Bescheiden zijn: de kans is groot dat je hier positieve associaties mee hebt. Bescheiden mensen zijn vaak vriendelijk, benaderbaar en sociaal. Je zult hen nooit betrappen op overdreven gedrag om de aandacht mee te pakken. Maar bescheidenheid kan ook een keerzijde hebben. Daar wil ik het graag over hebben in deze blog. Daarnaast deel ik tips voor iedereen die met zijn of haar bescheidenheid worstelt.
Bescheiden zijn wordt vaak gezien als kwaliteit
Bescheiden zijn wordt vaak beschouwd als iets wat iemand siert. Ben je bescheiden? Dan loop je niet graag te koop met je prestaties. Het is een eigenschap die vaak wordt gewaardeerd. Nederlanders staan bekend om een “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg” mentaliteit. Bescheidenheid past hier perfect in. Bescheiden zijn wordt vaak gezien als een kwaliteit. Dat kan het ook absoluut zijn.
Het kan ook in je nadeel werken. Sterker nog: er zijn mensen die zo bescheiden zijn dat zij hierdoor kansen mislopen, over zich heen laten lopen en niet goed voor zichzelf op kunnen komen. Daar ga ik graag dieper op in. Hier kunnen namelijk grotere problemen uit voortkomen. Dat wil je natuurlijk voorkomen. Maar hoe?
Bescheiden zijn is niet hetzelfde als introversie
Laten we eerst even duidelijk krijgen wat bescheidenheid inhoudt. Wanneer je dit goed begrijpt zul je ook beter begrijpen hoe bescheidenheid niet altijd een eigenschap is die in je voordeel werkt. Bescheiden zijn is op zich namelijk zelden het probleem: het is de combinatie met andere eigenschappen die voor problemen kan zorgen.
Bescheiden zijn is bijvoorbeeld niet hetzelfde als introversie. Je kunt namelijk extravert én bescheiden zijn. Bescheidenheid is er op verschillende manieren. Het klassieke beeld van iemand die bescheiden is, ziet er waarschijnlijk zo uit: je staat niet graag op de voorgrond. Liever geven dan nemen en arrogantie zijn er voor jou niet bij. Je bent ingetogen en op de achtergrond, je gaat op een feestje liever weg zonder dat iemand het doorheeft, dan dat je door de zaal moet roepen dat je naar huis gaat.
Alleen: is dit bescheidenheid of introversie? Of misschien wel een gebrek aan zelfvertrouwen? Het is meestal een combinatie van meerdere eigenschappen.
Wat is nu precies de betekenis van bescheiden zijn?
Je kunt dus aardig discussiëren over de betekenis van bescheiden zijn. Er is eigenlijk geen vaste definitie van. Zoek je de definitie van “bescheiden” op in een woordenboek, dan vind je veelvuldig de volgende betekenis: “geen te hoge gedachten van zichzelf hebbend.” Dat is inderdaad de betekenis van bescheiden zijn in de kern. Zoals bij zo veel dingen zitten er meerdere kanten aan een definite. Ik schreef zojuist al dat bescheidenheid niet per definitie betekent dat je introvert bent. Dit is wel een combinatie die vaak voorkomt. Bescheiden zijn uit zich dan vaak op de volgende manieren:
- Je bent voorzichtig, niet opdringerig.
- Je hebt geen hoge verwachtingen van jezelf en je zult ook niet de indruk bij anderen wekken dat je een hoge indruk van jezelf hebt.
- Gekregen complimenten ontkracht je (deels):
‘Wat zit je haar leuk!’, ‘nou, dat valt toch wel mee? Ik heb er niets anders mee gedaan dan normaal.’ - Je schat jezelf niet te hoog in, maar je zelfbeeld is wel realistisch
- Wanneer iemand je iets aanbiedt wordt het geweigerd of je vraagt nog eens duidelijk of de ander het je écht wil geven.
- Tijdens contact geef je veel ruimte aan een ander.
- Je zult nooit meer nemen dan dat je geeft.
Lang niet iedereen die bescheiden is, zal zich in al deze punten kunnen vinden. Je kunt bescheiden zijn namelijk ook op een andere manier benaderen. Het is namelijk absoluut mogelijk om bescheiden te zijn en wél hoge verwachtingen van jezelf te hebben. Het gaat er in dat geval vooral om hoe je die verwachtingen uit en hoe je reageert op feedback van anderen.
Bescheiden en toch zelfverzekerd zijn
Ik zal eens een voorbeeld geven dat dit illustreert. Denk eens aan Lionel Messi. Lionel Messi is volgens velen de beste voetballer ter wereld of zelfs de beste voetballer ooit. In de spotlights staan, hoort nu eenmaal bij zijn beroep en status. Toch hoor je hem in speeches tijdens prijsuitreikingen vaak éérst complimenten uitdelen aan zijn teamgenoten. Hij realiseert zich dat hij zonder hen nooit zijn absolute topprestaties had kunnen leveren.
In 2021 won Lionel Messi wederom de Gouden Bal, de prijs voor ‘s werelds beste voetballer. Veel mensen hadden verwacht dat Robert Lewandowski de prijs zou winnen. In zijn overwinningsspeach gaf Lionel Messi direct aan dat hij vond dat Robert Lewandowski eigenlijk had moeten winnen. Ook dát is bescheiden zijn.
Waarom ik dit voorbeeld aanhaal? Lionel Messi is niet iemand die geen hoge verwachtingen van zichzelf heeft. Insiders geven unaniem aan dat hij niets dan het beste van zichzelf verwacht en eist. Waarschijnlijk is hij er van binnen ook van overtuigd dat hij de beste is. Maar hij loopt er niet mee te koop en stelt zich nederig op. Conclusie: je kunt zelfverzekerd en veeleisend, maar toch ook bescheiden zijn.
Hoe bescheiden zijn een nadeel kan vormen
Nu we bescheidenheid van verschillende kanten hebben belicht, is het tijd om te kijken naar hoe bescheiden zijn niet altijd positief is.
Hoewel bescheidenheid dus gezien wordt als een mooie karaktereigenschap, kan het ook juist tegen je gaan werken. Wanneer je te bescheiden bent en te veel geeft en weinig neemt. Dit kan uiteindelijk gaan zorgen voor stress en als je niet op tijd ingrijpt kan het uitlopen op een burn-out. Juist daarom is het in balans houden van deze eigenschap van groot belang. Om te weten hoe je voor balans kunt zorgen, biedt een kernkwadrant uitkomst. Dit model geeft aan wat de valkuil en uitdaging is maar ook het tegenovergestelde van bescheiden komt goed naar voren.
- Kwaliteit: Bescheiden
- Valkuil: Onzichtbaarheid
- Uitdaging: Profilerend
- Allergie: Arrogant
Wanneer je te bescheiden bent, bestaat er een kans dat je jezelf zo erg wegcijfert, dat je onzichtbaar wordt. De uitdaging voor iemand die bescheiden is, is om profilerend te zijn. Dit betekent dat je jezelf bewust bent van je kwaliteiten, talenten en ervaringen en deze ook zichtbaar maakt. Door jezelf te profileren kun je jezelf onderscheiden van anderen. De allergie van bescheidenheid is arrogantie. Om gezonde balans te houden in je bescheidenheid is het dus belangrijk om te leren profileren. Maar schiet er niet in door, want ook dan kom je uit bij arrogantie.
Het tegenovergestelde van bescheiden is vaak dus óók niet goed
Zoals je hierboven kon lezen is het tegenovergestelde van bescheiden zijn dus arrogantie. Iemand die arrogant is zal namelijk wél hardop en tegen iedereen zeggen wat diens talenten zijn, zal meer nemen dan geven en schat zichzelf hoog in. De combinatie van bescheidenheid en jezelf profileren zorgt dus voor een gezonde balans. Je zult jezelf dan wellicht alsnog op de achtergrond plaatsen en minder nemen dan geven, maar tegelijkertijd weet je wel duidelijk wat jouw kwaliteiten en talenten zijn en durf je je mening te geven.
Door deze balans voorkom je dus dat je jezelf wegcijfert, ofwel onzichtbaar maakt. En dat je niet doorschiet in jezelf profileren, en dus arrogant wordt. Schiet je door, dan is dit óók niet goed. Waar bescheidenheid ervoor kan zorgen dat je teveel op de achtergrond blijft, kan arrogantie ervoor zorgen dat je in negatieve zin te veel aanwezig bent. Het is een karaktereigenschap die over het algemeen niet wordt gewaardeerd.
3 Tips om bescheiden te zijn zonder jezelf weg te cijferen
Als je van jezelf weet dat je te bescheiden bent, is het belangrijk om hier wat mee te doen. Doe je dat niet? Dan bestaat er een kans dat je jezelf uiteindelijk volledig aan de kant zet voor anderen en niet meer toekomt aan wat voor jou belangrijk is. Onderstaande tips kunnen je helpen om bescheiden te zijn, zónder jezelf weg te cijferen. Want ook jij mag er zijn!
1. Leer om jezelf uit te spreken, leer je kwetsbaar opstellen
Ben jij iemand die altijd je mening maar voor je houdt? Fouten van anderen door de vingers laat glippen? Of iemand niet durft aan te spreken op ongewenst gedrag? Tijd om te leren hoe jij jezelf kunt uitspreken, om weerbaar te zijn. Het is belangrijk dat je voor jezelf op durft te komen, dat je jezelf uitspreekt. Dit voelt misschien kwetsbaar, maar juist die kwetsbaarheid bindt mensen. Leer kwetsbaarheid toepassen, je leven zal leuker en avontuurlijker worden als je je kwetsbaar durft op te stellen omdat je je niet meer hoeft in te houden.
2. Praten over jezelf is iets anders dan opscheppen
Mensen die bescheiden zijn zullen ook minder snel over zichzelf praten. Het voelt misschien niet prettig of je hebt het idee dat anderen er niet op zitten te wachten. Belangrijk om te onthouden is dat over jezelf praten iets anders is dan opscheppen. De allergie van bescheidenheid is arrogantie dus het is ook niet vreemd dat je niet wil opscheppen. Maar praten over jezelf, over wat je mee hebt gemaakt of wat je gepresteerd hebt is juist goed! Deel met de wereld wie je bent, wat je doet en wat je allemaal kunt. Dit helpt je juist om jezelf beter te profileren.
3. Werk aan je zelfvertrouwen
Hoe zelfverzekerder je bent, hoe minder je twijfelt aan jezelf en hoe meer je comfortabel bent met wie jij bent en wat je doet. Door aan je zelfvertrouwen te werken zul je uiteindelijk gaan ervaren dat je makkelijker je mening durft te geven, durft te vertellen over jezelf en jouw prestaties en het wordt makkelijker om je ruimte in te nemen zodat geven en nemen in balans komt.
Conclusie: bescheidenheid kan mooi maar ook problematisch zijn
Bescheiden zijn is een mooie eigenschap, zolang je er niet in doorslaat. Weet dat ook jij er mag zijn, dat je jouw ruimte mag innemen en mag zeggen wat je denkt en voelt. Komen deze tips voor jou aan de late kant, en ervaar je veel stress of heb je een burn-out doordat je te lang meer gegeven hebt dan ontvangen? Of heb je te lang over je heen laten lopen waardoor je nu niet lekker meer in je vel zit? Tijd voor verandering. Onze coaches kunnen ondersteuning bieden om stress te verminderen, je zelfvertrouwen te vergroten en eigenschappen in balans te brengen. Dankzij onze landelijke dekking is er altijd een burn-out coach bij jou in de buurt. Benieuwd wat we voor je kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking.
