ASS en burn-out

Dan is het nu wat het is…..

Al weken sleept het zich voort: wel of niet stoppen met werken, want het gaat echt niet meer. En steeds maar weer wel kunnen gaan, juist omdat de wilskracht en het doorzettingsvermogen zo groot is bij deze jonge vrouw.

Totdat ze me in paniek opbelt: ‘Titia, nu is het echt mis, ik kan niets meer!’ Nadat ze uitgeraasd is, blijf ik stil; ‘dan is het nu wat het is’, zeg ik na een poosje.

Een stilte en een diepe zucht later: ‘ja inderdaad, dat is het; het is wat het is’.

Dit simpele zinnetje ‘dan is het nu wat het is’ heeft deze jonge vrouw geholpen om los te laten en niet meer te vechten tegen alles wat er was op dat moment; de oververmoeidheid; het gevecht in haar hoofd; haar lichaam die signalen van roofbouw aangaf. Voor haar betekende het dat er niets opgelost hoefde te worden, dat zij niet hoefde te veranderen en dat zij geen keuzes hoefde te maken op dat moment. Zij kon gewoon aanwezig zijn in de diepe put waarin ze verzeild was geraakt. Vanuit die diepte ervoer zij dat dingen soms alleen maar tijd nodig hebben om weer te veranderen en te groeien.

Deze vrouw heeft een vorm van autisme; ze is ongelooflijk intelligent. Ze heeft een goed sociaal aanpassingsvermogen. Ziet er leuk uit. Ogenschijnlijk is er niets aan de hand. En dat is juist haar grootste beperking; iedereen overschat haar en zij doet al haar hele leven haar stinkende best om mee te komen in een wereld die haar overweldigt, met sociale normen die niet natuurlijk voelen, met mensen die het niet zo nauw nemen met de regels, terwijl regels haar houvast bieden.

Iedereen weet dat het leven onderhevig is aan verandering. Alles verandert continu, de kunst is om mee te bewegen. En juist dit is iets wat mensen met ASS zo lastig vinden. Ze hebben controle en houvast nodig omdat hun brein functioneert op voorspelbaarheid. Het leven an sich is dus al een uitdaging voor deze mensen.

Het feit dat deze vrouw de controle kon loslaten en dingen kon laten zijn zoals ze zijn, getuigt van zoveel moed. Dat druist zo in tegen haar vertrouwde manier om met het leven om te gaan.

Voor iedereen die een burn-out krijgt, geldt dat ze moeten gaan loslaten; loslaten van het gevecht om overeind te blijven. Loslaten van oude patronen, immers; als je blijft doen wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.

Voor mensen met ASS is de impact van een burn-out zo groot dat ze vaak meer tijd nodig hebben om goed te herstellen en hun oude patronen door nieuwe kunnen vervangen. De impact is ook groot vanwege het feit dat ze al van jongs af aan keihard werken om mee te komen met het leven. Het gevoel van falen bij een burn-out is dan ook vaak enorm. Erkenning hierin is belangrijk om weer verder te kunnen. Vanuit een diepte van niets weer gaan bouwen aan jezelf; jezelf herontdekken. Wie ben ik eigenlijk en wil ik me wel continu aanpassen? Mag ik ook gewoon mezelf zijn, als dat afwijkt van de norm?

Voor alle mensen in de naaste omgeving van iemand met een burn-out: soms is het wat het is en kan een persoon niet aangeven wanneer ze weer gaat terugkomen. Vertrouw op het eigen herstellend vermogen van een mens en laat iemand met rust: zodat er vanuit rust weer de kracht gevoeld kan worden die in ieder persoon aanwezig is. Een eigen kracht die weet wat haar te doen staat. Pas na minimaal 3 weken is iemand met een burn-out pas weer in staat enigszins na te denken en dan nog heeft zij begeleiding nodig van iemand die met haar meedenkt en meebeslist.

Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat het beste advies wat ik gekregen heb in mijn eigen burn-out helemaal geen advies was. Gewoon iemand die bij me was en die me meenam naar buiten: niet te veel praten en vooral niet denken over oorzaken of over gevolgen en ‘wat moet ik in de toekomst’. Het heeft mij geholpen dat ik gewoon even mocht zijn in mijn put, die zo vreselijk diep en zwart leek. Mede vanuit mijn eigen ervaring kan ik anderen helpen, allereerst door de ruimte te geven dat het goed is zoals ze nu zijn en zoals ze zich nu voelen. Het hoort er allemaal bij, maar het komt goed, écht.

Net als veel dingen in het leven heeft een burn-out een begin, een midden en een eind. Eerst gaat het om aanvaarden dat het niet meer gaat: stil aanwezig zijn bij je pijn, zowel fysiek als emotioneel, het grote ‘moeten’ van je afwerpen en weer terug naar zijn, daarna de fase van ontdekken en onderzoeken wat je kwetsbaarheden zijn die maken dat het zover gekomen is en opruimen wat opgeruimd moet worden en dan de integratie naar het dagelijks leven; hoe ga ik verder met mijn leven vol kracht en innerlijke rust?

Dit wilde ik graag met jou delen.