Autisme bij vrouwen wordt nog lang niet altijd goed herkend. Laat staan begrepen. Überhaupt is autisme een onderwerp dat bij veel mensen vragen oproept. Of juist een onderwerp waarvan mensen ten onrechte denken te weten hoe het zit. Dat geldt zeker in het geval van autisme bij vrouwen vaak nog meer. Hoe lastig het kan zijn, blijkt al uit de verschuiving die heeft plaatsgevonden op wetenschappelijk gebied. Anno nu spreekt men namelijk officieel van het “autisme spectrum stoornis”. Inderdaad: “het” autisme en “de” autist bestaan niet. Het beeld dat veel mensen van deze spectrumstoornis hebben, is vaak niet alleen gebaseerd op onjuistheden of onvolledigheden, maar ook op een mannelijk beeld. Autisme bij vrouwen kan zich behoorlijk anders manifesteren dan veel mensen weten. Daarom is het goed om het daar eens over te hebben. In deze blog lees je over:
- Hoe autisme bij vrouwen vaak niet wordt begrepen
- Wat autisme (autisme spectrum stoornis) precies is
- De algemene kenmerken
- Specifieke kenmerken van autisme bij vrouwen
- De invloed van stress
- Wat je kunt doen om jezelf te ondersteunen
- Hoe je jouw omgeving in staat stelt jou te begrijpen
Autisme bij vrouwen wordt vaak nog niet begrepen
Autisme bij vrouwen: hoe verschilt dit van mannen met autisme? En wat is autisme precies? De hersenen van mensen met autisme werken op een andere manier. Dit heeft veelal te maken met afwijkingen op het gebied van communicatie, sociale interactie en het verwerken van prikkels. Autisme komt voor bij zowel kinderen als volwassenen. Hoewel er bepaalde kenmerken zijn, kunnen deze wel per persoon verschillen. Het is niet altijd gemakkelijk als je autisme hebt of als er mensen met autisme in je naaste omgeving zijn. Wel kun je jezelf of anderen beter leren begrijpen door je te verdiepen in de manier van denken van mensen met autisme. Je ziet dan niet alleen beperkingen, maar vaak ook mooie kwaliteiten, zoals creativiteit. Hoewel ook bij dit alles geldt dat het zeker niet altijd opgaat. Daar komt nog eens bij dat autisme zich bij vrouwen vaak op andere manieren manifesteert dan bij bekendere voorbeelden van mannen en kinderen. Ook bij meisjes kan dit sterk verschillen ten opzichte van jongens. Daarom wordt autisme bij vrouwen en meisjes niet altijd begrepen.
Wat is autisme precies?
Autisme is, net als ADHD, een ontwikkelingsstoornis. Bij mensen met autisme kan het (sociale) gedrag afwijkend zijn. Daarnaast kan er een achterstand in taalontwikkeling zijn. Communicatie met anderen verloopt vaak moeilijk. Bovendien zijn mensen met autisme bovenmatig gevoelig voor prikkels van buitenaf. Mensen met autisme spectrum stoornis verwerken informatie en prikkels op een andere manier. Dit kan onder andere resulteren in een sterke behoefte aan structuur en het moeilijk kunnen omgaan met een gebrek aan structuur of onverwachte veranderingen.
Misschien wel het belangrijkste verschil tussen autisme bij vrouwen en bij mannen, is dat vrouwen vaak beter in staat zijn om dit te camoufleren. Niet voor niets zijn vrouwen met een autisme spectrum stoornis voor de meeste mensen vaak moeilijker te herkennen dan mannen. Voor wie niet beter weet, lijkt het misschien een voordeel dat vrouwen over het algemeen de kenmerken van hun stoornis beter kunnen camoufleren. Dit kan echter gepaard gaan met grote vormen van stress en uitputting.
Hoe ontstaat autisme?
Autisme begint al in de kinderjaren. De exacte oorzaak van autisme is echter niet bekend. Mogelijk is er wel sprake van erfelijke aanleg en ligt het dus al voor de geboorte vast of iemand een autisme spectrum stoornis zal ontwikkelen of niet. Hoewel men tegenwoordig veel weet over deze stoornis, zijn er dus ook nog veel vragen. Vooral over het ontstaan hiervan.
Kenmerken van autisme in het algemeen
Wat zijn dan de kenmerken van autisme bij vrouwen? Voordat je naar deze specifieke (mogelijke) kenmerken kijkt, is het goed om te weten wat in algemene zin de kenmerken van deze spectrumstoornis zijn.
Mensen met autisme ervaren vaker concentratieproblemen. Dit met name omdat zijn vaak gevoelig zijn voor (voor hen) storend omgevingsgeluid. Zo zie je bijvoorbeeld dat misofonie vaker voorkomt bij mensen bij autisme. Diverse kenmerken van een autisme spectrum stoornis komen weliswaar vaak voor, maar berusten ook deels op vooroordelen. Heel veel mensen die aan deze spectrumstoornis lijden, voldoen namelijk niet aan het stereotype beeld. Het klassieke beeld van “de autist” is dat van een extreem introvert, antisociaal persoon die niet houdt van fysiek contact. Hoewel er zeer veel mensen zijn die wél binnen dit beeld vallen, gaat dit ook voor heel veel mensen juist niét op. Hetzelfde geldt voor de taalontwikkeling, maar ook voor iets dat ik eerder benoemde: concentratie. Sommige mensen met ASS kunnen zich juist extreem goed concentreren, vooral op zaken waar zij een passie voor hebben. Over het algemeen zul je de onderstaande kenmerken regelmatig, maar dus zeker niet altijd tegenkomen:
- Moeite met veranderingen en sterke behoefte aan structuur
- Moeite hebben met controle loslaten
- Voorkeur voor vaste gewoonten en behoefte aan orde
- Sterkere zintuiglijke waarneming, vaak meer proeven, ruiken, zien en horen
- Sociale contacten en relaties verlopen vaak moeizaam
- Dingen op dezelfde wijze willen doen, herhalende acties
- Gevoelens en emoties moeilijk kunnen uiten
- Weinig behoefte aan lichamelijk contact (of zelfs een afkeer hiervan)
Ik schreef eerder al dat er bij mensen met een autisme spectrum stoornis zeker niet alleen sprake is van nadelige symptomen. Vaak zijn er ook meerdere positieve symptomen. Ook daarbij geldt weer dat dit van persoon tot persoon verschilt.
- Veel mensen met ASS beschikken over een bovengemiddelde intelligentie
- Zeer gepassioneerd kunnen zijn voor bepaalde onderwerpen
- Het hebben van zeer specifieke talenten
- Een goed geheugen, soms op extreem detailniveau
- Compassie (ondanks dat er sprake kan zijn van uitdagingen op het gebied van communicatie)
Kenmerken van autisme bij vrouwen (en het verschil met mannen)
Autisme komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Daarbij wordt een autisme spectrum stoornis bij mannen veel vaker herkend en erkend dan bij vrouwen. Dat heeft er vooral mee te maken dat de kenmerken van autisme bij vrouwen vaak minder eenvoudig te herkennen zijn. Neem alleen al het fysieke aspect. Het “fladderen” met de armen en handen is een symptoom dat je bij veel jongens ziet, terwijl je dit bij meisjes weinig tot zelden ziet. Bepaalde mogelijke kenmerken van autisme zijn dus bij meisjes al moeilijker te herkennen. Dat draagt er mede aan bij dat de diagnose “autisme spectrum stoornis” bij meisjes en vrouwen vaak pas heel laat wordt gesteld.
Er zijn echter ook kenmerken van autisme die bij vrouwen juist vaker voorkomen dan bij mannen. Veel van deze kenmerken van autisme bij vrouwen worden niet herkend of toegeschreven aan andere mogelijke oorzaken. Het kan ook lastig zijn om een diagnose te stellen, zeker op latere leeftijd. Herken je echter meerdere van de onderstaande kenmerken, dan is het waarschijnlijk de moeite waard om verder te onderzoeken. Enkele specifieke kenmerken van autisme bij vrouwen zijn:
- Vaker perfectionistisch en faalangst hebben
- Meer last van stress dan mannen met autisme
- Veel bezig zijn met een bepaalde hobby
- Zeer gevoelig voor externe prikkels, zoals geluiden
- Vaste routines en tijden zijn erg belangrijk
- Moeite hebben met vriendschappen onderhouden
- Vaker negatieve gevoelens en/of angstklachten hebben
Autisme bij vrouwen en stress
Eén van de kenmerken die autisme bij vrouwen anders maakt dan bij mannen, is de factor stress. Zoals je in de vorige alinea al hebt kunnen lezen, zijn vrouwen met ASS vaak vatbaarder voor stress dan mannen, en heeft dit ook grotere gevolgen. Nu ervaart iedereen stress op haar (of zijn) eigen manier. Net zoals de kenmerken van autisme bij vrouwen sterk kunnen verschillen, kan dat ook op gaan voor de manier waarop stress zich uit. Toch ziet men bepaalde symptomen veel terugkomen:
- Trillende handen en overmatig zweten
- Snelle en oppervlakkige ademhaling met meer kans op hyperventilatie
- Angstgevoelens hebben of een paniekaanval krijgen
- Hoofdpijn of buikpijn hebben
- Erg vermoeid zijn
- Last van hartkloppingen
- Problemen hebben met de concentratie en helder denken
Autisme bij vrouwen: hoe ga je ermee om?
Er wordt steeds meer aandacht gegeven aan kinderen met autisme. Echter, autisme bij vrouwen wordt mogelijk niet altijd herkend. Tenslotte wordt er van alle vrouwen verwacht om ‘gewoon’ mee te kunnen gaan in het leven. Een baan, het moederschap, een partner en een sociaal leven. Toch is dit niet altijd zo vanzelfsprekend voor vrouwen met autisme. Ontspanning en zelfzorg zijn dan ook essentieel om te kunnen blijven zorgen voor een gezonde mentale balans. Bovendien kan autisme bij vrouwen, door een gebrek aan sociaal contact, leiden tot eenzaamheid.
De rol van de darmflora
Het is gebleken dat de darmflora (microbioom), die in contact staat met ons zenuwstelsel, afwijkend is bij mensen met autisme. Het verschil in darmbacteriën (in relatie tot neurotransmitters) is waarschijnlijk al sinds de vroege kinderjaren aanwezig. Wat is de rol van darmklachten bij autisme? Het is aan te raden om het gebruik van gluten en alcohol te beperken. Daarnaast kun je een probiotica supplement gebruiken. Kortom, houd de spijsvertering op orde.
Glutathion
Uit onderzoek is gebleken dat mensen met autisme vaak lagere niveaus van glutathion hebben in de hersenen. Supplementen kunnen hierbij helpen. Daarnaast heeft vitamine D een goede invloed op mensen met autisme.
Voeding
Voeding is zeker voor vrouwen met autisme belangrijk. Het houdt je stressbestendig en in balans. Ontdek deze onmisbare voedingstips bij stress. Met goede voeding verklein je bovendien de kans op een depressie. Zorg ook dat je voldoende van het anti-stress mineraal magnesium binnenkrijgt. Het helpt je bovendien om beter te slapen.
Autisme en communicatie
Om jouw zelfvertrouwen te verbeteren kun je werken aan je communicatieve vaardigheden. Dit doe je bijvoorbeeld door NLP-coaching. Dit helpt je tevens om zowel je eigen gedrag als dat van anderen beter te leren begrijpen.
Zelfwaardering
Het is ontzettend belangrijk om jezelf genoeg te waarderen. Probeer jouw eigenwaarde dan ook te verbeteren. Hoe je dat doet? Ontdek hier meer over zelfliefde.
Creëer balans
Zorg voor een goede balans tussen je eigen kracht en je kwetsbaarheid. Stel je gerust kwetsbaar op, maar laat je niet uit je kracht slaan door mensen en situaties die voor jou niet goed voelen. Wees altijd jezelf. Positieve affirmaties en journaling kunnen je hierbij helpen.
Tijd voor jezelf
Maak dagelijks voldoende tijd voor jezelf. Creëer bijvoorbeeld een ochtendroutine waarin je tijd en ruimte maakt voor jezelf. Tegelijkertijd geeft een ochtendroutine jou structuur en houvast voor de dag.
Autisme bij vrouwen: wees jezelf en zorg dat mensen weten wie je bent
Vrouwen met autisme hebben wellicht nog meer te maken met uitdagingen dan mannen met autisme. Zo hebben zij eerder last van stress en angst doordat vrouwen met autisme vaak perfectionistisch zijn. Daarnaast zijn ze vaak gevoeliger voor overprikkeling. Bovendien zijn vrouwen met autisme eerder geneigd om hun gedrag te compenseren voor de buitenwereld. Dit leidt uiteindelijk weer tot meer stress. Voor buitenstaanders is autisme tenslotte niet altijd makkelijk te begrijpen. Het is dan ook belangrijk om als vrouw met autisme in je eigen kracht te blijven. Zelfwaardering en authenticiteit vormen de sleutel. Misschien heb jij goede manieren gevonden om om te gaan met zaken en eigenschappen die jou en/of jouw omgeving kunnen hinderen. Probeer – hoe moeilijk het ook is – mensen in staat te stellen jou beter te begrijpen. Vrouwen met autisme worden nu eenmaal niet altijd herkend. Maar wanneer je wordt herkend, word je meestal ook érkend. Dus wees jezelf en zorg er waar mogelijk voor dat mensen weten wie je bent, met al je unieke eigenschappen. Wees nooit bang om je uit te spreken in je omgeving. Je zult zien dat dit zal zorgen voor begrip.
2 reacties
Wat een mooi geschreven artikel, ik kan mezelf hier echt in vinden. Als je de diagnose krijgt valt alles op z’n plek en creëert het wel een soort van rust omdat je weet waar je problemen vandaan komen. Ik vergelijk mezelf wel vaak met vrouwen van mijn leeftijd die geen autisme hebben, dat ik ook wel zo sociaal zou willen zijn of een vriendenkring wil hebben en vraag ik me af hoe ze dat allemaal voor elkaar krijgen, zo’n band hebben met vriendinnen en dat onderlinge contact begrijp ik niet, hoe dat in zijn werk gaat. Maar dan vergeet ik even dat ik autisme heb en anders ben. En eerlijk gezegd heb ik er aan de ene kant vrede mee om geen sociale contacten te hebben want het vreet energie en het is dan toch alleen maar een hoop denkwerk en kopie gedrag vertonen. Toch is die wens er diep van binnen wel als ik mezelf zie als iemand zonder autisme. Het is echt een zoektocht naar jezelf.
Er moet meer kennis en begrip komen voor mensen met autisme. Er zij er veel.
Ik ga met andere mensen een project op zetten voor die groep in Amsterdam. Informatie