We zijn in de tegenwoordige tijd dusdanig druk met allerlei verantwoordelijkheden dat we de essentie van het leven soms vergeten. Het leven draait niet alleen maar om presteren en het behalen van deadlines, maar ook uit het helpen en ondersteunen van de mensen om je heen zonder dat je hier wat voor terug verwacht. In de volksmond noemen we dit onbaatzuchtig handelen altruïsme. Het geeft je niet alleen een goed gevoel, maar is ook belangrijk om sociale relaties te onderhouden. En toch is het ook belangrijk om hierin je grenzen te bewaken. Teveel helpen kan stress en soms zelfs burn-out veroorzaken. In dit blog leggen we de betekenis uit van altruïsme, vertellen we de relatie met stress en burn-out en geven we enkele tips balans te houden.
Altruïsme verwijst naar het gedrag van een persoon die handel in het belang van anderen. Dit zonder enig eigenbelang na te streven. Wanneer je altruïstisch bent, zit dit veelal in je karakter. Je vindt het belangrijk om anderen te helpen of voor anderen te zorgen, zelfs als je jouw eigen welzijn hiervoor op moet offeren. Deze vorm van empathie levert geen enkel voordeel op voor jou als helper. Je hebt een groot gevoel van verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat anderen zich goed voelen of het goed bij zitten.
We hebben op enig moment allemaal periodes in ons leven dat we de neiging voelen anderen te helpen. Veelal is dit in periodes waarin het uitzonderlijk goed met je gaat of tijdens een dieptepunt in je leven. Altruïsme gaat nog een flinke stap verder. Het staat lijnrecht tegenover egoïsme waarbij iemand alleen handelt in zijn of haar eigenbelang. Een simpel voorbeeld hiervan is iets goed doen voor een ander en dit breeduit uitmelken via sociale media. In feite is diegene bezig met het voeden van z’n eigen ego in plaats van het onbaatzuchtig helpen van iemand anders.
Er is nog enige discussie of altruïsme instinctief gedrag is en een aangeboren eigenschap is, of dat het ook aan te leren is bijvoorbeeld door culturele overtuigingen.
De relatie van altruïsme tussen stress is een interessant onderwerp. We zijn bekend met stressklachten die veroorzaakt wordt door een teveel aan verantwoordelijkheidsgevoel. Indien je geen goede balans hebt tussen zelfzorg en het zorgen voor anderen, is de kans reëel dat je stressklachten ontwikkelt. Het bijzonder aan deze eigenschap is dat het ook stress kan verminderen. Indien je wel een goed balans hebt ontwikkeld, verlaagt het op sommige momenten stress. Wanneer je iemand helpt of ondersteunt zonder enig eigenbelang, activeer je het beloningssysteem in je brein. Zodra dit systeem geactiveerd wordt, verlaagt je cortisolgehalte, oftewel je stresshormoon.
Maar toch is het belangrijk om voorzichtig te zijn met denken dat altruïsme een oplossing is voor chronische stress. Je kan namelijk snel het balans kwijtraken en jouw eigen zelfzorg vergeten. Dan creëer je het tegenovergestelde effect en kun je zelfs in een burn-out terecht komen.
Nog even in het kort: een burn-out is een ernstige toestand van overmatige stress en emotionele uitputting. Hier pakken we meteen de koe bij de hoorns wat betreft altruïsme en een burn-out. Er is een dunne lijn tussen iemand onbaatzuchtig willen helpen of jezelf verliezen in de zorg van een ander. Vooral wanneer je het lastig vindt om nee te zeggen is het belangrijk extra waakzaam te zijn voor uitputting en het negeren van jouw eigen behoeften.
Om altruïsme in balans te houden en de risico’s van stress en burn-out te verminderen, zijn hier enkele waardevolle tips:
We beginnen meteen met misschien wel de belangrijkste tip die we kunnen geven. Grenzen stellen is niet alleen goed om stress te beperken, het is ook nog eens de beste zelfzorg die je jezelf kunt geven. Nee zeggen als het jou even teveel wordt en een stap terug doen is niet iets wat je kwalijk genomen kan worden. Vooral niet als jij degene bent die altijd voor iedereen klaar staat. Leer je grenzen kennen een geef deze tijdig aan.
We kunnen het niet vaak genoeg benadrukken dat je zelfzorg op 1 hoort te staan. Wanneer je goed voor jezelf zorgt, kun je ook voor anderen zorgen. Jouw fysieke en mentale welzijn horen te allen tijde voorrang te krijgen. Zorg voor een goed slaapritme, pauzeer regelmatig en zorg ervoor dat je op tijd ontspant.
Altruïsme kan alleen bestaan als je je bewust bent van je eigen behoeften en gevoelens. Dit kan verder ontwikkelen door het regelmatig uitvoeren van mindfulness oefeningen. Pak dagelijks een moment om te mediteren of onderzoek of yoga je meer bewustwording kan geven.
Je zou denken dat altruïsme alleen bestaat uit het onbaatzuchtig helpen van dierbaren, maar er zijn tal van manieren om dit te uiten. Door te variëren in je activiteiten, is de kans kleiner dat je het gevoel krijgt in een sleur te leven. Doe een keer een boodschap voor die eenzame buur, doe vrijwilligerswerk bij een hulporganisatie of organiseer zelf een koffie en thee uurtje in een buurthuis voor minderbedeelden. Voor die laatste activiteit is veelal subsidie te krijgen via je gemeente.
Het klinkt nogal tegenstrijdig om hulp te vragen terwijl je van jezelf altruïstisch bent. Maar juist wanneer je de neiging voelt altijd maar voor anderen klaar te staan, is het van belang oog te houden op je zelfzorg. Goede hulp geven kan alleen als je ook tijden om goede hulp durft te vragen. Je kan anderen niet helpen als je zelf niet geholpen bent. Hier kan Liberi je helpen door te starten met een professionele coach. Wandelcoaching is een uitstekende manier om tot jezelf te komen en te onderzoeken waar die overmatige stressklachten vandaan komen. Vind je het lastig om je grenzen te bewaken, of merk je dat je langzaam uitgeput raakt? Neem vrijblijvend contact met ons op om te bespreken waarmee wij jou kunnen helpen.
Doe geheel vrijblijvend de burn-out test of neem contact met ons op.
Direct contact Of bel 085 - 5363606
085 - 5363606