden hebben. Toen ze zich hierin verdiepte, ging er een wereld voor haar open. Terugkijkend is ze ervan overtuigd dat deze hormonale overgangsfase in haar leven een grote rol heeft gespeeld. Burn-out of overgang, twee verschillende werelden, of toch niet?
De overgang heeft veel impact op de energiehuishouding van de vrouw. Helaas is hier – mede omdat het een onaantrekkelijk onderwerp is – weinig oog voor. Linda de Mol gaf desgevraagd aan dat ze in haar magazine LINDA nooit aandacht zal besteden aan de overgang, omdat ‘het geen sexy onderwerp is.’ Tja, dat is natuurlijk zo. Toen ik over mijn eigen overgangsklachten vertelde aan een jongere collega kreeg ik de reactie: “Ik wil het niet weten.’
Ik denk dat het belangrijk is om het er juist wel over te hebben, want als je goed geïnformeerd bent leidt de overgang tot minder bezorgdheid en heb je meer mogelijkheden om er adequaat mee om te gaan.
Deze vriendin is begin vijftig, maar vrouwen kunnen al vóór hun veertigste levensjaar in de overgang belanden. Soms is er een lange aanloop, waarbij je hormoonspiegels beginnen te dalen. Dat dit veel effect heeft op je mentale welzijn, wordt geïllustreerd door de achtbaan van emoties waar pubers vaak mee te maken krijgen. En natuurlijk PMS. We worden soms volkomen geregeerd door onze hormoonhuishouding; zo ook in (de aanloop naar) de overgang.
De overgang is een periode waarin je hormoonhuishouding fors verandert. Je voorraad eitjes raken op en de vruchtbare fase van je leven (in de zin dat je kinderen kunt krijgen) komt ten einde. De menstruatie blijft uit; artsen zeggen formeel dat je in de overgang zit als je een jaar niet gemenstrueerd hebt. Je lichaam besluit dan dat het niet langer nodig is om de vrouwelijke hormonen hoog te houden. In de hoofdfase van de overgang is je lichaam op zoek naar een nieuwe, veel lagere hormoonbalans. De overgangsperiode gaat gepaard met fysieke ongemakken, zoals de bekende opvliegers. De gevolgen zijn echter veel breder. Er kunnen bijvoorbeeld ook mentale klachten ontstaan. Ook zijn er fysieke en mentale gevolgen die blijvend zijn.
Voor sommige vrouwen is het heel confronterend dat ze geen kinderen meer kunnen krijgen; het besef dat deze rol in het leven en deze mogelijkheid wegvallen, kan zwaar vallen. Een gevoel van nutteloosheid kan in combinatie met lagere hormoonspiegels tot doelloosheid en inactiviteit leiden.
Daarnaast leidt het lagere niveau van vrouwelijke hormonen tot een afname van ons zorginstinct, waardoor we onszelf vaker op de eerste plaats zullen gaan zetten. Vrouwen cijferen zichzelf minder weg en gaan beter voor zichzelf zorgen. Of, zoals overgangsexpert Saron Petronilia zegt: “We gaan eindelijk écht voor onze carrière, we doen eindelijk volop met de mannen mee.” Petronilia heeft het over de derde fase in het werkende leven van de vrouw. Na een eerste fase waarin je (na een studie) start en de tweede waarin vrouwen vaak een stapje terug doen in het werk om meer tijd en energie aan het gezin te besteden, is het nu: ruim baan!
Omdat we het meestal niet zien aankomen, is er net als bij burn-out gedurende lange tijd een disbalans tussen draaglast en draagkracht. We doen eigenlijk meer dan we aankunnen en dat breekt ons op. En dan komt het moment waarop we echt niet meer kunnen. Vaak zijn we dan een tijd lang snel emotioneel, ons geheugen is een zeef en we zijn de hele tijd moe, zelfs als we net een flinke nacht hebben geslapen. Bij veel mensen leidt dit er ook nog eens toe dat ze sombere buien krijgen, zelfs als ze zichzelf tot dan toe als een zeer optimistisch mens kenden. De overeenkomsten zijn dus heel groot!
Eigenlijk komt een burn-out niet alleen. Als je last hebt van overgangsklachten, dan is de kans groot dat er ook nog andere dingen spelen. Een stressvolle periode kan zwaarder vallen als je net in die ‘echte’ overgangsfase zit, evenals het verlies van een dierbare of een scheiding. Het telt allemaal op. Maar soms zijn de overgangsklachten zo pittig, dat deze op zichzelf al tot ziekteverzuim leidt.
Eigenlijk krijgen mannen ook te maken met een ‘overgang’. Alleen gaat het bij vrouwen over het algemeen ineens heel snel, de hormoon levels dalen heel sterk in een korte periode. Bij mannen gaat dat geleidelijker, maar ook zij krijgen te maken met veel een lagere mannelijke hormoonspiegel.
Twijfel jij of je last hebt van een burn-out of de overgang? Denk je de overgang bij jou een rol zou kunnen spelen bij jouw stress- en burn-outklachten, dan is het altijd een goed idee om er eens met je huisarts over te praten. Overigens zijn niet alle huisartsen even goed op de hoogte. Als je het gevoel krijgt dat je verhaal daar niet landt, overweeg dan een overgangsconsulent. Of luister eens naar de podcast ‘Opvliegers’. Ben je overtuigd dat de overgang een rol speelt, dan zijn er verschillende opties voor je. Sommige vrouwen zijn gebaat bij een hormoonbehandeling, andere hebben (tijdelijk) aanpassingen nodig op hun werk. En soms kan een goede stress- en burn-outcoach je helpen om met name een nieuwe mentale balans te vinden.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606