Iedereen krijgt in zijn of haar leven met afwijzing te maken. Of het nu in de liefde is, een nieuwe baan waar je al je hoop op had gevestigd of een afspraak die op het laatste moment afgezegd wordt. Iedereen gaat er op z’n eigen manier mee om. Waar de één het simpelweg parkeert, kan een ander er dagenlang last van houden. Vooral wanneer je een hoog empathisch vermogen hebt komt een afwijzing vaak hard binnen. Vooral wanneer je geen duidelijke verklaring hebt of krijgt. Dit kan weer leiden tot overmatig piekeren en slaapproblemen. Hoe ga jij om met afwijzing?
Afwijzing en emoties.
De afwijzing zelf is niet hetgeen waar je direct onder komt te lijden. Het hoort nu eenmaal bij het leven. Je kunt niet alles mee hebben. De emoties die je voelt na de afwijzing kunnen daarentegen erg hinderlijk zijn. Boosheid, verdriet of teleurstelling zijn hierin bekende emoties. Afhankelijk van de situatie kan een afwijzing ook fysiek pijn doen. Je ervaart stress en krijgt er buikpijn van. Zeker niet vreemd als je ergens naar uitgekeken hebt en het gaat niet door. Daar mag je ook even flink van balen. Het toont een goede verbinding aan met je gevoelens. Zolang deze emoties niet direct je leven gaat beheersen. Dit zie je bijvoorbeeld wel terug bij mensen met een relatieverslaving.
Je jeugd.
Jouw jeugd heeft enorm veel impact op de manier hoe jij met afwijzing omgaat. Wanneer jij in je jeugd keer op keer afgewezen bent is het niet vreemd dat je weinig vertrouwen hebt in anderen. Dit zie je regelmatig terug indien het één van je ouders was die je niet genoeg erkenning gaf. Hoe ouder je wordt, hoe hoger je die muur metselt om jezelf te beschermen. Anderen vinden het lastig met je om te gaan door de onverschillige houding die je uitstraalt. Emotioneel zit dat heel anders. Het is geen bewuste houding die je aangenomen hebt maar een beschermingsmechanisme.
Ook het té beschermend opgevoed zijn heeft nadelige effecten op het kunnen handelen van afwijzing. Er komt een moment dat je roze bril af moet en je op eigen benen moet staan. Door té beschermend te zijn opgevoed heb je eigenlijk geleerd dat je het niet zelf kan. Beide manieren van opgroeien kan op volwassen leeftijd resulteren in angststoornissen, een laag zelfbeeld of het hebben van weinig zelfvertrouwen.
Persoonlijkheidsstoornissen.
Wanneer je veel afgewezen bent in je leven kun je een vermijdende persoonlijkheidsstoornis ontwikkelen. De stoornis wordt erkend in de DSM-5. Je hebt dusdanig veel moeite met het verwerken van een afwijzing dat je dit liever vermijdt. Het gaat hier niet om de afwijzing zelf maar de manier hoe jij dit interpreteert. Je hangt er direct een oordeel aan dat het aan je persoonlijkheid ligt. Een afwijzing voor een baan vat je bijvoorbeeld eerder persoonlijk op dan zakelijk. Het ligt in jouw ogen niet aan je competenties maar aan je karakter. Door dit lage zelfbeeld ga je sociale situaties liever uit de weg.
Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis duldt helemaal geen afwijzing. Een narcist afwijzen gaat meestal niet zonder gevolgen. Doordat diegene zo overtuigd is dat hij of zij niks fout kan doen zal het altijd aan jou liggen. In het beste geval word je volledig genegeerd. Een ander scenario is dat je afwijzing wordt beantwoord met woede of agressie. Z’n ego is groter dan z’n trots en hij zal er alles aan doen om dat te behouden.
Afwijzing en werkstress.
Nare ervaringen met afwijzingen geeft veel stress. Je wringt je in allerlei bochten om maar geaccepteerd te worden. Ook als dit ten koste gaat van je normen en waarden. Een logisch gevolg op regelmatig afgewezen worden, maar stressvrij is dit niet. Het kan je zelfs in een burn-out doen belanden. Je ziet dit regelmatig in een werkomgeving waar een leidinggevende meer verwacht van z’n personeel dan verantwoord is. Meer werken en langere dagen maken om maar niet afgewezen te worden is niet bevorderlijk voor de werksfeer. Nog niet te spreken over de werkstress die dit met zich meebrengt.
Een nee in je privé.
Het is onvermijdelijk dat je in je privéleven afwijzingen ervaart. Helemaal wanneer je hier in je jeugd veel mee te maken hebt gehad. Je bent zo bang om afgewezen te worden dat je er alles aan doet om een verstandhouding te laten slagen. Tegenovergesteld kun je je volledig afzonderen na een afwijzing. Je voelt je onzeker, legt de schuld bij jezelf neer of krijgt een gevoel van minderwaardigheid. Onterecht want iedereen wordt wel eens afgewezen. Dit betekent niet meteen dat je minder waard bent dan een ander. Probeer afstand te nemen van de afwijzing en ga bij jezelf ten rade te gaan waarom een afwijzing zo hard binnenkomt. Wijst iemand je af om jou als persoon of is er misschien een praktische reden?
Tips om te gaan met afwijzing.
De afwijzing ontvangen is al vervelend genoeg, de afwijzing verwerken is een ander verhaal. Als je moeite hebt met het accepteren van een harde ‘nee’ is het misschien het overwegen waard contact te zoeken met een professionele coach. Hieronder een aantal tips die je samen kunt uitoefenen om beter met afwijzingen om te gaan.
- Neem de tijd. Een afwijzing is simpelweg pijnlijk en je mag jezelf de tijd geven dit te verwerken.
- Neem er afstand van. Door je gevoelens van een afstand te bekijken krijg je een beter beeld van de situatie. Een coach helpt jou met het invullen van G-Schema’s waardoor je meer inzicht krijgt in je daadwerkelijke gevoelens.
- Blijf in beweging. De natuur opzoeken met wandelcoaching geeft je nieuwe indrukken. Het afwisselen van je omgeving laat je een situatie op een andere manier benaderen en beoordelen.
- In sommige gevallen is cognitieve gedragstherapie nodig om van je angsten af te komen. Wanneer je niets doet met je onzekerheid kan elke vorm van afwijzing resulteren in een burn-out. Zonde want je bent meer dan een afwijzing. Vind je levenskracht terug door de controle los te laten.
