Is een burn-out een maatschappelijk probleem?

Is een burn-out een maatschappelijk probleem?

Het aantal mensen met een burn-out begint zorgwekkende vormen aan te nemen. Inmiddels is iedereen het er wel over eens dat het geen modeverschijnsel is. Zoals bij alle relatief nieuwe begrippen, heeft men ook moeten wennen aan burn-outs: aan het feit dat het een “echt” iets is en dat mensen die dit hebben zich zeker niet aanstellen. Maar is een burn-out een maatschappelijk probleem? En zo ja: in hoeverre? Een burn-out treft niet alleen de persoon die er een heeft, maar kan een impact hebben die veel verder reikt. Bovendien neemt het aantal burn-outs nog steeds toe.

Er is bijna niemand meer die niet iemand kent die een burn-out heeft of heeft gehad. De cijfers liegen dan ook niet. Het RIVM berekende dat in 2018 maar liefst 17% van alle werknemers burn-out klachten ervoer. Dit betekent dat bijna 2 van elke 10 van jouw collega’s zich in de gevarenzone bevindt of zelfs al een burn-out heeft. Misschien behoor jij zelf tot die 17%. En dit zijn slechts nog maar de cijfers die te maken hebben met werkstress. Een te hoge werkdruk en werkstress zijn grote veroorzakers van burn-outs, maar zeker niet de enige. Iedereen die stelselmatig te veel stress ervaart, loopt een verhoogd risico.

Waarom een burn-out een maatschappelijk probleem is

Met jaarlijks honderdduizenden nieuwe mensen is een burn-out een maatschappelijk probleem. Zo stellig durven wij als specialist wel te zijn. Deze conclusie kun je al trekken op basis van de cijfers. Hoe meer context je aan deze cijfers geeft, des te duidelijker het wordt hoe groot de impact van burn-outs is. Op mensen die hierdoor getroffen worden, maar ook voor werkgevers en de sociale omgeving van deze mensen.

Je kunt een burn-out zien als het laatste stadium van ernstige stress. Hiervoor ben je al diverse stadia gepasseerd. Stadia die weliswaar problematisch waren, maar ook relatief eenvoudig omkeerbaar waren. Een burn-out is een spreekwoordelijke doodlopende straat. Je kunt niet meer verder en zult om moeten keren. Dit omkeren, het herstel, kan erg lang duren en dit zorgt ervoor dat een burn-out een maatschappelijk probleem is van grote omvang.

De impact onder de loep genomen

Wanneer je kijkt naar de impact die een burn-out kan hebben op diverse gebieden, kun je niet anders dan constateren dat een burn-out een maatschappelijk probleem is. Om te beginnen met de herstelperiode. Een vaste herstelperiode is er niet. Iedereen herstelt op zijn of haar eigen manier. De ene persoon is sneller weer gezond, fit en gelukkig dan de andere. Over het algemeen genomen, kun je er echter van uitgaan dat de meeste mensen al snel enkele maanden nodig hebben om te herstellen.

Kijk je alleen al naar de anderhalf miljoen werkende mensen die worden getroffen door burn-out klachten, dan kom je op een jaarlijkse schadepost die voor werkgevers in de miljarden loopt.

Natuurlijk kijken wij niet alleen naar de economische schade. Werkgevers hebben minder capaciteit en werknemers hebben een lange weg te gaan om weer op volle toeren te kunnen draaien. Dus ook vanuit menselijk perspectief heeft een burn-out een grote impact.

Kijk je op dat gebied verder, dan zie je ook dat al een enkele burn-out heel veel mensen kan treffen. Werkgever en werknemer dus, maar in de professionele sfeer zijn er vaak ook nog externe partijen zoals het UWV bij betrokken. Dan is er nog de privésfeer van degene die getroffen is. Hoe mensen reageren op een burn-out, is per persoon verschillend. De ene persoon heeft de neiging om zich helemaal terug te trekken (en kan misschien eenzaam worden), terwijl de ander juist sterk leunt op de steun van zijn/haar omgeving (wat niet direct wil zeggen dat anderen last hebben van jouw burn-out).

Hoe de omgeving erbij betrokken raakt

Je kunt pas spreken van een maatschappelijk probleem wanneer iets een grote reikwijdte heeft. In het geval van een burn-out is het niet moeilijk om te zien dat hier sprake van is en daarom is een burn-out een maatschappelijk probleem. De gevolgen van een burn-out blijven niet beperkt tot de persoon in kwestie. Ook zijn of haar sociale omgeving wordt hierdoor geraakt.

Dat is logisch, want als vriend/vriendin of familielid wil je iemand die je dierbaar is niet zien worstelen met een zeer moeilijke situatie. Mensen met een burn-out hebben hulp nodig. Hulp van een burn-out coach om te kunnen herstellen, maar ook van hun omgeving in de zin van steun en soms misschien zelfs zorg. Een burn-out kan iemand namelijk volledig lam leggen. Dit kan komen door totale fysieke en mentale uitputting. Mensen kunnen een angststoornis ontwikkelen, bepaalde plaatsen vermijden of hun bed of huis nauwelijks meer uitkomen omdat zij chronisch oververmoeid zijn of last hebben van depressieve gevoelens.

Ondertussen gaat ook voor hen het leven gewoon door. Boodschappen moeten worden gedaan, rekeningen moeten worden betaald. Voor de ene persoon is dit nog te doen, maar voor de andere kan alles al te veel zijn. Mensen kunnen soms tot helemaal niets meer komen en dit valt hen niet aan te rekenen.

Maar wat doen we er aan?

Wellicht wel het belangrijkste aspect in het beantwoorden van de vraag of een burn-out een maatschappelijk probleem is, is de rol van de maatschappij en iedereen die hierin participeert. Wat kunnen wij doen om meer burn-outs te voorkomen en het liefste zelfs het aantal terug te dringen? Meer aandacht voor werkstress is een actueel onderwerp, maar daarmee zijn wij er als maatschappij natuurlijk niet. Je kunt een burn-out ook zien als een belangrijke barometer van hoe de maatschappij ervoor staat. Het is veelzeggend over onze hedendaagse snelle maatschappij waarin individualisme, prestaties, economisch belang en “moeten” allemaal vechten om voorrang.

Goed voor jezelf zorgen, is iets dat iedereen kan doen. Wees jezelf bewust van de signalen van een mogelijke burn-out en neem passende maatregelen. Ontspanningsoefeningen, yoga en mindfulness bijvoorbeeld. Heb ook oog voor je collega’s en andere mensen om je heen. Praat met elkaar en bied hulp. Heb je voor jezelf het gevoel dat je geen grip meer hebt op je stress en je hier onder begint te lijden? Kom dan tijdig in actie. Neem contact op met ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek met een coach bij jou in de buurt. Maak jij je zorgen om een ander? Je kunt ook iemand anders een burn-out test laten maken.