Het is misschien een ongebruikelijk onderwerp voor de blog: als beleefdheid je dwars zit. Toch is dit iets dat ik als stress- en burn-outcoach regelmatig tegenkom bij mijn coachees. En dan voornamelijk bij vrouwen. Mannen lijken er minder last van te hebben. Het gaat erom dat deze vrouwen vooral bezig zijn met wat de ander van hen denkt. Hierbij speelt opvoeding ook een rol. Meisjes wordt veel meer geleerd dat ze netjes, lief en rustig moeten zijn. Oftewel: beleefd. Jongetjes krijgen dit niet zozeer met de paplepel ingegoten.
Als een meisje dus waardering en erkenning krijgt als zij zich beleefd gedraagt, dan kan het zijn dat ze dit meer en meer zal doen. Elk kind is op zoek naar liefde en gezien worden om wie het is. Als een meisje dus voldoende geliefd wordt om wie zij is en niet om wat zij wel of niet doet, dan zal ze zich niet op een ongezonde manier beleefd gaan gedragen. Maar als zij door omstandigheden leert dat ze liefde moet verdienen, dan kan het haar valkuil worden dat ze dit probeert te doen door zich voorbeeldig te gaan gedragen. Dit kan zich uiten in altijd beleefd willen zijn, vaak ten koste van zichzelf.
Daarbij nog wel een kanttekening: dit kan dus ook bij jongetjes gebeuren. Echter, in onze maatschappij worden jongetjes veelal geprezen om andere dingen dan beleefdheid of lief zijn. In deze blog zal ik het daarom hebben over meisjes en vrouwen. Als je als man dit leest en herkent, lees dan ook vooral ‘jongetje’ of ‘man’ op die plekken!
Beleefdheid wordt uiteraard veelvuldig geprezen, waar onbeleefdheid vaak afgestraft wordt. Natuurlijk moeten kinderen leren in welke situaties het nodig is zich beleefd te gedragen. Dat komt van pas in het volwassen leven. Maar wat als beleefdheid je dwars gaat zitten? Als je uit angst onbeleefd over te komen over je eigen grenzen gaat? Als je geen nee durft te zeggen, omdat je bang bent dat je onbeleefd overkomt? Dan kan het zijn dat je stressklachten ontwikkelt en in ernstige gevallen zelfs een burn-out. Beleefdheid is nodig, maar voor alles is een tijd en een plaats. Bovendien: het is óók nodig dat we leren dat nee zeggen of niet voldoen aan iemands verwachtingen niet automatisch betekent dat je onbeleefd bent.
Wat is beleefd zijn nu eigenlijk? Wist je dat beleefdheid een afgesproken constructie is? Wat beleefd is in het Westen kan heel onbeleefd zijn in het Oosten. Zo is het in sommige streken beleefd om te boeren na een maaltijd, waarmee je je gastheer laat weten dat het eten gesmaakt heeft. In het Westen word je raar aangekeken als je dat doet tijdens een etentje met collega’s!
Beleefdheid draait in alle gevallen om respect hebben voor de ander. Zoals in bovenstaand voorbeeld toon je in sommige streken respect voor je gastheer door te boeren. In andere regio’s gelden er andere sociale normen. Hoe beleefdheid eruit ziet, hangt dus helemaal af van waar je je bevindt. Maar het vergemakkelijkt sowieso de omgang in sociale situaties. Het werkt als een soort lijm tussen mensen. De geldende beleefdheidsregels kennen, kan dus het contact met anderen vergemakkelijken.
Daarentegen kan té beleefd zijn het leven juist ingewikkeld maken. En voorbeeld om dit te verduidelijken: in de Nederlandse cultuur zijn we het gewend erg direct met elkaar om te gaan. We zijn vrij individualistisch en kinderen worden uitgedaagd vragen te stellen aan de leerkracht of aan ouders. In andere culturen wordt dit juist niet gewaardeerd. Vragen stellen zou inhouden dat de leerkracht of ouder niet duidelijk genoeg is geweest en dus een fout heeft gemaakt. Als leerling of kind is het niet je plaats om ouderen hierop te wijzen. Deze beleefdheidsvorm vergemakkelijkt dus het sociale contact in die culturen waar deze ongeschreven regel geldt, maar het maakt het bijvoorbeeld ingewikkelder om te kunnen leren!
Als je bang bent voor afwijzing en je daardoor heel erg gaat voegen naar de verwachtingen van anderen, dan kan je je ook té beleefd gaan gedragen. Wat kun je hier nu aan doen? De eerste stap is – hoe cliché het ook klinkt – je hiervan bewust te worden. Vraag jezelf af: wat wil ik bereiken door hier zo beleefd te zijn? Is het gewoon een vorm van beleefdheid die past bij de sociale omgangsvormen, of doe je het om iets voor elkaar te krijgen? Zoals begrip, respect, gezien of gewaardeerd worden?
Het is hierbij eerlijk te zijn naar jezelf. Zit jouw beleefdheid je dwars? Merk je dat je er stress door krijgt? Krijg je het al benauwd bij de gedachte je eens wat minder ‘beleefd’ te gedragen? Dan is het juíst voor jou de uitdaging om dit te gaan oefenen. Herken je uit het bovenstaande dat je door beleefd te zijn probeert waardering of erkenning te verdienen? Vraag jezelf dus af: wat levert het mij op? En wat kost het mij om me zo te gedragen?
Als je tot de conclusie komt dat het je veel meer kost dan dat het je oplevert, ga dan oefenen met nieuw gedrag. Wees eens onbeleefd! Het is waarschijnlijk vooral in je eigen ogen onbeleefdheid. Voor de ander is dit misschien helemaal niet zo! Speek je hier ook over uit. Wees open, eerlijk en kwetsbaar. Leg uit dat dit voor jou ingewikkeld is en dat je wilt oefenen met nieuw gedrag. Je kunt eventueel vragen hoe je op de ander overkomt. Soms heb je een blinde vlek; jij kunt zelf niet helder zien hoe je overkomt op een ander, terwijl die ander dit glashelder heeft!
Beleefd gedrag kan zo’n automatisme zijn geworden dat het vrij ingewikkeld voor je kan zijn om het te doorbreken. In dat geval kun je altijd vrijblijvend contact met ons opnemen voor een kennismaking. Samen kunnen we dan kijken welke patronen jou in hun greep hebben en hoe je kunt komen tot nieuw gedrag. Gedrag waarbij je durft te kiezen voor jezelf, wat voor jou belangrijk is. Onze coaches staan voor je klaar!
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606