Basisemoties: Waarom hebben we die nodig?

Je voelt je goed, of je voelt je niet goed. Een neutrale gemoedstoestand is er niet echt. Maar achter je wel of niet goed voelen schuilen altijd emoties. Waarschijnlijk kun je een hele lijst van emoties opnoemen die je ooit hebt gevoeld. Deze gevoelens komen voort uit de basisemoties die wij ervaren. Deze basisgevoelens worden vaak onderverdeeld in zes emoties: blijheid, verdriet, boosheid, angst, verbazing en walging. Deze basisemoties zijn universeel, wat betekent dat ze overal op de wereld worden herkend en ervaren. In dit blog gaan we dieper in op dit onderwerp. We bespreken waarom ze er zijn en mogen zijn, hoe je om kan gaan met deze gevoelens op zo’n manier dat je stress kan verminderen en je persoonlijke groei bevordert.

Wat zijn basisemoties?

Basisemoties zijn de oergevoelens die je lichaam en geest direct in actie zetten. Ze ontstaan in het oudste, en meest onveranderde, deel van je brein en hebben als doel je te helpen overleven. Denk bijvoorbeeld aan de emoties ‘angst’. Dit gevoel waarschuwt je voor gevaar zodat je kunt vluchten of vechten. Je zou het niet denken, maar boosheid en verdriet zijn net zo belangrijk. Deze emoties laten je weten wanneer er een grens wordt overschreden of wanneer je moet rouwen. Het is belangrijk deze emoties niet te negeren, maar ernaar te luisteren en te ervaren. Zo kan je beter voor jezelf zorgen.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

Zoals we in de intro al schreven: basisemoties zijn universeel. Het maakt niet uit of je in Nederland bent, China of Australië, de kern van deze basisemoties is hetzelfde. Het is niet taalafhankelijk en meestal kunnen we aan iemands lichaamstaal zien hoe iemand zich voelt. Juist die herkenning zorgt ervoor dat we elkaar op emotioneel vlak beter begrijpen dan dat we zelf doorhebben.

Wat zijn de zes basisemoties?

Voordat we verder gaan op de inhoud, bespreken we de basisemoties waar dit blog over gaat. De wetenschappelijke meningen zijn nogal verdeeld over het aantal. Voor dit blog gaan we uit van de zes emoties waar het meest over wordt gesproken.

Blijheid

Blijheid is een primaire emotie. Denk aan een baby die met een aantal weken al kan lachen. Dit is geen aangeleerd gedrag, maar is een pure reactie van blijheid en geluk. Het is ook een van de fijnste gevoelens die we ervaren onder de basisemoties en houden we graag zo veel mogelijk vast. Als we blij zijn, ontspannen we meer, verbinden we ons met anderen en krijgen we energie. Je voelt je emotioneel rijk, bent meer open en sociaal en hebt minder last van stress. Toch is het niet realistisch om blijheid vast te willen houden. Juist door het contrast met de andere gevoelens, weet je deze emotie meer te waarderen.

Verdriet

We voelen het liever niet, maar het heeft een belangrijke functie. Rouwen of pijn hebben over een verlies of teleurstelling, zorgt ervoor dat je een situatie verwerkt. Verdriet uiten geeft anderen weer de mogelijkheid je te steunen. Dit is uiterst belangrijk voor je mentale welzijn. Er wordt erkend dat je dit niet alleen hoeft te dragen. Verdriet toelaten, verlaagt ook spanningen die zich anders op zouden stapelen.

Boosheid

Boosheid is veelal een reactie op een gebeurtenis. Iemand doet je onrecht aan of gaat over je grenzen heen. Ook al wordt het gezien als negatieve gevoelens, het kan je aanzetten om in actie te komen. Maar wanneer boosheid te lang blijft hangen, zorgt het juist voor spanning.

Angst

Angst is een hele belangrijke speler onder de basisemoties. Het is je natuurlijke vecht of vlucht reactie. Angst is niet alleen mentaal aanwezig, je hele lichaam reageert op deze emotie. Je hartslag gaat omhoog, je gaat sneller ademen en je spieren spannen zich aan. Dit is een normale reactie om je klaar te maken om in actie te komen. Daarentegen is chronische angst, bijvoorbeeld door een gegeneraliseerde angststoornis, schadelijk voor je lichaam en geest.

Verbazing

Verbazing is nu niet meteen de eerste emotie waar je aan denkt als we spreken over basisemoties, maar is net zo belangrijk als de rest. Dit gevoel ontstaat wanneer je iets onverwachts meemaakt. De emotie is zo snel, dat je ademhaling er even een fractie mee kan stoppen. Hierdoor ben je direct hyperalert. Verbazing kan ontstaan door positieve gebeurtenissen, zoals een verrassing, maar ook negatief, zoals een schokkende gebeurtenis. In beide situaties zorgt het ervoor dat je direct snel kan schakelen.

Walging

Walging of afkeer beschermt je voor gevaarlijke situaties of stoffen. Denk bijvoorbeeld aan bedorven eten of een zwaar verwaarloosde omgeving. Ook morele walging kan voorkomen als je geconfronteerd wordt met gedrag dat je ten zeerste afkeurt. Walging zorgt ervoor dat je letterlijk wil terugdeinzen.

Het belang van acceptatie en balans

De basisemoties zijn hier, en ‘here to stay’. Ze zijn niet bedoeld om je het leven zuur te maken, maar je te helpen om te overleven, communiceren en ontwikkelen. Dat blijheid leuker is dan boosheid, daar zijn we het allemaal over eens. Maar ze zijn allemaal net zo belangrijk om te voelen en erkennen. Zodra je accepteert dat deze gevoelens komen en gaan, kan je er ook flexibeler mee omgaan. Dit vermindert op zijn beurt weer stress omdat je er niet meer tegen hoeft te vechten.

Onze coaches zijn gespecialiseerd in het coachen van mensen met stress en burn-out, depressie en angst- en/of paniekaanvallen. Wij zorgen dat je snel de juiste hulp krijgt.

Contact opnemen

Onze coaches

€159.00

Online cursus

Stap voor stap stressvrij, bewezen effectief, op basis van het Liberi Fasenplan.

Bekijk de cursus

Wat wel belangrijk is om te beseffen is dat flexibel omgaan met je basisemoties niet betekent dat je ze maar ongeremd kan uiten. Nogmaals: Het gaat om het herkennen, erkennen en het kunnen reguleren. Wanneer je angst voelt, probeer je bewust en rustig te ademen. Wanneer je boos bent, probeer je dit zo helder mogelijk uit te leggen waarom. Neem de regie over hoe je omgaat met je gevoelens. Pas dan geeft het rust en vrijheid.

Bewuster omgaan met je basisemoties

De eerste stap om je basisemoties beter te begrijpen, is erkennen dat ze er zijn. Door ze te accepteren en beleven vergroot je je emotionele veerkracht. Wees niet bang voor die huilbui of woede-uitbarsting, maar probeer te begrijpen waarom je dit voelt en wat het je probeert te vertellen. Hierdoor ervaar je minder stress en krijg je meer ruimte voor je persoonlijke ontwikkeling.

Merk je dat je het moeilijk vindt om met je basisemoties om te gaan? Of word je snel overweldigd door bijvoorbeeld boosheid, angst of verdriet? Of weet je eigenlijk niet wat je voelt? Dan kan het helpen om aan de slag te gaan met een professionele coach. Ben jij er klaar voor om weer écht te gaan voelen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.