Wijsheid achteraf is eenvoudig. Wanneer er iets gebeurd is, kun je daarna vaak precies beredeneren waarom dat gebeurd is en hoe het zo gekomen is. Voor veel mensen werkt dat met een burn-out ook op die manier. Een burn-out kan je als een donderslag bij heldere hemel treffen. Natuurlijk ga je niet van mentaal en fysiek helemaal gezond tot een burn-out in een dag. Toch komt een burn-out voor veel mensen als een verrassing. Je vraagt je misschien wel af: was mijn burn-out te voorkomen achteraf? Als je na herstel aan kunt geven waar het fout ging, betekent dit dan dat je het eerder ook had kunnen en misschien wel had moeten zien? Dat is mogelijk, maar zo eenvoudig ligt het niet.
Voorkomen is beter dan genezen. Een burn-out voorkomen is dus ook altijd een stuk beter dan een burn-out genezen. Of jouw burn-out te voorkomen was geweest, hangt sterk van de situatie af. Een burn-out kan namelijk iedereen overkomen. Het feit dat het zoveel mensen treft, bewijst ook wel dat het vaak lastig is om een burn-out te voorkomen. Maar waar ligt dat precies aan?
Om voor jezelf te beantwoorden of het anders had kunnen lopen, is een ding van groot belang om te weten: wat is een burn-out? Als je de signalen van een burn-out kent, zegt dit je namelijk nog niet voldoende. Een burn-out wordt veroorzaakt door een bepaalde situatie. Door een te lange blootstelling aan ongezonde stress. Het kan zo zijn dat de situatie die je burn-out heeft veroorzaakt, niet anders had kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan het verlies van een geliefde of dierbare of een aangrijpende gebeurtenis die je hebt meegemaakt.
Als er niet aan de situatie te ontsnappen was, kan het zijn dat je burn-out voorkomen niet mogelijk was geweest. Je kunt immers maar beperkte invloed uitoefenen op hoe je in bepaalde situaties reageert en welke invloed deze situaties op je hebben. Natuurlijk zou je willen dat je bij machte was geweest om op een andere manier met stress om te gaan, zodat het niet tot een burn-out was gekomen. Maar sommige dingen kun je niet van jezelf vragen.
De vraag of jouw burn-out te voorkomen was geweest, levert misschien een ander antwoord op als deze was ontstaan door een situatie waar je zelf meer invloed op had gehad, of die misschien wel te veranderen of te vermijden was geweest. Van tevoren moet wel worden opgemerkt dat je zeker kunt spreken van een bepaald grijs gebied. Want wie ben ik om te bepalen of je bepaalde zaken had kunnen voorkomen of niet? Desalniettemin zijn er voorbeelden waarbij een burn-out zeker niet het resultaat had hoeven te zijn, als je in aanloop hier naartoe anders zou hebben gehandeld.
Er is eigenlijk maar een concrete situatie waarin je hard zou kunnen stellen dat een burn-out voorkomen tot de mogelijkheden had behoord. Wanneer je overspannenheid genegeerd hebt. Overspannenheid is het voorportaal van een burn-out. Wanneer je het gevoel hebt gehad overspannen geweest te zijn voordat je burn-out toesloeg, of wanneer je dit zelfs zeker wist, dan was die realisatie het moment geweest waarom je een burn-out mogelijk had kunnen voorkomen. Van overspannenheid kun je namelijk herstellen. Onder andere door stressoren (factoren die zorgen voor stress) te vermijden en voldoende rust te nemen. Je had nog de mogelijkheid gehad om stappen te ondernemen zodat je overspannenheid niet zou overgaan in een burn-out.
Een andere situatie waarin je burn-out voorkomen wellicht reëel was geweest, was wanneer je de situatie die de burn-out heeft veroorzaakt had kunnen voorkomen of kunnen veranderen. Dit is echter het grijze gebied. Het feit dat iets te veranderen is, betekent niet dat je ook bij machte bent geweest om dit te doen. Zo is werkstress een veel voorkomende oorzaak van burn-outs. In sommige gevallen was die vorm van stress wellicht te voorkomen geweest, maar niet iedereen durft de confrontatie met een manager aan.
Bewuste keuzes maken is in de praktijk soms lastig. Mensen kunnen een burn-out krijgen door aanhoudende geldzorgen. Het is van buitenaf eenvoudig te stellen dat iemand door zijn of haar eigen schuld in de geldzorgen is gekomen, maar dat is vaak te kort door de bocht. En zelfs als dat zo is, geldt wederom: je iets realiseren betekent niet automatisch dat je ook in staat bent om het te veranderen.
Wanneer je het gevoel hebt dat je burn-out achteraf te voorkomen was geweest, is dat misschien een lastige constatering. Je hoeft je echter zeker niet schuldig te voelen of ergens voor te schamen. Jaarlijks krijgen zeer veel mensen een burn-out. Dat geeft aan dat een burn-out lastig te voorkomen is, wanneer je eenmaal te kampen hebt met te veel (en structurele) ongezonde stress.
Bovendien is het zo dat je destijds, toen je burn-out begon, niet de kennis had die je nu hebt. Na een burn-out word je namelijk nooit meer de oude. Daarmee bedoel ik niet dat je niet meer gezond, gelukkig en vitaal zult worden; het betekent vooral dat je nieuwe inzichten hebt. Met de kennis en ervaring die je hebt nadat je van een burn-out bent hersteld, is het eenvoudig om te zeggen dat je jouw burn-out achteraf had kunnen voorkomen. Dit is echter niet eerlijk naar jezelf toe. Je had toen nog niet de kennis die je nu hebt.
Is het jou niet gelukt om een burn-out te voorkomen? Je bent echt niet de enige. Alleen al het aantal gediagnosticerde burn-outs ligt op zo’n 263.500 nieuwe gevallen per jaar. Dit cijfer houdt nog niet eens rekening met burn-outs die door andere redenen zijn ontstaan. Je hebt het niet kunnen voorkomen, dus is het verstandig om nu snel te handelen. Hoe eerder jij je laat behandelen voor een burn-out, des te sneller je hiervan kunt herstellen. Neem contact op met ons voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek met een burn-out coach bij jou in de buurt.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606