Heb jij wel eens gehoord van een burn-on? De kans is groot van niet! We hebben allemaal wél gehoord van een burn-out. We kennen zelf mensen met een burn-out of hebben er persoonlijk mee te maken gehad. Een burn-out ontstaat als iemand te lang te veel van zichzelf heeft gevraagd. Op een gegeven moment is de koek op: men kan niet meer. Het lichaam is op en de geest werkt niet meer mee. Watten in het hoofd, vermoeidheid en een somber gevoel zijn veel voorkomende symptomen van een burn-out. Maar een burn-on? Wat is dat nu?
Mensen met een burn-on staan altijd ‘aan’. Ze presteren over het algemeen goed of zelfs uitstekend op hun werk en houden ook de ballen in de lucht in hun privéleven. Klinkt goed, niet waar? Niets is minder waar. Veelal lopen mensen met een burn-on enorm op hun tenen. Hierdoor kunnen ze zich constant vermoeid, overvraagd en overweldigd voelen. Ze voelen zich gehaast en opgejaagd. Een moment van rust nemen is ver te zoeken, er moet altijd iets gedaan worden. Bovendien ligt er een overmatige focus op presteren. Soms komt dat door de neiging om de mensen om hen heen te willen pleasen, maar het kan ook komen door een innerlijke drive en motivatie om hogerop te komen.
Verschil burn-out en burn-on
Als je dit leest denk je waarschijnlijk dat die persoon met een burn-on elk moment in een burn-out terecht zal komen. Alle tekenen wijzen die richting op. Soms gebeurt dat inderdaad. De burn-on is dan het ‘voorstadium’ als het ware van de burn-out. Maar dit is lang niet altijd het geval! Er zijn daadwerkelijk mensen die constant op het randje leven. Constant hebben ze stresssymptomen. Steeds zijn ze vermoeid. Hun plezier in het leven is verdwenen en ze kunnen niet meer genieten van kleine dingen of mooie momenten. En tóch blijven ze zo doorstomen, zoals een goed op gang gekomen stoomlocomotief.
Burn-on normaal?
Veel mensen met een burn-on denken dat het normaal is om vaak moe te zijn en altijd maar hard te moeten werken. Ze zien het om hen heen, het lijkt de status quo. Anderen klagen ook over een drukke baan, een druk gezinsleven en een gebrek aan tijd. Iedereen heeft dit toch? Je moet tenslotte hard werken om ergens te komen, niet waar? Het komt dan ook veelvuldig voor onder millennials. Je bent nog relatief jong en je wilt wat! Een huis, een gezin, een auto, een aantal keer per jaar op vakantie… Om dat te bereiken zijn die centen die jij met pijn en moeite verdient hard nodig, dus je hebt geen keuze dan maar door te bikkelen. Het wordt vanzelf wel een keer wat rustiger… Of niet?
Heb jij een burn-on?
Herken je bovenstaande bij jezelf? Dan is er een kans dat je in een burn-on zit. Daarnaast komen perfectionisme, het imposter syndroom en faalangst veel voor bij mensen met een burn-on. Uit angst om door de mand te vallen of niet gezien te worden doe je je stinkende best, om er vervolgens achter te komen dat het nooit genoeg is.
Heb je tegelijkertijd het gevoel dat je het allemaal niet meer aankunt, dat de last te hoog is en dat het je niet lukt genoeg energie op te brengen voor je privéleven? Heb je last van een leeg gevoel en lijkt het leven van tijd tot tijd tot vaak zinloos? Weet je eigenlijk niet meer goed waarom je de dingen doet die je doet? Vraag je je af wie jij nou werkelijk bent, maar heb je eigenlijk geen energie om écht naar antwoorden te zoeken, omdat je je constant zo afgemat voelt? Dan lijkt het erop dat je in een burn-on zit. Je moet dóór!
Gevaren
Ondanks dat iemand met een burn-on nog prima functioneert, is er echt iets aan de hand wat aangepakt moet worden. Iemand in een burn-on is namelijk aan het overleven, in plaats van léven. Er is geen sprake meer van levensvreugde en de kwaliteit van leven gaat drastisch achteruit. Op een gegeven moment zijn er steeds meer middelen nodig om staande te blijven. Wat misschien begint met een afhankelijkheid van koffie die steeds grotere vormen aanneemt, kan leiden tot overmatig gebruik van antidepressiva, alcohol, drugs of andere manieren om om te kunnen blijven gaan met de hoge druk.
Kortom: het is geen gelukkig leven. Iemand met een burn-on denkt daar misschien niet eens over na. Er moet tenslotte toch gewerkt worden? Er is geen tijd of energie om na te denken over hoe een gelukkig leven er dan uit zou zijn. En tegelijkertijd is dat precies de tragedie. We hebben allemaal het recht op een fijn en gelukkig leven waarin we de dingen kunnen doen die ons vervulling geven. Een leven waar ruimte is voor plezier, ontspanning, fijne sociale contacten en geluk. En ja, de één krijgt veel van die dingen in zijn of haar schoot geworden. Een ander zal er harder voor moeten werken. Maar we zijn niet voorbestemd om ons leven te slijten op een werkplek waar we onszelf compleet afmatten. Waardoor er geen ruimte overblijft voor een leven náást het werk.
Afkicken
Het is niet gemakkelijk om uit een burn-on te komen. Allereerst is er vaak ontkenning. Er is – in tegenstelling tot een burn-out – namelijk geen sprake van uitval. Iemand functioneert nog prima, dus er is niets aan de hand, wordt vaak gedacht. De eerste stap is dus erkenning. Als iemand al jaren functioneert in een constante staat van verhoogde spanning, dan kan het heel moeilijk zijn om te ontspannen. Het drukke gevoel en altijd maar iets moeten doen is op een bepaalde manier verslavend.
Het kan dus heel onwennig voelen en weerstand opwekken door uit dit patroon te stappen. En toch is dit de enige manier die gaat helpen. Ruimte scheppen voor ontspanning, zodat er weer ruimte komt voor innerlijke rust. En daarmee, uiteindelijk, een gevoel van welbehagen, genot en tevredenheid. Ruimte voor een fijn leven, in plaats van een leven dat gebukt gaat onder het juk van een burn-on.
