Burn-out door mantelzorg: 3 Tips om goed voor jezelf te blijven zorgen
Als mantelzorger zorg je (soms) langdurig en onbetaald voor een naaste met een chronische ziekte, handicap of iemand die hulp nodig heeft. Dit kan gaan om familie, vrienden, buren of kennissen. Als mantelzorger heb je vaak voordat je zorg biedt al een persoonlijke band met de ander. Dit doe je naast je werk, studie of zorg voor je eigen gezin en kan dus veel van je vragen. Een burn-out door mantelzorg is dan ook iets wat kan gebeuren. Juist daarom is het belangrijk om als mantelzorger niet alleen goed voor de ander te zorgen maar ook voor jezelf. Want hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe beter je ook voor anderen kunt zorgen. In dit artikel lees je meer over burn-out door mantelzorg en deel ik tips om je als mantelzorger staande te houden.
Waarom een burn-out door mantelzorg niet gek is
Als mantelzorger heb je de zorg voor iemand waar je een persoonlijke band mee hebt en dus om geeft. Dit kan gaan om je partner, je kind, een goede vriend of één van je buren. Je wilt het beste voor de ander en daarom zorg je met liefde voor deze persoon en zet je jezelf makkelijk even aan de kant. Jij bent immers gezond en de ander heeft je nodig, je ziet het als vanzelfsprekend dat je zorg verleent en hulp biedt.
Echter is mantelzorg onbetaald en op vrijwillige basis, in veel gevallen moet er dus ook nog gewerkt worden zodat er geld binnenkomt, heb je een studie of de zorg voor je eigen gezin. Eigenlijk is dit dus een dubbele baan; je moet én voor een van je naasten zorgen én gewoon op je werk verschijnen. Dat is niet niks.
In sommige gevallen kan de mantelzorg verdeeld worden over meerdere personen. Als het gaat om een familielid kun je afspreken dat de zorg wordt afgewisseld, dit geeft al wat meer rust en ruimte. Echter is dit zeker niet altijd een mogelijkheid en staan veel mantelzorgers er alleen voor.
Het is dus ook niet gek dat mensen een burn-out door mantelzorg krijgen; mantelzorgers dragen veel verantwoordelijkheid en mensen die zorg bieden willen soms zelf niet zorg of hulp aan anderen vragen. Ze willen het beste voor de ander en vinden dat ze die taak ook goed moeten volbrengen. Dit in combinatie met een fulltime of parttime baan kan uiteindelijk leiden tot overbelasting.
Zorgen voor jezelf is net zo belangrijk
Het is logisch dat je goed wilt zorgen voor iemand die jouw zorg nodig heeft en jou nodig heeft om bijvoorbeeld uit bed te kunnen komen, te kunnen douchen of boodschappen te doen. Het is alleen wel belangrijk om te onthouden dat het niet alleen maar om de ander draait; zorgen voor jezelf is net zo belangrijk en misschien nog wel belangrijker. Dat klinkt egoïstisch, maar is het zeker niet. Want hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe fitter, gelukkiger en energieker jij bent, hoe beter je ook voor de ander kunt zorgen. Je naaste heeft niet veel aan jou als je chronische stress ervaart en oververmoeid bent.
Hoe weet je dat het tijd is om een stap terug te doen?
Onderstaande signalen zijn belangrijk om in de gaten te houden. Herken jij jezelf erin? Dan is het duidelijk tijd om het even wat rustiger aan te doen:
- Voor je gevoel is geven en nemen verandert in voornamelijk geven, nemen is bijna niet meer aan de orde.
- Je hebt weinig tot geen tijd voor jezelf, ontspanning of rust.
- Er is verschil merkbaar in je manier van reageren, je bent kortaf, sneller geïrriteerd en prikkelbaar.
- Je wil geen hulp vragen aan je omgeving want je vindt dat je dit allemaal zelf moet kunnen en gaat daarom hoe dan ook gewoon door.
- Er is geen tijd om leuke dingen te doen waar je echt veel plezier uit haalt. Al je tijd gaat naar zorg, werk en taken die ‘moeten’ zoals het huishouden.
- Je hebt steeds vaker last van pijnklachten zoals hoofdpijn, nek- en schouderklachten of pijnlijke spieren.
- Steeds vaker ben je over dingen aan het piekeren of overdenken. Je manier van denken is vaak negatief.
- Je slaapt steeds slechter en ‘s morgens word je moe wakker en kun je maar moeilijk je bed uit komen. Je wilt liever blijven liggen.
- Je ervaart steeds meer vermoeidheid, futloosheid en je voelt je lusteloos.
- Tijdens gesprekken met anderen merk je dat je een trillend ooglid hebt.
Zijn een aantal van de punten herkenbaar voor je? Dan raden we je ten zeerste aan om het de komende tijd wat rustiger aan te doen en meer tijd te nemen voor jezelf. Onderstaande tips kunnen je daarbij helpen.
Voorkom een burn-out als mantelzorger met 3 deze tips!
1. Ook jij mag hulp vragen
Je bent dan misschien iemand die zorg en hulp verleent, maar dat wil niet zeggen dat jij er zelf niet om mag vragen. Vraag rond in je netwerk, vraag familieleden of contacteer andere buren of zij in de mogelijkheid zijn om de zorgtaken met je te delen zodat niet alles op jouw schouders ligt.
Bespreek het ook met de zorgvrager zodat er samen gekeken kan worden naar een passende oplossing. Je zorgvrager heeft er ook niks aan als jij helemaal wegvalt.
2. Plan vaste momenten voor jezelf
Hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe beter je ook voor anderen kunt zorgen. Plan daarom iedere dag een vast moment voor rust en ontspanning zodat je de ruimte hebt om even niks te doen en op te laden. Deze momenten zijn van groot belang en geven je de kans om wat meer te herstellen en stress los te laten. Maak bewuste keuzes om jezelf te beschermen.
3. Informeer bij de gemeenten
Het kan zijn dat de gemeente hulp kan bieden bij jouw situatie, bijvoorbeeld vanuit de WMO. Ook beschikt iedere gemeenten over steunpunten voor mantelzorgers, ook daar kun je informeren om te kijken wat ze voor jou en je zorgvrager kunnen betekenen zodat je het niet alleen hoeft te doen. Via Regelhulp.nl kun je bekijken welke opties er voor jou zijn.
Burn-out door mantelzorg? Werk aan jezelf!
Heb jij een burn-out door mantelzorg of zit je er dicht tegenaan? Dan wil je wellicht niets liever dan snel weer ‘de oude’ zijn en met energie kunnen zorgen voor de ander. Om dit te realiseren is het belangrijk om aan jezelf te werken. Een burn-out coach kan je daarbij helpen, ze weten precies wat stress of een burn-out kan aanrichten maar ook hoe je daar het beste mee om kunt gaan. Middels wandelcoaching wordt er gewerkt aan jouw persoonlijke doelen zodat je je snel weer fit, energiek en ontspannen voelt en op een goede manier zorg kunt verlenen.
