Blauw licht is onderdeel van het hele spectrum van het zonlicht. Het heeft een kortere golflengte, in tegenstelling tot rood licht (aan de andere kant van het spectrum). Denk maar aan een regenboog, de rode boog zit bovenaan en heeft de langste golflengte. Waarom ik je dit vertel? In deze blog gaan we het hebben over de invloed van blauw licht op onze biologische klok. Blauw licht wordt – naast dat het onderdeel is van natuurlijk licht – uitgezonden door apparaten met een scherm en lichtbronnen. Denk aan je televisie, laptop, computer, smartphone, IPad enzovoort. Waarom dit een probleem is en wat je er aan kunt doen, lees je in deze blog!
Hoe zit dat nu precies? Als we kijken naar natuurlijk licht – de zon – dan zien we dat blauw licht voornamelijk voorkomt in de ochtend en vroege middag. Moeder Natuur heeft het allemaal goed bedacht: het blauwe licht zorgt er namelijk voor dat wij ons wakker voelen. Hartstikke handig als de dag net begint! Doordat het licht op onze ogen valt, worden er signalen naar onze hersenen gestuurd die onze hormonen beïnvloeden. Het gaat dan met name om melatonine. Melatonine zorgt ervoor dat we slaperig worden. Blauw licht dat op onze ogen valt, remt de melatonineproductie.
In de namiddag en avond is er steeds minder blauw licht en komt er meer rood licht. Zeker als het ook donker wordt, krijgt ons lichaam het signaal dat er meer melatonine aangemaakt moet worden. Het hangt af van persoon tot persoon wanneer de aanmaak precies begint. Maar één ding is zeker: rood licht en de afname van licht in het algemeen, zorgen ervoor dat er meer melatonine in ons systeem is. Dit is fijn, want zo worden we langzaam slaperig en voelen we aan ons lijf dat het tijd is om naar bed te gaan. Op deze manier zorgt ons lichaam zélf voor een natuurlijke slaap-waak cyclus.
Nu je dit weet, begrijp je dat het een probleem is als we met een onnatuurlijke lichtbron – voornamelijk het blauwe licht van schermpjes – in de avond aan de slag gaan. Dit geldt overigens niet alleen voor schermpjes. Ook licht uit onze andere verlichting in huis zendt blauw licht uit, maar dit is minder dan het licht van schermpjes. De traditionele gloeilampen zenden het minste blauwe licht uit, maar deze worden steeds meer vervangen door LED-verlichting. LED-verlichting zendt meer blauw licht uit dan gloeilampen, maar in verhouding toch nog steeds minder dan wat we in onze ogen krijgen door onze schermpjes.
Door het blauwe licht dat we dus in de avond in onze ogen krijgen, ‘denkt’ ons lichaam dat het dag is. Dit zorgt ervoor dat de melatonineproductie onderdrukt wordt. We voelen ons nog hartstikke wakker en hebben hierdoor niet de behoefte om naar bed te gaan. Terwijl een goede nachtrust van essentieel belang is!
Mensen met slaapproblemen vraag ik als coach dus altijd als eerste: “Hoe is je schermgebruik in de avonden?” Dit is de eerste stap waar zij zelf invloed op kunnen uitoefenen. Het is voor velen de gewoonte om in de avond televisie te kijken of nog even social media te checken op hun telefoon. Moeten we dat allemaal massaal aan de kant zetten en er weer een ouderwets boek bij pakken? Dit zou wel de ideale situatie zijn ja. Maar dit is niet realistisch. Gelukkig zijn er ook andere oplossingen om het blauwe licht dat op je ogen valt te beperken. Hieronder benoem ik er een paar.
Een hele simpele manier om het blauwe licht dat op je ogen valt te beperken, is door een blauw licht bril aan te schaffen. Dit is een bril met een filter voor blauw licht. Alleen het licht met een langere golflengte (zoals rood licht) komt erdoor. Je zult ook zien dat alles een beetje rood/roze/bruinig kleurt als je de bril op zet. Het voelt misschien een beetje vreemd om ’s avonds voor je gevoel met een zonnebril op in de woonkamer te zitten. Maar wat doet dat er werkelijk toe, als jij met zo’n simpele oplossing je slaap-waakritme aanzienlijk kunt verbeteren? Hoeveel is je slaap jou waard?
Een andere optie is om een blauw licht filter op je telefoon of laptop te installeren. De nieuwere telefoons hebben hier zelfs een standaard functie voor die je aan of uit kunt zetten. Voor je laptop of computer kun je bijvoorbeeld het programmma F.lux installeren. Je kunt je normale bedtijd instellen en het programma zorgt ervoor dat geruime tijd vóór jouw bedtijd het blauwe licht steeds meer gedempt wordt. Je scherm wordt dus steeds ‘geliger’ naarmate de avond vordert. De intensiteit kan je ook handmatig aanpassen.
Voor de televisie zijn er (nog) geen algemene apps die je kunt installeren om het blauwe licht te verminderen. Wel hebben veel moderne televisies een aparte instelling waarmee je een ‘avondmodus’ kunt aanzetten. Dit zorgt ervoor dat het blauwe licht wordt verminderd. Daarnaast zijn er fysieke filters te koop die je over het scherm heen kunt zetten. Let er dan dus op dat je het juiste formaat koopt! Het lijkt misschien een hoop gedoe in het begin, maar als je eenmaal één of meerdere oplossingen hebt toegepast, kun je een verschil gaan merken in de kwaliteit van je slaap.
Na het schrijven van deze blog denk ik: het is allemaal leuk en aardig, die technologie. Maar het kan ook geen kwaad om af en toe eens een avondje zonder schermen (of elektrische verlichting!) te doen. Je maakt er een romantisch avondje van door overal kaarsjes neer te zetten en quality time met je partner te hebben. Maar je kunt natuurlijk ook weer eens – als vanouds – een bordspelletje spelen. Een gezamenlijke activiteit is niet alleen leuk, het creëert ook meer verbinding met je gezinsleden onderling.
Stuit je op weerstand? Probeer daar samen wat aan te doen. Waar komt die weerstand vandaan? Wat is er zo erg aan om zes avonden in de week wél op schermpjes te zitten en die ene avond niet? Het zal uiteindelijk meer opleveren dan je van te voren dacht. Succes!
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606