Een hero’s journey en een burn-out lijken misschien ver van elkaar af te staan, maar niets is minder waar. Zit je in een burn-out en zie je door de bomen het bos niet meer? Heb je geen energie om ook maar iets te doen? Voel je je al moe bij het idee dat je naar de supermarkt moet? Dan voel je je alles behalve een hero (held). En toch is dit waar je blijkbaar nu doorheen mag gaan om jouw hero’s journey te voltooien.
De hero’s journey is vooral bekend geworden door Joseph Campbell, hoogleraar literatuur en schrijver. Hij onderzocht verhalen, mythen, sprookjes en legenden en kwam erachter dat er als het ware een soort sjabloon is dat past op veel van dit soort verhalen. Ze volgen allemaal een zelfde soort lijn: de held (hoofdpersoon) van het verhaal gaat op avontuur, wordt flink op de proef gesteld en komt in een crisis terecht, overwint dit alles en komt thuis als een ander mens. Veel Hollywoodfilms zijn gebaseerd op dit sjabloon en wat blijkt? Films, theatervoorstellingen, boeken en verhalen doen het beter als het sjabloon van de hero’s journey er overheen ligt. Blijkbaar spreekt het mensen aan dat iemand op weg gaat, uitgedaagd wordt en er zijn lessen uit trekt.
Oorspronkelijk heeft Joseph Cambell wel zeventien verschillende fasen geïdentificeerd in de hero’s journey, die dan weer in drie grote stukken kunnen worden onderverdeeld: het vertrek, de initiatie en de terugkomst. Het is niet het doel in deze blog al te theoretisch te worden, dus we zullen de hero’s journey in grote lijnen beschrijven. De held gaat dus op avontuur, maar eerst is er weerstand. Hij (je kunt ook overal ‘zij’ of ‘haar’ lezen waar ‘hij’ of ‘hem’ staat) zit namelijk in zijn comfortzone en zoals waarschijnlijk herkenbaar is, willen we daar meestal niet graag uit.
Er gebeurt iets bijzonders, waardoor hij toch besluit te gaan. Vaak is er iemand uit zijn omgeving die opstaat als helper, die net dat laatste zetje kan geven om het avontuur aan te gaan. En dan is er een mentor, die de held vaak onderweg tegenkomt. Dan komt de held uitdagingen en problemen tegen. Hij ontmoet nieuwe vrienden, maar ook vijanden. Het lijkt allemaal steeds erger te worden, tot er zelfs een moment van echte crisis ontstaat. Hoewel het heel zwaar is voor de held en hij er bijna aan ten onder gaat, is dit ook het moment van doorbraak. Door deze crisis verandert de blik van de held op de wereld. Hij overstijgt zichzelf, doet dingen waarvan hij nooit gedacht had dat hij het kon, leert wijze levenslessen en ontdekt wat het leven werkelijk zin geeft.
De opluchting dat hij de crisis overleeft heeft zakt weg en het diepere inzicht komt tot hem. Hij raakt vervuld van dankbaarheid dat hij er nog is, dat hij een nieuwe kans heeft gekregen. Hij krijgt spijt over dingen die hij niet goed aanpakte toen hij nog thuis was. En hij beziet zijn leven in een ander daglicht. Dan wordt het tijd om naar huis terug te keren, waar op dat moment óók weerstand tegen kan zijn. Het voelt na alle avonturen haast beklemmend om terug te keren naar het oude. De held is uit het jasje van zijn ‘oude ik’ gegroeid en wil daar niet weer in terug.
Gelukkig hoeft dat ook niet. De held komt getransformeerd thuis. De mensen die thuis zijn gebleven herkennen hem misschien niet helemaal meer, maar ook daar heeft de held nog wat werk te doen. Hij mag namelijk trouw zijn aan wie hij nú is, zonder zich weer te persen in het keurslijf van vóór zijn vertrek. Hij zal dingen anders gaan doen en daar mag hij zelf nog aan wennen, maar de mensen om hem heen ook. De hero’s journey is voltooid.
Eind goed, al goed? In sprookjes is dit het ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’. We weten allemaal dat het niet zo simpel is, maar hoe zit het dan met de hero’s journey en burn-out? De vergelijking van een burn-out met de crisis uit de hero’s journey klopt misschien niet helemaal, maar is toch interessant genoeg om eens te bekijken.
Vóór een burn-out is uiteraard van alles vooraf gegaan. Je bent op avontuur gegaan, want je bent ooit gaan studeren of werken en hebt het ouderlijk huis verlaten. Je ontmoette nieuwe vrienden en maakte misschien ook wel vijanden (hopelijk niet te veel!). Mentoren kwamen op je pad en je zette je reis voort. Soms kwam je jezelf flink tegen, liepen de spanningen hoog op en wist je echt niet wat je moest doen. Maar je sloeg je overal koppig doorheen. Tot die burn-out om de hoek kwam kijken…
Dit is de crisis waar de held doorheen moet gaan om getransformeerd weer thuis te kunnen komen. In mythologische verhalen wordt ook wel gesproken over dood en wedergeboorte. Dat deze termen passend zijn bij een burn-out, zullen velen die het hebben meegemaakt kunnen beamen. Je hele leven zoals het was, staat op zijn kop. Je kunt (en wilt vaak) ook niet meer terug naar hoe het was. De ervaringen tijdens je burn-out veranderen je. Vaak ten goede, als je ervoor open staat. De crisis is namelijk een uitgelezen kans om te ontdekken waar het in het leven werkelijk om draait. Waar wil je naartoe, wat is je levensmissie, waar word je blij van? Waar gaat je hart sneller door kloppen? Door een crisis mee te maken word je op scherp gezet, waardoor je getransformeerd thuis zult komen.
Tot slot: er is zelfs wetenschappelijk bewijs dat het gevoel van zingeving en de draagkracht vergroot worden door het eigen leven te zien door de lens van de hero’s journey. Dit bleek te gelden voor verschillende bevolkingsgroepen en met verschillende methoden van onderzoek. Mijn uitdaging aan jou is dus deze vraag te beantwoorden: waar in de hero’s journey bevind jij je op dit moment?
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606