Ben jij autonoom en bepaal je zelf je levenspad? Of laat je anderen voor jou beslissen? Autonomie is het zelfstandig maken van keuzes. Je bepaalt zelf wat voor jou goed is en wat niet. Het wordt ook wel ‘zelfbeschikkingsrecht’ genoemd. Het woord autonomie komt uit het Grieks. Het bestaat uit twee delen. Autos betekent zelf. En nomos betekent wet. Letterlijk vertaald betekent het dus dat je zelf de wetten oplegt.
Zelf de wetten opleggen klinkt nogal groots. Je kunt het ook zien als bepalen wat in jouw leven belangrijk is en je eigen innerlijke kompas volgen, onafhankelijk van wat anderen daarvan vinden. Het tegenovergestelde is afhankelijkheid. Je bent vrijwel nooit 100% autonoom of 100% afhankelijk, maar we bevinden ons op een spectrum. Het is aan ieder van ons om een gezonde balans te vinden tussen autonomie en afhankelijkheid.
Ik zie het veel gebeuren bij mensen van rond de vijftig jaar. Ze hebben zich hun hele leven ingezet voor anderen en dan met name voor hun gezin. De kinderen gingen altijd voor en daardoor was er weinig ruimte voor hun eigen ontwikkeling, hobby’s of talenten. Op het moment dat de kinderen uit huis zijn komen ze in een gat: want wie zijn ze nu eigenlijk zonder constant de rol van vader of moeder op zich te nemen? Het zijn trouwens voornamelijk moeders die tegen dit probleem aanlopen. Zij hebben zich voor een groot deel afhankelijk gemaakt van hun moederrol. Daarin zijn ze zichzelf kwijt geraakt. Ze hebben jaren te weinig autonomie gevoerd.
Wanneer je een gezonde balans tussen afhankelijkheid en autonomie hebt, weet je wie je bent en wat voor jou belangrijk is. Vanuit jouw persoonlijke waarden kun je keuzes maken die bij je passen en bij hoe jij jouw leven wilt leiden. Dit betekent niet dat je egoïstisch bent. Het houdt niet in dat je niet meer omkijkt naar de ander. Maar je blijft wel trouw aan jezelf. Je zorgt dat er ook ruimte is voor jóu, en niet alleen voor de ander. Op die manier weten mensen wat ze aan je hebben en leren ze (vooral in het geval van kinderen) ook een gezonde manier van kijken naar zichzelf: je mag je eigen keuzes maken en ruimte innemen. Zelfopoffering lijkt heel nobel, maar uiteindelijk is daar niemand bij gebaat.
Dit geldt natuurlijk niet alleen in de privésituatie, maar net zo goed op het werk. Mensen die een voldoende mate van autonomie ervaren binnen hun werk hebben meer werkplezier en zijn gemotiveerder dan mensen die dat niet hebben. Moet je dus altijd orders opvolgen van leidinggevenden en heb je er zelf niet veel over te zeggen? Dan kan dit gaan wringen. Het hangt natuurlijk van je persoonlijkheid af in hoeverre dit een probleem voor je zal zijn. Als je meer afhankelijk bent ingesteld, is het voor jou misschien geen issue. Mogelijk ervaar je juist in je privésituatie meer autonomie en is er op die manier ook een goede balans.
Het kan zijn dat je meer autonomie wenst binnen je baan. Maak het dan eens bespreekbaar. Geef aan dat jij ook graag je ideeën deelt. Is er geen ruimte voor en wordt er niet aan je verzoek voldaan? Vraag je dan af of het voor jou zodanig een probleem is dat je met tegenzin naar je werk gaat. Loop je er echt tegenaan? Dan is je huidige functie waarschijnlijk niet de juiste functie voor jou. Mogelijk is het tijd dat je een andere functie of zelfs een andere werkgever moet zoeken, zodat jij goed op je plek komt te zitten.
De tegenhanger van het bovenstaande is dat je het gevoel kunt hebben dat je te veel autonomie ervaart op je werk. Je hebt bijvoorbeeld een verantwoordelijke functie en het is jouw taak om belangrijke beslissingen te maken. Ook hier geldt weer dat dit sommige persoonlijkheden goed past. Maar er zijn ook persoonlijkheden die het veel energie zal kosten om een dergelijke functie uit te oefenen. Als je telkens leegloopt tijdens je werkdag en uitgeput thuis komt, dan is dit ook niet de juiste plek voor jou. De stress bouwt dan namelijk op en de kans is groot dat als je door blijft gaan, je in een burn-out terecht komt. Ook hier geldt: maak het bespreekbaar. Communicatie is de sleutel voor succes, zowel privé als op het werk. Spreek je dus uit, ook al voelt dat misschien kwetsbaar.
Juist door je kwetsbaar op te stellen creëer je verbinding. Je deelt vanuit je hart, in plaats van vanuit je hoofd. Meestal raakt dit een ander meer dan wanneer je vanuit je hoofd (je ratio, verstand) spreekt. Als het over werkinhoudelijke dingen gaat, wil je vanuit je hoofd praten. Maar wanneer het over joú gaat, praat je dan ook wel eens vanuit je hart? Ook dat is autonomie. Je houdt wat jij belangrijk vindt niet voor je, maar je brengt het ook naar buiten. Op die manier ben je ook authentiek. Je bent jezelf, en daar zijn er veel meer van nodig op deze wereld!
Hoe zorg je er nu voor dat je meer autonoom wordt? Kijk eens kritisch naar je leven. Waar stel je je afhankelijker op dan je zou willen? Waar pas je je aan aan anderen? Of waar doe je iets, omdat het ‘zo hoort?’ Wanneer zeg je ‘ja,’ terwijl je vanbinnen voelt dat het een ‘nee’ moet zijn? En waar zet je jezelf opzij, omwille van een ander? Is dat het waard, of zou het voor jezelf én de ander beter zijn als je wat vaker voor jezelf zou kiezen? Bij het stellen van deze vragen aan jezelf is het belangrijk dat je eerlijk bent in je antwoorden. Je houdt niemand anders voor de gek dan jezelf als je niet eerlijk bent.
Mogelijk vind je het ingewikkeld om hier zelf mee aan de slag te gaan. Je kunt altijd vrijblijvend contact met ons opnemen om te kijken of wandelcoaching bij je past. Onze coaches staan voor je klaar en lopen graag een stukje met je op langs jouw pad.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606