De werkdag zit erop, je sluit je computer af of klapt je laptop dicht en zet je telefoon op stil. Tenminste, dat is wat je zou willen. Maar in de praktijk komen er nog steeds e-mails binnen, sturen collega’s appjes en voel je de druk om toch nog even iets ‘snel’ af te handelen. Dan maar vanuit huis. Tegenwoordig stopt werk allang al niet meer om vijf uur en zijn we ook na werktijd bereikbaar.
Steeds meer mensen ervaren stress door de verwachting dat ze ook buiten werktijd bereikbaar moeten zijn. Dit constante aan staan heeft niet alleen invloed op je mentale rust, maar kan ook op lange termijn invloed hebben op spanningsklachten en het ontwikkelen van een burn-out. Waarom voelen we ons zo verplicht om bereikbaar te blijven? En hoe doorbreek je dit patroon zonder je hier schuldig over te voelen? In dit blog gaan we hier uitgebreid op in en geven we je handige tips om je bereikbaarheid buiten werktijd te beperken.
Het lijkt wel alsof werken vroeger veel simpeler was. Je werk bleef op kantoor en zodra je thuis was, was je ook echt thuis. Nu werken we met laptops, smartphones en kunnen we overal online vergaderen waardoor de grens tussen werk en privé sterk is vervaagd. Zelfs als je lichamelijk niet meer aan het werk bent, blijft je hoofd ermee bezig. De continue beschikbaarheid zorgt ervoor dat je nooit echt tot rust komt. Je hersenen krijgen niet de kans om los te komen van het werk. Dit kan leiden tot een ernstige mate van stress, slecht slapen en een voortdurend gevoel van onrust. Je bent bereikbaar voor je werk, maar niet meer voor jezelf.
Het CBS heeft in 2019 onderzoek gedaan naar de bereikbaarheid buiten werktijd. Wat bleek? Een aanzienlijk groot deel van de werkende gaf aan ook na het einde van de dag bereikbaar te zijn. En dat is niet zonder gevolgen. Het steeds weer opnieuw moeten schakelen tussen werk en privé zorgt voor mentale vermoeidheid en vergroot het risico op een burn-out. Mensen die regelmatig buiten werktijd werken, melden vaker dat ze zich opgejaagd en emotioneel uitgeput voelen. Dit komt omdat de hersenen onvoldoende herstelmomenten krijgen, wat leidt tot chronische stress.
Daarnaast speelt er een diepere laag mee: de sociale verwachting om altijd bereikbaar te zijn. In veel werkculturen wordt snelle reactie gezien als een teken van betrokkenheid en toewijding. Indien je niet meteen reageert, denkt men dat je niet geïnteresseerd bent of je niet genoeg inzet. Hierdoor wordt de druk toch nog even snel ergens op te reageren verhoogd.
Veel mensen willen graag minder bereikbaar zijn buiten werktijd, maar weten niet zo goed hoe ze dit kunnen aanpakken zonder het gevoel te hebben dat ze collega’s, werkgevers of klanten teleurstellen. Een eerste stap is bewustwording. Hoe vaak beantwoord je een e-mail of appje buiten werktijd? En waarom doe je dat? Is het noodzaak, of is het een macht der gewoonte geworden?
Het is belangrijk om duidelijk te communiceren met je werkgever en collega’s wat je grenzen zijn. Maak afspraken wanneer je wel en niet bereikbaar bent en durf dan ook aan te geven dat niet urgente berichten de volgende dag pas worden opgepakt. Dit betekent niet meteen dat je volledig onbereikbaar bent wanneer er iets urgents aan de hand is, maar dat je de controle terugpakt over wanneer jij werkt en wanneer niet.
Spreek met jezelf af wanneer je bereikbaar bent. Stel vaste momenten in waarop je je werktelefoon of e-mail checkt. Komt een bericht buiten die tijden binnen? (bijvoorbeeld laat in de avond) Dan reageer je het eerstvolgende moment in de ochtend die jij hebt gepland voor het beantwoorden van berichten. Zo doorbreek je ook de verwachting dat je altijd direct antwoord geeft. Daarnaast is het belangrijk om je geest tot rust te brengen. Als je na je werktijd nog steeds bezig bent met je werk, blijft je onbewust doorwerken. Een duidelijke overgang van werk naar privé, zoals een wandeling maken na je laatste taak of je laptop echt wegleggen, kan helpen om je brein het signaal te geven dat de werkdag voorbij is.
Zoals bekend, is het lastig om patronen te doorbreken en dat geldt ook wanneer je gewend bent na je werk ook nog bereikbaar te zijn. Door een paar kleine aanpassingen te doen, kan je al een groot verschil maken in je spanningsklachten en kun je een eventuele burn-out voorkomen.
Laat je collega’s weten op welke moment je werkt en wanneer je niet bereikbaar bent. Dit kan heel subtiel door je werktijden in je e-mailhandtekening te zetten of een automatische OOO (Out Of Office) in te stellen buiten werktijd. Urgente berichten kan je oppakken indien nodig of je spreekt daar een andere werkwijze voor af.
Veel stress en spanning ontstaat doordat we direct reageren op binnenkomende berichten. Indien je een werktelefoon hebt, zet je alle meldingen uit. Werk je voor werk en privé op dezelfde telefoon? Dan zet je de meldingen uit van de apps die je gebruikt voor je werk.
Sluit je werkdag af met een kleine routine, zoals een korte wandeling, een ontspanningsoefening of het opschrijven van je taken voor de volgende dag. Dit helpt je om je brein in de ruststand te zetten.
Je bent bereikbaar wanneer jij dat wilt. Vind je het toch wat lastig om je e-mail niet te checken? Plan dan vaste momenten in waarop je dat doet. Bijvoorbeeld eens in de ochtend en eens in de middag. Dit geeft structuur en voorkomt dat je altijd bezig blijft met je werk.
Er zijn functies waarin je er niet aan ontkomt dat je buiten je werktijd bereikbaar moet zijn. Dat betekent niet dat er geen ruimte is om hier afspraken over te maken. Bespreek met je leidinggevende of er een alternatief is, zoals een rooster voor bereikbaarheidsdiensten die je afwisselt met andere collega’s. Dit maakt het werk voorspelbaar en geeft je ook ruimte om in de avonden rust te hebben.
Altijd bereikbaar zijn lijkt onschuldig, maar kan op lange termijn veel stress veroorzaken. Het zorgt ervoor dat je nooit echt uitschakelt, waardoor je lichaam en geest niet kunnen herstellen van de werkdag. Door bewust om te gaan met wanneer je bereikbaar bent, grenzen te stellen en momenten van rust in te bouwen, geef je jezelf de kans om weer echt op te laden. Vind je het lastig om je grenzen hierin aan te geven, of weet je niet waar je moet beginnen. Samen met een professionele coach van Liberi krijg je meer grip op je werkstress en vind je opnieuw een gezonde balans tussen werk en privé. Wil je leren hoe je zonder schuldgevoel minder bereikbaar kunt zijn? Neem dan vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606