Aspartaam: een gevaar voor je gezondheid?

Omdat het bijna 200x zo zoet is als suiker, lijkt aspartaam het perfecte alternatief. Temeer omdat het in vergelijking met suiker heel weinig calorieën heeft. Maar kleven er ook nadelen aan aspartaam. Je hoort regelmatig de claim dat aspartaam een gevaar kan zijn voor onze gezondheid, maar klopt dit wel? Het antwoord op deze vraag is “ja”, maar wel een “ja, maar”. Lees verder om de risico’s, maar ook de nuances, te leren kennen. In dit blog behandel ik:

Wat is aspartaam?
 Suikervrij met mate
Is aspartaam slecht voor de gezondheid?
Mogelijke gezondheidsklachten door aspartaam
 Overige klachten
 Teveel aspartaam
De invloed op de hersenen
 De aandoening fenylketonurie
 Aspartaam kan zorgen voor een verhoging van je cortisolniveau
Waarin vind je aspartaam?
Wat zijn goede alternatieven?
 Eet puur en lees de etiketten

Wat is aspartaam?

Aspartaam is een fabrieksmatig geproduceerde zoetstof. Het wordt ook wel het additief E951 genoemd en wordt gebruikt als alternatief voor gewone suiker. Hoewel het 180x zoeter is dan gewone suiker, bevat het veel minder calorieën dan suiker. Het wordt dan ook veelvuldig gebruikt in ‘suikervrije’ producten, zoals zoetjes, chocolade en zero frisdranken. Zo wordt aangenomen dat het gunstiger zou zijn om op gezond gewicht te blijven, maar is dit ook echt zo? Je vindt aspartaam in producten die aantrekkelijk lijken omdat ze suggereren ‘suikervrij’ te zijn. We zijn tenslotte steeds vaker op zoek naar suikervrije alternatieven om bijvoorbeeld overgewicht te voorkomen. Daarnaast kunnen suikers leiden tot meer stress omdat het ons stresshormoon cortisol verhoogt. Dit willen we liever voorkomen.

Suikervrij met mate

De producten met aspartaam zijn, zoals alom gepretendeerd, inderdaad suikervrij. Toch is aspartaam een stof wat je ook gematigd moet houden. Wat doet het met je lichaam? En met je brein? Kortom, aspartaam kan gezondheidsklachten veroorzaken indien je dit in grote hoeveelheden tot je neemt. In dit blogartikel lees je meer over de eventuele gezondheidseffecten van aspartaam.

Is aspartaam slecht voor de gezondheid?

Zoals wel vaker met vervangers van schadelijke of ongezonde producten, komt men er gaandeweg steeds meer achter dat ook deze vervangers misschien niet de wondermiddelen zijn waarop iedereen hoopte. Denk aan plastic als vervanger van papier. Plastic zou bomen sparen, en dat deed het ook, alleen ontstond hiermee een heel ander probleem: plasticvervuiling. Zo werden ook suikervervangers met veel bombarie gepresenteerd. Zo ook met aspartaam. In het geval van aspartaam, ontstond er de afgelopen jaren steeds meer kritiek op de gezondheidsclaim. Het is een feit dat aspartaam aanzienlijk minder calorieën bezit dan suiker, maar met de kennis van tegenwoordig weten we dat er gezondere alternatieven zijn voor suiker dan aspartaam. Hoe ongezond is aspartaam dan eigenlijk?

Recent onderzoek toont aan dat aspartaam mogelijk kankerverwekkend is, meldt het WHO. Hier zit wel een kanttekening aan: De reden waarom het kankerverwekkend zou kunnen zijn, is omdat er niet aangetoond kan worden dat het niet kankerverwekkend is.

Mogelijke gezondheidsklachten door aspartaam

Er zijn een aantal bekende gezondheidsklachten die kunnen ontstaan door het gebruiken van teveel aspartaam. Toch komen onderstaande symptomen soms ook voor tijdens een gematigd gebruik.

• Darmklachten of diarree
• Verstoorde eetlust
• Winderigheid of een opgeblazen buik
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Schildklierproblemen
• Hoofdpijn
• Spierpijn
• Migraine
• Prikkelbaar zijn
• Angstig voelen
• Depressieve gevoelens en negatieve gedachten
• Slaapproblemen, zoals slapeloosheid
• Verlaagde weerstand

Aspartaam is niet de enige toevoeging die bepaalde klachten kan veroorzaken. De smaakversterker E621 is hier ook een voorbeeld van. Hierdoor is het soms wat lastig om te bepalen waar je klachten vandaan komen. Indien je denkt dat bepaalde lichamelijke klachten samengaan met het gebruik van aspartaam, dan adviseren wij contact op te nemen met je huisarts of medisch specialist.

Overige klachten

Naast de meer algemene klachten die hierboven staan beschreven, zijn er ook een aantal ernstigere klachten die eventueel kunnen ontstaan door een overschot inname van aspartaam.

• Weinig energie doordat aspartaam chronisch vermoeid kan maken.
• Toename van chronische stress in het lichaam.
• Zwak immuunsysteem; het bemoeilijkt de opname van voedingsstoffen.
• Problemen met de spijsvertering, want het verstoort de darmflora.
• Deze chemische zoetstof is een hormoonverstoorder: hormonale disbalans van de hormonen oestrogeen en progesteron.
• Verstoorde bloedsuikerspiegel en kans op diabetes (net als suiker).
• Meer kans op hart- en vaatziekten bij zowel mannen als vrouwen.
• Gedrags- en leerproblemen (ook bij kinderen).
• Geheugenproblemen, zoals geheugenverlies en zelfs Alzheimer.
• Meer kans op uitingen van agressie.
• Vergroot de kans op depressiviteit.
• Overgewicht doordat het de eetlust verhoogt.
• Menstruatieproblemen en verhoogde kans op PMS klachten.
• Slaapproblemen door een onstabiele bloedsuikerspiegel.
• Vergroot de kans op bijnieruitputting (bijnieren produceren cortisol).

Ik wil nogmaals benadrukken dat lang niet iedereen direct risico loopt op de bovenstaande klachten en bijwerkingen. De kans dat je gezondheidsklachten krijgt van deze zoetstof is klein. We willen je er wel op attenderen dat we meer aspartaam nuttigen dan we in eerste instantie denken. Indien je hier geen zicht op hebt kan het zijn dat het een risico vormt voor je gezondheid.

Teveel aspartaam

Indien je niet goed oplet, is een teveel aan aspartaam zo bereikt. We benoemden eerder al dat aspartaam nauwelijks calorieën bezit en het daarom gezien wordt als de perfecte vervanger van suiker. Echter, het grote nadeel is dat de suikervervanger niet verzadigd. In feite misleid je je lichaam dat je suikers binnenkrijgt. Omdat dit niet het geval is zal je lichaam een steeds grotere vraag naar zoetstof krijgen en heb je sneller honger. Het resultaat is het overeten van ongezonde voeding.

De invloed van aspartaam op onze hersenen

Eerder in dit blog heb ik een aantal mogelijke gezondheidsklachten door het gebruik van aspartaam benoemd. Inmiddels weten wij ook dat een teveel aan aspartaam een negatieve invloed kan hebben op de hersenen. Maar wat is dan de invloed van deze zoetstof op onze hersenen? Aspartaam kan de aanmaak van onze neurotransmitters, zoals serotonine, beperken. Dit kan leiden tot verschillende mentale problemen. Denk bijvoorbeeld aan concentratieproblemen, prikkelbaar zijn of stemmingswisselingen hebben. Daarnaast kan er sprake zijn van en angstgevoelens of zelfs depressieve gevoelens en uitingen van woede.

De aandoening fenylketonurie

Er bestaat een aandoening waarbij je aspartaam volledig moet mijden. Fenulketonurie (PKU) is een stofwisselingsziekte waarmee je de aminozuur fenylalanine niet goed afbreekt. Dit aminozuur komt ook voor in aspartaam. Indien je toch aspartaam gebruikt wanneer je aan deze ziekte lijdt, heeft dit nadelige gevolgen voor de hersenen. Iedere pasgeboren baby in Nederland wordt getest op deze ziekte door middel van de hielprik.

Aspartaam kan zorgen voor een verhoging van je cortisolniveau

Aspartaam staat erom bekend ons cortisol gehalte te laten stijgen. Dit maakt ons vatbaarder voor oxidatieve stress. Daarnaast is gebleken dat suikervervanger het glutathion gehalte in onze hersenen laat afnemen. Glutathion is je belangrijkste antioxidant. Bovendien kan de suikervervanger de opname van magnesium belemmeren; een onmisbaar mineraal om stressbestendig te kunnen blijven en beter te kunnen slapen. In gangbare taal: aspartaam kan bijdragen aan een verminderde weerstand en een toename van stress.

Waar zit aspartaam in? Welke voeding heeft veel aspartaam?

Onderstaande producten zijn de meest gangbare eet- en drinkwaren die erom bekend staan aspartaam te bevatten:

• Light frisdrank
• Suikervrije chocola
• Ontbijtgranen (ook voor kinderen)
• Suikervrije kauwgom
• Jams en ander broodbeleg
• Kant-en-klare soepen
• Suikervrije yoghurt of melkdrankjes
• Zoetjes voor in de koffie of thee

Zoals je kunt lezen: Aspartaam vind je in alledaagse producten, veelal zonder dat je je daarvan bewust bent. Het is hierom ook aan te raden om altijd zorgvuldig de ingrediëntenlijst van het product te lezen. ‘Suikervrij’ of ‘light’ klinkt misschien beter gezonder, maar in de werkelijkheid is dit een discussie waard.

 

Wat is een goed alternatief als je van zoet houdt?

Toch behoefte aan een beetje zoet? Probeer dan eens honing of ahornsiroop. Koffie kun je ook eenvoudig zoeter maken met plantaardige melk, wat van zichzelf al zoeter is dan gewone melk. Kokosbloesemsuiker, kaneel of vanille zijn ook gezondere alternatieven. Deze producten bevatten van nature suikers die, ook weer met mate, een gezondere vervanger zijn. Frisdranken kun je vervangen door bruisend water met fruit of kruiden. Probeer kant-en-klare ontbijtgranen te vermijden en bereid je eigen granola of wissel eens af met pure havermout. Aanvullen met vers fruit, noten en zaden, naturel yoghurt, een beetje honing, en je hebt een voedzaam en gebalanceerd ontbijt.

Zorg daarnaast dat je altijd gezonde snacks en water bij je hebt. Zo voorkom je dat je onderweg alsnog de snelle producten kiest die aspartaam of juist weer teveel suikers bevatten. Lees de etiketten goed door en koop zoveel mogelijk pure, onbewerkte, producten. Zo is de kans klein dat je teveel aspartaam of verborgen suikers binnenkrijgt.

Eet puur en lees de etiketten 

Aspartaam wordt dusdanig gepromoot dat het de beste vervanger zou zijn van suiker. Ondertussen hebben we de kennis dat er gezondere, natuurlijke, alternatieven zijn die de voorkeur hebben om als suikervervanger gebruikt te worden. Daarbij is het belangrijk om te vermelden dat minder suiker of zoetstof gebruik altijd nog gezonder is dan een zoetstof. In principe hebben wij geen toegevoegde suikers nodig om te kunnen functioneren. Wanneer je dit blog hebt gelezen en extra ondersteuning nodig hebt in het aanleren van een nieuwe levensstijl omtrent voeding, kun je contact met ons opnemen. Wij zorgen ervoor dat jij in contact komt de juiste professionele coach om zo te starten aan een gezonder en actiever leven.